Mikołów

Mikołów

miasto i gmina
Rynek z ratuszem
Herb
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	mikołowski
Konurbacja	górnośląska
Data założenia	przed 1222 r. (pierwsza pisemna wzmianka)
Prawa miejskie	1547[1]
Burmistrz	Stanisław Piechula
Powierzchnia	79,2[2] km²
Populacja (31.12.2021) • liczba ludności • gęstość	41 314[3] 520 os./km²
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	43-190 do 43-197
Tablice rejestracyjne	SMI
Położenie na mapie Polski Mikołów
Położenie na mapie województwa śląskiego Mikołów
Położenie na mapie powiatu mikołowskiego Mikołów
50°09′49″N 18°54′14″E/50,163611 18,903889
TERC (TERYT)	2408021
SIMC	0941286
Hasło promocyjne: Mikołów – ogród życia
Urząd miejski Rynek 16 43-190 Mikołów
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Mikołów (niem. Nikolai^[4]) – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, siedziba władz powiatu mikołowskiego, w południowej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.

Według danych z 31 grudnia 2021 roku w Mikołowie żyje 41 314 osób^[3].

Mikołów uzyskał lokację miejską w 1276 roku, ponowne nadanie praw miejskich przed 1300 rokiem^[5].

Mikołów położony jest na Wyżynie Śląskiej, graniczy bezpośrednio od wschodu z Katowicami, od południa z Tychami, gminą Wyry, Łaziskami Górnymi i Orzeszem, od zachodu z gminą Ornontowice i gminą Gierałtowice, a od północy z Rudą Śląską. Współrzędne geograficzne centrum miasta wynoszą: 50º 10' szerokości geograficznej północnej i 18º 54' długości geograficznej wschodniej^[6].

Pod względem historycznym Mikołów pierwotnie należał do Małopolski jako część kasztelanii bytomskiej, położonej w ziemi krakowskiej^[7]. W 1179 kasztelanię bytomską włączono do księstwa raciborskiego i od tamtego czasu Mikołów leży na Górnym Śląsku^[8].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa katowickiego.

Powierzchnia miasta wynosi 79,2 km²^[2]. Miasto zajmuje 34% powierzchni powiatu.

Według danych z 2017 r. powierzchnia lasów w Mikołowie wynosiła 2147 ha^[9]

Sąsiednie gminy: Gierałtowice, Katowice, Łaziska Górne, Ornontowice, Orzesze, Ruda Śląska, Tychy, Wyry.

Ta sekcja od 2014-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Dzielnica:

• Kamionka

Sołectwa:

• Borowa Wieś
• Bujaków
• Mokre
• Paniowy
• Śmiłowice

Osiedla:

• Osiedle Przy Plantach
• Adama Mickiewicza
• C.K. Norwida
• Grunwaldzkie
• Jana Kochanowskiego
• Józefa Piłsudskiego
• Juliusza Słowackiego
• Leśna Bryza
• Słoneczna Polana
• Wojciecha Korfantego
• Nowy Świat

W samej dzielnicy i sołectwach zameldowanych było kolejno:

– Kamionka: 6 455 osób (2017),

– Borowa Wieś: 2642 osoby,

– Bujaków: 2230 osób (2022),

– Mokre: 2379 osób,

– Paniowy: 1708 osób,

– Śmiłowice: 1076 osób.

Piramida wieku mieszkańców Mikołowa w 2014 roku^[10]:

Nazwa miasta pochodzi prawdopodobnie od imienia Mikołaj, nie jest jednak pewne, czy pochodzi od św. Mikołaja Biskupa (najstarszy kościółek, a właściwie kapliczka, poświęcona jest św. Mikołajowi), czy też od jakiegoś dziedzica imieniem Mikołaj (po ludowemu Mikula), bogatego właściciela mieszkającego w tej okolicy w czasach powstania osady. Za drugą możliwością przemawiają dawne nazwy miasta: Miculow, Mikulau, Mikulow, Mikułów (w księgach kościelnych ta ostatnia nazwa występuje do 1824) oraz data fundacji kościoła- nastąpiła ona później niż 1222 rok^[11]. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod niemiecką nazwą Nicolai^[12] i polską Mikołow (org. polnisch Mikołow). Statystyczny opis Prus z 1837 roku wymienia tylko niemiecką nazwę Nikolai^[13].

Istnieje również stare podanie opowiadające o początkach tego miasta, niepoparte jednak żadnymi dowodami historycznymi. Podanie opowiada o handlarzach bydłem, którzy zatrzymali się w tych okolicach na odpoczynek. W trakcie nocy nagle zachorowało całe bydło. Przerażeni handlarze zaczęli się modlić i ślubować św. Mikołajowi wybudowanie kaplicy, jeżeli święty sprawi, że bydło wyzdrowieje. Bydło rzeczywiście wyzdrowiało, a handlarze zbudowali ślubowaną kaplicę ku czci św. Mikołaja.^{[potrzebny przypis]}

• 1222 – pierwsza historyczna wzmianka o Mikołowie – w dokumencie wydanym przez księcia opolskiego Kazimierza I dla biskupa wrocławskiego Wawrzyńca, gdzie jako świadek wymieniony jest hrabia Andrzej, kasztelan z Mikołowa (oryg. comes Andreas, castellanus de Miculow). Świadczy to o tym, iż Mikołów pełnił już funkcje w administracji państwowej jako gród i siedziba kasztelanii.
• 1228 – wzmianka o Mikołowie pojawiła się w dokumencie księcia opolsko-raciborskiego Kazimierza I, będącym umową z wojewodą Klemensem, gdzie jako świadek, po raz kolejny, pojawia się kasztelan mikołowski, Andrzej. Podobne wzmianki, w których występuje ów Andrzej, znajdujemy również w dokumentach z lat 1232 i 1234.
• 1258 – w dokumentach księcia Władysława opolskiego dwukrotnie pojawia się kasztelan mikołowski imieniem Jan, syn Wernera.
• 1265–1280 – rozbudowa miasta przez Jana z Grabia.
• 1266 – 1 marca pierwsza wzmianka o kościele pw. św. Wojciecha w Mikołowie; biskup krakowski Paweł przebywający w Sławkowie nadał kościołowi św. Wojciecha w Mikołowie dziesięciny ze wsi Przeczyce, Toporowice i Targoszyce (dziś część Mierzęcic). Mikołów należał w tych czasach do dekanatu Sławkowskiego.
• 1349 – 1350 – epidemia czarnej ospy^[14], umiera 1/3 mieszkańców miasta.
• 1375 – książę raciborski Jan I sprzedaje miasto Mikołów i Pszczynę z okolicami księciu opolskiemu Władysławowi Opolczykowi.
• 1473 – w okolicach miasta zatrzymały się wojska księcia rybnickiego Wacława^[15].
• ok. 1500 – początki^[14] górnictwa.
• 1545 – cesarz niemiecki Ferdynand I nadaje miastu Mikołów prawo do urządzania jarmarków i targów tygodniowych.
• 1547 – 27 lipca nadanie Mikołowowi ordynacji miejskiej, staraniem ówczesnego pana ziemi pszczyńskiej, barona Jana Thurzo. Od tej daty, Mikołów stał się miastem.
• 1580 – czasy Reformacji, do Mikołowa przybywa pierwszy pastor.
• 1630 – parafia mikołowska wraca w ręce katolików (proboszczem zostaje Tomasz Aleksander Czarniecki).
• 1645 – miasto dotknęła klęska pożaru – świadczy o tym dokument z tegoż roku, w którym miasto Mikołów prosi urząd podatkowy we Wrocławiu o umorzenie 500 florenów zaległości podatkowych.
• 1760 – po raz pierwszy w dokumentach pojawia się dzisiejsza nazwa miasta „Mikołów”.
• 1794 – 20 maja największy pożar w historii miasta, centralna część miasta uległa zniszczeniu – pożar prawdopodobnie wybuchł w domu kowala Marcina Kozaka znajdującym się na rynku miasta.
• 1837 – w Mikołowie znajdują się 2 kościoły katolickie, szkoła, 250 domów, a zamieszkuje go 2000 osób^[13].
• 1840 – L. Froehlich zakłada w Mikołowie fabrykę łyżek (przetrwała do końca stulecia).
• 1842 – otwarto fabrykę wyrobów żelaznych i części maszyn pod nazwą huta „Maria Ludwika”.
• 1845 – Tomasz Nowacki zakłada w Mikołowie polską drukarnię^[16].
• 1848 – w Mikołowie miała miejsce epidemia tyfusu, zmarło wówczas 20% ogółu ludności.
• 1856 – zbudowano dworzec kolejowy w Mikołowie.
• 1858 – zbudowano hutę^[14] „Waltera” (późniejsza Fabryka Palenisk Mechanicznych).
• 1861 – 25 września konsekracja nowego kościoła pw. św. Wojciecha, od 2008 roku, bazylika mniejsza.
• 1862 – austriacki przedsiębiorca Carl Gustav Dittrich zakłada papiernię^[17].
• 1868 – uruchomienie gazowni miejskiej, która umożliwiła oświetlenie miasta i domów mieszkańców^[17].
• 1872 – zburzenie starego ratusza, zbudowanego tymczasowo, po wielkim pożarze w 1794 roku i zbudowanie nowego budynku w Mikołowie. Niemiecki przedsiębiorca Heinrich Koetz uruchamia największy na ziemi pszczyńskiej zakład budowy kotłów^[18].
• 1874 – Karol Miarka senior rozpoczyna działalność wydawniczą w Mikołowie.
• 1908 – ukończenie budowy wodociągów miejskich, na które wydano ok. 250 tys. marek.
• 1909 – uruchomiono wodociąg miejski^[17].
• 1919 – 17 sierpnia walki w mieście podczas I powstania śląskiego.
• 1921 – plebiscyt na Górnym Śląsku; w Mikołowie większość głosów pada za Niemcami (3059 do 2434).
• 1922 – 29 czerwca Mikołów wraz ze wschodnią częścią Górnego Śląska przyłączony do Polski.
• 1932 – założenie na terenie podarowanym przez rolnika Józefa Bojdoła ogródków działkowych^[19]; cztery lata później działki rozparcelowano i podzielono między właścicieli (obecny ROD „Krokus”; 5,8 ha)^[19].
• 1939 – 3 września wkroczenie wojsk niemieckich do miasta Mikołów.
• 1945 – styczeń – tzw. „marsz śmierci” więźniów KL Auschwitz przez Mikołów i Borową Wieś do Gliwic
• 1945 – 28 stycznia wkroczenie Armii Czerwonej.
• 1954 – Mikołów zostaje włączony do powiatu tyskiego.
• 1975 – do Mikołowa przyłączono Śmiłowice, Mokre i Paniowy.
• 1994 – 30 grudnia przyłączenie Bujakowa^[20].
• 1998 – powstaje powiat mikołowski obejmujący Mikołów, Łaziska Górne, Orzesze, Wyry i Ornontowice.
• 1998 – ogłoszenie św. Wojciecha patronem Mikołowa^[21].
• 2002 – przebudowa rynku w Mikołowie.
• 2003 – założenie Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie.
• 2008 – kościół św. Wojciecha staje się bazyliką mniejszą w Mikołowie.
• 2009 – poświęcenie kościoła pw. św. Antoniego Padewskiego w Mikołowie Recie.
• 2013 – Rozbudowa Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie-etap II.
• 2013 – odsłonięcie pomnika św. Wojciecha, patrona Polski i Mikołowa.
• 2018 – Koronacja obrazu Matki Bożej Mikołowskiej.

Informacje pochodzące ze „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, Warszawa 1885:

.Po trzech wojnach śląskich jakie miały miejsce w latach 1740–1763, między Austrią i Prusami miasto znalazło się w granicach Prus i należało do powiatu pszczyńskiego. W połowie XIX wieku zarówno w powiecie jak w samym mieście, dominowała ludność polska. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje „Das polnische Element ist im Kreise das bei Weitem vorherrschende. Unter 75.725 Einwohnern sind nur 8.413 Deutsche, 67.312 sprechen Polnisch”, czyli w tłumaczeniu na język polski „Element polski dominuje w powiecie. Spośród 75.725 mieszkańców tylko 8.413 to Niemcy, podczas gdy 67.312 mówi po polsku”^[22]. Również w samym mieście było więcej Polaków niż Niemców co odnotowuje spis we fragmencie: „Sogar in den Städten ist die Bevölkerung zum grossen Theile polnisch. So zählt Pless unter 3.154 Einwohnern 560 polnisch Sprechende, Nikolai sogar unter 4.479 Einwohnern deren 2.971” w tłumaczeniu „Nawet w miastach ludność w dużej części jest polska. W Pszczynie z 2.971 mieszkańców 560 mówi po polsku, a w Mikołowie z 4.479 mieszkańców jest ich aż 2.971.”^[22].

Pierwsza żydowska rodzina zamieszkała w mieście w 1640, po wydaniu, kilkanaście lat wcześniej, edyktu cesarskiego, łagodzącego politykę Habsburgów wobec Żydów. Spis ludności żydowskiej z 1691 r. wspomina o mieszkających w Mikołowie Żydach. Przez wiele lat byli jednak stosunkowo nieliczni i np. w 1758 r. miało tutaj żyć zaledwie 6 osób tego wyznania.

W latach 70. XVIII wieku władze pruskie nakazały początkowo przesiedlić wszystkich Żydów na prawą stronę Odry i to tylko na tereny wiejskie, następnie zmieniono zdanie i przyszło polecenie osiedlenia ich w miastach – w 1780 r. Mikołów został jednym z pięciu miast przesiedleńczych. W 1787 roku i to zarządzenie odwołano w obawie o skutki gospodarcze, ale liczba żydowskich mieszkańców w ówczesnym Nikolei wzrosła do 84 osób.

W 1816 r. Mikołów zbudował synagogę, a w 1854 powstała gmina żydowska, jednak była ona na tyle mała, że aż do 1931 r. funkcję rabinów pełnili kantorzy. W 1861 r. mieszkało w mieście 504. Żydów (ok. 11% społeczeństwa), istniała też żydowska szkoła, do której uczęszczało ponad 100 uczniów. W 1872 r. miejscowa gmina żydowska weszła w skład Związku Górnośląskich Gmin Synagogalnych (Oberschlesische Synagogen-Gemeinden).

Na przełomie wieków liczba Żydów spadła w wyniku emigracji do Stanów Zjednoczonych i Palestyny – spis z 1900 r. wykazał 192 osoby (na 6638 ogółu mieszkańców), a w 1910 r. 175 osób. W Mikołowie działał Izraelicki Związek Pielęgnowania Chorych i Izraelicki Związek Pogrzebowy „Chewra Kadisza”.

W czasie plebiscytu większość Żydów głosowała za pozostawieniem miasta w Niemczech, mimo ogólnego zwycięstwa tej opcji, w Mikołowie miasto włączono w granice Polski. Poskutkowało to emigracją wielu Żydów na Zachód. Z drugiej strony nastąpił napływ żydowskich obywateli z głębi Polski, głównie z Zagłębia Dąbrowskiego. Ich przyjazd spotykał się jednak z niechęcią zarówno władz miejskich, jak i zamieszkałych już w mieście członków gminy żydowskiej, których przyczyną były obawy gospodarcze, negatywny wizerunek Kongresówki w oczach mieszkańców Górnego Śląska i obawy o wzrost tendencji propolskich^[23].

W 1931 r. wybrano pierwszego rabina, którym został Ajzyk Chameides. Ten jednak dojeżdżał do Mikołowa z Katowic. Liczba Żydów mikołowskich wzrosła z 74 (1928 r.) do 243 osób^[24].

Po 1933 r. ruszyła następna fala żydowskich emigrantów, tym razem przyjeżdżali z rządzonych przez nazistów Niemiec na polski Górny Śląsk. Liczba uchodźców była na tyle duża, że Zwierzchność Gmin Izraelickich w Katowicach przeprowadziła zbiórkę pieniężną, aby ich wspomóc. W 1938 r. po anszlusie Austrii wielu Żydów kolejny raz opuszczało polski Górny Śląsk, obawiając się rychłego wybuchu wojny polsko-niemieckiej emigrowali na Zachód.

Po zajęciu tych terenów przez III Rzeszę mikołowskich Żydów wywieziono do getta w Sosnowcu, skąd większość 12 maja 1942 r. trafiła do obozu w Auschwitz-Birkenau^[25].

Po II wojnie światowej społeczność żydowska już się w Mikołowie nie odrodziła. Stary cmentarz żydowski został zlikwidowany, na jego miejscu powstała zabudowa osiedlowa. W 1972 na polecenie ówczesnych władz miasta synagogę wysadzono w powietrze, a na miejscu powstał nowy węzeł komunikacyjny – plac 750-lecia. Jedyną pamiątką jest tzw. nowy cmentarz żydowski.

Rynek w Mikołowie

• Układ urbanistyczny z rynkiem i nieregularną siatką ulic.
• Kościół parafialny pw. św. Mikołaja z 1720 r. Został przeniesiony z Przyszowic do Borowej Wsi w latach 1937–1939. Ołtarz pochodzi z roku 1600.
• Kościół parafialny pw. św. Ap. Piotra i Pawła w Paniowach.
• Kościół parafialny pw. Matki Bożej Śnieżnej (nazwany tak dopiero po zbudowaniu kościoła parafialnego pw. św. Wojciecha, który przejął jego wcześniejszą nazwę) zbudowany w latach 1270–1280, później przebudowany.
• Kościół parafialny pw. św. Wojciecha (bazylika mniejsza) zbudowany w stylu neoromańskim w latach 1843–1861.
• Kościół parafialny pw. św. Mikołaja Bpa w Bujakowie.
• Kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca w Mokrem.
• Kościół ewangelicki im. św. Jana z lat 1860–1861.
• Nowy cmentarz żydowski w Mikołowie z najstarszą macewą z połowy XVIII w. przy ul. Konstytucji 3 Maja (istniał też stary cmentarz żydowski w Mikołowie, lecz został zniszczony podczas II wojny światowej).
• Zabytkowe kamienice w śródmieściu.
• Budynek przy ul. Krakowskiej 33, którego historia może sięgać czasów średniowiecza (mury piwnic), a obecnie jest przykładem architektury historyzująco-modernistycznej.
• Park tzw. Duże i Małe Planty, którego początki sięgają końca XVIII wieku.
• Schrony z Obszaru Warownego „Śląsk”^[26].

W mieście znajduje się^[27]: ^{[martwy link]}

• 12 przedszkoli i 2 oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych^{[28][martwy link]}
• 11 szkół podstawowych, w tym 2 tzw. specjalne
• 7 szkół średnich

Gmina Mikołów jest organem prowadzącym dla 12 przedszkoli i 10 szkół podstawowych, w tym jednej z oddziałami przedszkolnymi.

Przez większą część swojej historii Mikołów był miastem handlowym, a w XX wieku miastem przemysłowym. W XX wieku w Mikołowie powstało wiele dużych zakładów przemysłowych, m.in. MiFaMa (Mikołowska Fabryka Maszyn), FPM (Fabryka Palenisk Mechanicznych), Wiromet. W Mikołowie znajduje się jedyna w Polsce i jedna z dwóch w Europie Kopalnia Doświadczalna „Barbara”. W Mikołowie położone jest wzgórze Gronie, od którego pochodzi nazwa piwa Tyskie Gronie (na wzgórzu tym znajduje się ujęcie wody dla browaru).

• Kościół rzymskokatolicki:
  • parafia św. Antoniego z Padwy^[29]
  • parafia św. Mikołaja (sołectwo Borowa Wieś)^[29]
  • parafia św. Mikołaja (sołectwo Bujaków)^[29]
  • parafia Matki Bożej Częstochowskiej (sołectwo Śmiłowice)^[29]
  • parafia Najświętszej Maryi Panny Matki Zbawiciela^[29]
  • parafia św. Wawrzyńca (sołectwo Mokre)^[29]
  • parafia św. Urbana Papieża i Męczennika^[29]
  • parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła (sołectwo Paniowy)^[29]
  • parafia św. Wojciecha^[29]

• Kościół Chrześcijan Baptystów w RP:
  • zbór w Mikołowie^[30]
• Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP:
  • parafia w Mikołowie^[31]
• Kościół Wolnych Chrześcijan w RP:
  • zbór w Mikołowie^[32]
• Stowarzyszenie Zborów Chrześcijan w RP:
  • Zbór Chrześcijan w Mikołowie^[33]

• Świadkowie Jehowy:
  • zbór Mikołów^[34]:

• Instytut Mikołowski – obecnie mieści się w dawnym domu rodzinnym Burmistrza Mikołowa Jana Koja (uprzednio mieścił się w mieszkaniu Rafała Wojaczka^[35])
• Mikołowskie Dni Muzyki – odbywający się w maju festiwal muzyki poważnej
• Impresje Mikołowskie – plenery malarskie
• Dni Mikołowa – święto miasta

• Aqua Plant – kryta pływalnia z dwoma basenami, jacuzzi oraz dwiema saunami.
• Rajd Mikołowski – okręgowy rajd samochodowy rozgrywany w ostatni weekend kwietnia, połączony z wystawą pojazdów zabytkowych.
• Mikołowski Bieg Uliczny, im. Henryka Biskupiaka, cykliczna impreza odbywająca się pod koniec września.
• Mikołowski Rodzinny Rajd Rowerowy – rajd odbywający się na terenie powiatu mikołowskiego.
• Otwarte Mistrzostwa Mikołowa w Kolarstwie Górskim XC – mistrzostwa odbywające się co roku w czerwcu.

• AKS Mikołów – klub piłkarski (obecnie klasa okręgowa), klub szachowy, sekcja szermiercza szpada, sekcja tenisa stołowego
• allinone Mikołów – klub bilardowy (obecnie w II lidze bilardowej, grupa 4)
• KS Kamionka Mikołów – klub piłkarski (obecnie w klasie „A”, grupa Katowice)
• KS Burza Borowa Wieś – prowadzi sekcje piłki nożnej (obecnie klasa okręgowa), siatkówki (III liga kobiet), tenisa stołowego i akrobatyki
• LKS 45 Bujaków – klub piłkarski (obecnie w klasie „C”, grupa Zabrze), sekcja tenisa stołowego (obecnie Liga okręgowa mężczyzn i II Liga kobiet)
• Orzeł Mokre – klub piłkarski (obecnie w klasie „A”)
• LKS Strażak Mikołów – klub piłkarski (obecnie w klasie „B”), sekcja speedrowerowa (obecnie walczą o medale Drużynowych Mistrzostw Okręgu Południowego PFKS)
• Orkan KS Kamionka – klub skata (obecnie w II lidze)
• SSiSW Kong Sao
• UKS Satori – klub karate, reprezentujący powiat mikołowski na arenie krajowej i międzynarodowej według zasad Karate WKF i WUKF
• UKS Silesia Mikołów – klub koszykówki
• UKS Trójka Mikołów
• STS Biegaton Mikołów

Szlaki turystyczne
Szlak Obrońców Polskiej Granicy

• Trasa: Zabrze – Mikołów – Tychy

Szlak Krawędziowy GOP

• Trasa: Gliwice – Mikołów – Chełm Śląski

Szlak Bohaterów Wieży Spadochronowej

• Trasa: Katowice – Mikołów – Chudów

Szlak Okrężny wokół Gliwic

• Trasa: Rudy – Mikołów – Stodoły

Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego

• Trasa: Łubianki – Mikołów – Rybnik

Szlak architektury drewnianej

• Trasa: Bielsko-Biała – Mikołów – Żywiec

Czasopisma miejskie:

• Gazeta Mikołowska
• Aktualności

Telewizja internetowa:

• Mikołów TV

Portale internetowe:

• MojMikolow.pl – portal miejski^[36]

Obecnym burmistrzem jest Stanisław Piechula, który w ostatnich wyborach (2018 rok) uzyskał 57.98 proc. poparcie (łącznie 10 438 głosów)^[37].

Przewodniczącą Rady Miejskiej Mikołowa jest Katarzyna Syryjczyk-Słomska, wiceprzewodniczącymi Remigiusz Kuś i Michał Rupik.

Przewodniczącą Rady Powiatu jest Barbara Pepke. Starostą mikołowskim jest Mirosław Duży, a jego zastępcą Tadeusz Marszolik^[38].

Lista miast partnerskich Mikołowa^[39]:

• Beuningen od 1991 roku^[40]
• Sainte-Geneviève-des-Bois od 1997 roku^[40]
• Klimkovice od 2000 roku^[40]
• Ilava od 2008 roku^[40]

Zobacz galerię związaną z tematem: Mikołów

Zobacz multimedia związane z tematem: Dni Mikołowa

• Synagoga w Mikołowie
• Ratusz w Mikołowie
• Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie
• ROD „Krokus” Mikołów
• Park Duże Planty w Mikołowie
• Osiedle im. Adama Mickiewicza w Mikołowie

• Jerzy Ciurlok: O drukarzach, drukarniach i drukach śląskich. Mikołów, Katowice: Regionalny Instytut Kultury w Katowicach, 2018. ISBN 978-83-952024-1-4.
• Johann GeorgJ.G. Knie Johann GeorgJ.G., Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865  (niem.).
• FelixF. Triest FelixF., Topographisches Handbuch von Oberschlesien., Breslau: Wilh. Gottl. Korn, 1864–1865, OCLC 315739117  (niem.), Erste Hälfte, Zweite Hälfte.
• Konstanty Prus, „Z przeszłości miasta Mikołów i jego okolicy”, Mikołów 1932.
• Jan Kantyka, Alojz Targ, „Mikołów – zarys rozwoju miasta”, Katowice 1972.
• W. Galasińska-Hrebenda, Grodzisko w Mikołowie, [w:] Informator Konserwatora Zabytków Archeologicznych na województwo katowickie za lata 1966–1970, Katowice 1971.
• Z. Musioł, O dawnym grodzie mikołowskim, „Zaranie Śląskie” 1929, z. 2.

• Oficjalna strona Urzędu Miasta Mikołów
• Mikułów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 414 .
• Mikułów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 333 .
• Wirtualne panoramy Mikołowa
• Gazeta mikołowska