Zvi Arad

Zvi Arad
Zvi Arad
	2008'de Zvi Arad
Kendi dilinde adı	צבי ארד
Doğum	16 Nisan 1942; Petah Tikva, Filistin Mandası
Ölüm	4 Ocak 2018 (75 yaşında); Petah Tikva, İsrail
Milliyet	İsrailli
Vatandaşlık	İsrail
Eğitim	Bar-Ilan Üniversitesi, Tel Aviv Üniversitesi
Mezun olduğu okul(lar)	Tel Aviv Üniversitesi
Ödüller	Landau Prize for mathematical research (1970), Rotary Prize for advancing higher education in Israel (1998)
Kariyeri
Dalı	Matematik, Grup teorisi ve genelleştirmeleri, sonlu gruplar, sunum teorisi, cebirler, tablo cebirleri
Çalıştığı kurum	Bar-Ilan Üniversitesi
Tez	Structures of p-solvable groups (1974)
Doktora; danışmanı	Marcel Herzog
Doktora öğrencileri	Elsa Fisman (1982), Hussam Arisha Hag Ihia (1999), Ya’akov Erez (2003), Effi Cohen (2009)

Zvi Arad (İbranice: צבי ארד, d. 16 Nisan 1942, Petah Tikva, Filistin Mandası - ö.4 Şubat 2018, Petah Tikva, İsrail), İsrailli matematikçidir. Bar-Ilan Üniversitesi başkan vekili ve Netanya Akademi Koleji başkanıydı.^[2]^[3]

Hayatı ve Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Zvi Arad akademik çalışmalarına Bar-Ilan Üniversitesi Matematik Bölümünde başladı. İlk derecesini 1964'te aldı ve ordu hizmetinden sonra ikinci ve üçüncü dereceyi tamamlamak üzere Tel Aviv Üniversitesi Matematik Bölümüne gitti.

1968'de Arad, Bar-Ilan Üniversitesi'nin akademik kadrosuna asistan olarak katıldı ve 1983'te profesör olarak atandı. 1978/9 yıllarında Chicago Üniversitesinde Ziyaretçi Bilim İnsanı olarak görev yaptı ve 1982 ile 1983 yılları arasında Toronto Üniversitesinde konuk profesör olarak görev yaptı. Arad, Bar-Ilan Üniversitesi'nde çeşitli üst düzey akademik görevlerde bulundu. Matematik ve Bilgisayar Bilimleri Bölümü Başkanı, Doğa Bilimleri ve Matematik Fakültesi Dekanı, Rektör ve Üniversite Başkanı olarak görev yaptı (Ernest Krausz'dan sonra Shlomo Eckstein).^[3] Profesör Bernard Pinchuk ile birlikte Abe Gelbart'ın adının verildiği uluslararası bir araştırma enstitüsü olan Gelbart Enstitüsü'nü ve Emmy Noether Enstitüsü'nü (Minerva Merkezi) kurdu. Meslektaşlarıyla birlikte American Mathematical Society (AMS) tarafından dağıtılan Israel Mathematics Conference Proceedings adlı bir dergi kurdu. 1984-1985'ten itibaren İsrail Devleti Yüksek Öğretim Konseyi üyesi olarak görev yaptı. 1982'de Rusya Doğa Bilimleri Akademisi üyeliğine seçildi.

1994 yılından itibaren Springer-Verlag tarafından yayınlanan Çin Bilimler Akademisinin bir dergisi olan Algebra Colloquiumun yayın kurulunda görev yaptı. Aynı zamanda çeşitli uluslararası yayınların yayın kurulunda da hizmet verdi: Asian Mathematical Society'nin South East Asian Bulletin of Mathematics, American Mathematical Society tarafından yayınlanan IMCP of Contemporary Mathematics ve Cubo Matemática Educacional, Temuco, Şili yayını.

Eski Sovyetler Birliği'ndeki akademik enstitüler de dahil olmak üzere Amerika, Kanada, Almanya, Birleşik Krallık, İtalya, Rusya, Çin, Güney Afrika vb. ülkelerdeki dünya çapındaki üniversiteler, araştırma merkezleri ve kurumlarla çok sayıda işbirliği anlaşması başlattı.

Cumhurbaşkanı Ezer Weizman liderliğinde İsrail'in eski SSCB'deki ilk resmi delegasyonunun bir üyesiydi. Cumhurbaşkanı Mihail Gorbaçov resmi bir konuşmasında Profesör Arad'ın İsrail ile eski SSCB arasında bilimsel iletişimin kurulmasına katkılarından bahsetti. Araştırmada işbirliğini ilerletmek amacıyla Rusya, Çin ve Doğu Almanya için bilim adamları delegasyonlarına başkanlık etti.

Haaretz gazetesi (21 Ocak 1998), onu İsrail'deki yüksek öğrenim reformunun öncülerinden biri olarak tanımladı. Encyclopaedia Hebraica, Zvi Arad'ı "Bar-Ilan Üniversitesi'nin gelişmesinde, ilerlemesinde ve Üniversitenin bölgesel kolejlerinin Safed, Aşkelon ve Ürdün Vadisi'nde kurulmasında kilit bir rol üstlenen kişilerden biri" olarak listelemektedir. Bu başarı için her şehrin belediye başkanı tarafından kendisine bir onur belgesi verildi. Bu kolejlerin kuruluşu 1985'te başladı ve tüm İsrail'i etkilemeye devam etti. Bu kolejler, Celile ve Güney İsrail'i ileri taşıdı ve İsrail'in çevre bölgelerine yüksek eğitim getirdi.

Netanya Akademik Koleji[değiştir | kaynağı değiştir]

1994 yılında, Netanya, Yoel Elroi ve Zvi Poleg şehrinin belediye başkanlarının talebi üzerine, Arad Netanya Akademi Koleji'ni kurdu. 24 yıl, 1994'ten 2018'de ölümüne kadar "Netanya Akademik Koleji"'nin başkanlığını yaptı.^[4] Üniversitenin başlatılması ve kurulmasında ortak olanlardan biri, o sırada Netanya Şehri Eğitim Departmanı başkanı olarak görev yapan Miriam Feirberg idi. Bugün kolej, çeşitli alanlarda birinci ve ikinci akademik dereceler veren akredite bir yüksek öğretim kurumudur.

Yayımlanmış çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Meslektaşı Profesör Marcel Herzog ile birlikte Arad, Springer-Verlag tarafından yayınlanan Eşlenik Sınıflarının Çarpımı (Products of Conjugacy Classes)ni yazdı. Kitap, matematiksel teorinin kurulmasının temelini kolaylaştırdı ve bugün Tablo Cebirleri (Table Algebras) olarak bilinen soyut cebir dalının bir parçasını oluşturarak matematikteki merkezi dallara ekledi; çizge teorisi, cebir kombinasyonları ve teori sunumu. Arad, tablo cebiri konusunda iki kitap daha yazdı. 2000 yılında kitabı American Mathematical Society Memoirs (Amerikan Matematik Derneği Anıları) dizisinde ve Ocak 2002'de Springer tarafından tablo cebirleri üzerine bir başka uluslararası kitap yayınladı. Arad, Çağdaş Matematik (Contemporary Mathematics), Cilt 402'nin editörüydü.

İsrailli matematikçi Zvi Arad, 4 Şubat 2018'de Petah Tikva, İsrail'de 75 yaşında ölmüştür.^[4]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "CURRICULUM VITAE". 1 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.
^ Kashti, Or (3 Mayıs 2010). "For 11-year-old Math Prodigy, 2 Plus 2 Equals 'Super-gifted'". 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.
^ ^a ^b "Bar-Ilan Presidents | Bar Ilan University". .biu.ac.il. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020.
^ ^a ^b "Professor Zvi Arad passes away". Israel National News. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2018.