V. Antiohos

V. Antiokhos Eupator (Yunanca: Αντίοχος Ε' Ευπάτωρ), (d. MÖ 172 - ö. MÖ 161), Unvanı Eupator (Yunanca: Ευπάτωρ - "asil bir baba"). MÖ 164 – MÖ 161 yılları arasında Helenistik Seleukos İmparatorluğu'nun hükümdarıydı. Küçük yaştaki kralın kısa süreli hükümdarlığında General Lysias kral naibi olarak imparatorluğun yönetiminde önemli rol oynamıştır.

Babası IV. Antiokhos Epiphanēs, annesi ise IV. Laodice’dir. Babası MÖ Kasım/Aralık 164’de öldüğünde sadece 8-9 yaşında olan Antiokhos, üvey kardeşi ve kuzeni olan Demetrius’un Roma’da siyasi rehin olması sayesinde General Lysias tarafından Selevkos tahtına geçirildi.^[1]

Bu sırada 22 yaşlarında olan üvey kardeşi Demetrius Roma’dan Selevkos tahtına geçmek için izin istese de kendisinin Roma’dan gitmesine izin verilmemişti. MÖ 163’de IV. Laodice’nin de ölümüyle krallığın yönetiminde General Lysias kral naibi olarak önemli rol oynamaya başladı. General Lysias, Yahudilerin süre gelen isyanını bastırmak amacıyla Judea’ya saldırmış ve MÖ 162’de yaşanan Beth Zechariah Muharebesinde galip gelerek burada bir süreliğine de olsa düzeni sağlayabilmiştir. Antiokhos ve Lysias, Judea’da Yahudilerle barış yapıp düzeni sağlamakla uğraşırlarken ordunun yarısı hanedanlık ailesinden Philip adlı birinin komutasında Antakya’ya gönderildi. Antiokhos ve Lysias, başkente yaklaştıklarında Philip’in şehri ele geçirdiğini görmüşler ancak şehri kısa sürede geri almışlardır.

Bu esnada Beth Zechariah Muharebesinde kullanılan savaş gemisi ve fillerin sayısının fazlalığı, Roma ile yapılan Apamea Antlaşması’na uymadığından Roma elçileri gelerek savaş gemilerini batırırken, filleri de öldürmüşlerdir. Tüm bunlar yaşanırken Roma’dan kaçarak Suriye’ye gelen Demetrius burada kendini kral ilan etmişti. MÖ 161’de Lysias’la birlikte Demetrius tarafından ele geçirilmiş ve öldürülmüştür.^[2]