Vaftizci Yahya (Leonardo)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 | |
| Sanatçı | Leonardo da Vinci |
|---|---|
| Yıl | 1513–1516 (?) |
| Tür | Ceviz ağacı üzerine yağlı boya |
| Boyutlar | 69 cm × 57 cm (27.16 in × 22.44 in) |
| Konum | Louvre, Paris |
Vaftizci Yahya, Leonardo da Vinci tarafından yapılmış olan Yüksek Rönesans dönemi yağlı boya tablosudur. 1513-1516 yılları arasında tamamlanmış olduğu düşünülen eserin Da Vinci'nin son tablosu olduğuna inanılmaktadır. Aziz Yahya'yı tasvir eden ve orijinal boyutu 69 x 57 santimetre olan tablo, Paris'teki Louvre Müzesi'nde sergilenmektedir.
Tablonun öznesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Işık gölge yönteminin kullanıldığı eserde Vaftizci Yahya'nın sureti karanlık bir arka plandan çıkıyormuş gibi tasvir edilmiştir. Kürk giymekte olduğu görülen Aziz Yahya, uzun kıvırcık saçlara ve Da Vinci'nin ünlü eseri Mona Lisa'yı anımsatan esrarengiz gülümsemeye sahiptir. Sol elinde kamıştan yapılmış bir haç tutarken sağ eliyle göğü ve muhtemelen gökyüzünün temsil ettiği cenneti işaret etmektedir. Alman sanat tarihçisi Frank Zöllner'e göre, Leonardo'nun sfumato tarzını kullanması Aziz Yahya'nın "ten rengine nazik gölgeler katarak çok yumuşak bir görünüm kazandırmakta ve neredeyse sanki her iki cinsiyete de mensupmuş gibi görünmesini sağlayarak resmin dini içeriğini aktarmaktadır."[1]
Kenneth Clark, Aziz Yahya'nın Da Vinci için "sonsuz soru işaretini, yaratılışın gizemini" temsil ettiğini öne sürdü ve resmin içerdiği "huzursuzluk" duygusuna dikkat çekti.[2]
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Vaftizci Yahya'nın yapıldığı tarih tartışmalıdır.[3] Yazar Antonio de Beatis, tuttuğu günlükte 17 Ekim 1517 tarihinde tabloyu Da Vinci'nin Clos Lucé'deki atölyesinde gördüğünü belirttiği için eserin bu tarihten önce tamamlandığı bilinmektedir.[4]
Sanatçının son eseri olarak kabul edilen resmin, Da Vinci'nin sfumato tekniğinde zirveye ulaştığı bilinen 1513–1516 tarihleri arasında yapıldığı düşünülmektedir.[3] Bununla birlikte bazı uzmanlar, Aziz Yahya'nın elini Da Vinci'nin Codex Atlanticus eserinde yer alan bir öğrencisinin çalışmasına benzeterek tablonun başlangıç tarihinin 1509 olabileceğini öne sürmüştür.[3] Ayrıca Aziz Yahya'nın duruşu, İtalyan ressam ve heykeltıraş Giovanni Francesco Rustici tarafından Floransa Vaftizhanesi için 1510 yılından sonra tamamlandığı bilinen Aziz Yahya heykeline benzemektedir.[5] Da Vinci'nin heykel çalışmasıyla ilgili Rustici'ye teknik tavsiye verdiği düşünülmektedir. Sanatçılardan birinin Aziz Yahya'nın pozu ile ilgili diğerini etkilemiş olması mümkündür.[6]
Kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]
Vaftizci Yahya tablosu 1542 yılında Fransız kralı I. François'in Fontainebleau Sarayı'ndaki koleksiyonunun bir parçasıydı. 1625'te İngiltere Kralı I. Charles, Titian'a ait Bir Çobanla Kutsal Aile tablosu ve Hans Holbein'in Erasmus Portresi karşılığında tabloyu Fransa Kralı XIII. Louis'ten aldı.[3] 1649'da Charles'ın koleksiyonu satıldı ve bunun üzerine tablo Fransız bir iş adamı olan Eberhard Jabach'ın eline geçti.[3] Bir süre Kardinal Mazarin'in de sahibi olduğu tablo 1661'de tekrar bir Fransa kralına, XIV. Louis'e geri döndü. Fransız Devrimi'nin ardından resim, günümüzde de sergilendiği Louvre Müzesi'nin koleksiyonuna girdi.[3]
Etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu çalışmadan önce, Aziz Yahya genellikle zayıf bir münzevi olarak tasvir edilmekteydi. Leonardo'nun bu yenilikçi tasviri Rafael'in atölyesinde de etkisini göstermiştir. 1517-1518 yılları arasında Rafael ve Giulio Romano'ya atfedilen birkaç Aziz Yahya portresi, Da Vinci'nin tablosundakine benzer şekilde, karanlık arka plan ve aydınlatılmış figür arasındaki güçlü bir zıtlık ile genç bir azizi tek başına tasvir etmektedir.[7]
Vaftizci Yahya tablosunun Da Vinci'den esinlenen çok sayıda kopyası ve varyasyonu mevcuttur.
-
Vaftizci Yahya - Salai -
Angelo Incarnato, Salai'nin çizimi, Leonardo'nun bir kitap yaprağından, y. 1515 -
Müjde Meleği - Bernardino Luini -
Aziz Yahya - Giampietrino
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Leonardo Da Vinci, 1452–1519. 2000. ISBN 9783822859797. 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2022.
- ^ Leonardo Da Vinci, Selected Scholarship: Leonardo's projects, c. 1500–1519. 1999. s. 391. ISBN 9780815329350.
- ^ a b c d e f Leonardo da Vinci: The Complete Paintings. s. 248.
- ^ Biography and Early Art Criticism of Leonardo Da Vinci. 1999. s. 66. ISBN 9780815329336. 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2022.
- ^ The Renaissance in Italy: Architecture • Sculpture • Frescoes. New York: The Viking Press. 1969 [1967]. s. 26.
- ^ The World of Leonardo: 1452–1519. New York: Time-Life Books. 1972 [1966]. s. 147.
- ^ Leonardo Da Vinci, 1452–1519. 2000. s. 199. ISBN 9783822859797. 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2022.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- İnteraktif Çevrimiçi Görüntüleme 1 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Louvre Müzesi ve Milano Kent Konseyi tarafından düzenlenen ve Eni sponsorluğunda gerçekleştirilen "Leonardo da Vinci'nin Milan'daki Aziz Yahya sergisi" için hazırlanan yakınlaştırılabilir yüksek çözünürlüklü görüntü ve resim ile ilgili yorumlar sunan çevrimiçi bir görüntüleme sistemi.
- Leonardo da Vinci: Kraliyet Kütüphanesi'nden anatomik çizimler, Windsor Kalesi 24 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Metropolitan Sanat Müzesi'nin Vaftizci Yahya ile ilgili materyaller de içeren çevrimiçi sergi kataloğu.
