1040 Klumpkea

Vikipedi, özgür ansiklopedi

1040 Klumpkea
Işık eğrisinden elde edilmiş kalıp modeli
Keşif[1]
KeşfedenB. Jekhovsky
Keşif yeriCezayir Gözlemevi
Keşif tarihi20 January 1925
Adlandırmalar
MPC belirtmesi(1040) Klumpkea
Adın kaynağı
Dorothea Klumpke[2]
(Amerikalı astronom)
Alternatif adlandırma
1925 BD · 1930 DC1
1936 BB
Asteroit kuşağı[1][3] · (dış)
Tirela[4]
Yörünge özellikleri[3]
Dönem 23 Mart 2018 (JG 2458200,5)
Belirsizlik parametresi 0
Gözlem yayı93,10 yıl (34.005 gün)
Günöte3,7117 AB
Günberi2,5142 AB
3,1129 AB
Dış merkezlik0,1923
5,49 yıl (2.006 gün)
4,1328°
0° 10d 46.2s / gün
Eğiklik16,688°
280,17°
158,00°
Fiziksel özellikler
C (varsayılan)[5]
S (muhtemel)
10,40[6][7][8]
10,5[1][3][5]
10,9[9]
Ortalama çap
22,340±0,175 km[6][10]
22,669±0,304 km[7]
23,13±0,38 km[8]
34,98±4,3 km[9]
59,2±0,1 sa[11]
0,0630[9]
0,237[8]
0,2387[7]
0,245[6][10]

1040 Klumpkea, geçici ismi 1925 BD, asteroid kuşağının dış bölgelerinden gelen, yaklaşık 23 kilometre (14 mi) çapında bir Tirela asteroididir. 20 Ocak 1925'te Rus-Fransız astronom Benjamin Jekhowsky tarafından Kuzey Afrika'daki Cezayir Gözlemevi'nde keşfedildi. Bu oldukça uzun asteroid, Klumpkea ailesi olarak da bilinen taş Tirela ailesinin en büyük üyesidir ve ortalama dönüş süresi 59,2 saatten daha uzundur. Adını Amerikalı astronom Dorothea Klumpke'den almıştır.

Yörünge ve sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Klumpkea, binden fazla üyesi olan ve ayrıca 8 farklı altkümeye bölünmüş büyük bir asteroit ailesi Tirela ailesinin (612)[4] en büyük üyesidir.[12]:18,23 Ailenin adı 1400 Tirela astreotinden gelir. Alternatif olarak Milani ve Knežević tarafından Klumpkea ailesi olarak da adlandırılır.[13][14]

Dış asteroit kuşağında Güneş'in yörüngesinde 2,5–3,7 AB uzaklıkta; her 5 yıl ve 6 ayda bir (2.006 gün; 3,11'lik yarı büyük eksen AB) döner. Yörüngesi, ekliptik ile ilgili olarak 0,19'luk bir eksantrikliğe ve 17°'lik bir eğime sahiptir.[3] Gövdenin gözlem yayı Cezayir'de Ocak 1925'te resmi keşif gözleminde başlar.[1]

Fiziksel özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Klumpkea'nın tipi belirsizdir. Tirela/Klumpkea ailesinin genel spektral tipi taşlı bir S-tipi olmasına rağmen[12]:23 WISE/Akari araştırmalarının gözlemleriyle aynı fikirde olan Collaborative Asteroid Lightcurve Link (CALL), SIMPS tarafından ölçülen düşük albedoya dayalı olarak karbonlu bir C-tipi asteroit olduğunu varsayalır. (aşağıya bakınız)[5]

Dönme periyodu ve kutup[değiştir | kaynağı değiştir]

Şubat 2002'de, Robert Stephens tarafından Kaliforniya'daki Santana Gözlemevi'nde (646) yapılan ardışık yedi gece fotometrik gözlemden, Klumpkea'nın rotasyonel bir ışık eğrisi elde edildi. Işık eğrisi analizi zordu ve uzun bir şeklin göstergesi olan 0,77'luk (U=3/3-/3) yüksek parlaklık genliği ile sadece 59,2±0,1 saatlik geçici bir dönüş periyodu vermiştir.[11]

NOFS, Catalina Sky Survey ve La Palma araştırmalarından (950) zaman içinde seyrek fotometrinin yanı sıra 2016 yılında, modellenmiş bir ışık eğrisi, Uppsala Asteroid Fotometrik Kataloğu, Palomar Transient Factory araştırması ve bireysel gözlemciler (yukarıdaki gibi) verilerini kullanarak 56,588±0,003 saatlik ortak bir yıldız periyodu vermiştir. Çalışma ayrıca ekliptik koordinatlarda (λ, β) Klumpkea için (172.0°, 48.0°) bir spin ekseni belirledi.[15]

Çapı ve albedosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Kızılötesi Astronomik Uydu IRAS, Japon Akari uydusu ve NASA'nın Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Gezgini'nin NEOWISE misyonu tarafından yapılan çalışmalara göre, Klumpkea 22,34 ile 34,98 kilometre arasında bir çapa sahip ve yüzeyi 0,063 ile 0,245 arasında bir albedoya sahiptir.[6][10][7][8][9] CALL, 0,057'lik bir karbonlu standart albedo varsayar ve 10,5'lik mutlak büyüklüğe dayalı olarak 44,22 kilometrelik bir çap hesaplar.[5]

İsimlendirme[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu küçük gezegen ismini, Galli gök bilimci Isaac Roberts'ın (1829-1904) eşi olan Amerikalı astronom Dorothea Klumpke'den (1861-1943) almıştır. Dorothea Klumpke, Fransa, Paris'teki Sorbonne Üniversitesi'nde Matematik Bilimleri Doktoru derecesini alan ilk kadındır. Resmi adlandırma alıntısı, 1955'te Paul Herget tarafından Küçük Gezegenlerin İsimleri'nde belirtilmiştir (H99). Amerikalı astronom Dorothea Klumpke'nin ön ismi Asteroit 339 Dorothea'ya onu keşfeden Max Wolf tarafından verilmiştir.[2]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d "1040 Klumpkea (1925 BD)". Minor Planet Center. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2018. 
  2. ^ a b Schmadel, Lutz D. (2007). "(1040) Klumpkea". Dictionary of Minor Planet Names – (1040) Klumpkea. Springer Berlin Heidelberg. s. 89. doi:10.1007/978-3-540-29925-7_1041. ISBN 978-3-540-00238-3. 
  3. ^ a b c d "JPL Small-Body Database Browser: 1040 Klumpkea (1925 BD)" (2018-02-26 last obs.). Jet Propulsion Laboratory. 15 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2018. 
  4. ^ a b "Asteroid 1040 Klumpkea". Small Bodies Data Ferret. 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2018. 
  5. ^ a b c d "LCDB Data for (1040) Klumpkea". Asteroid Lightcurve Database (LCDB). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2018. 
  6. ^ a b c d Mainzer, A. K.; Bauer, J. M.; Cutri, R. M.; Grav, T.; Kramer, E. A.; Masiero, J. R.; Nugent, C. R.; Sonnett, S. M.; Stevenson, R. A.; Wright, E. L. (June 2016). "NEOWISE Diameters and Albedos V1.0". NASA Planetary Data System: EAR-A-COMPIL-5-NEOWISEDIAM-V1.0. Bibcode:2016PDSS..247.....M. 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2018. 
  7. ^ a b c d Mainzer, A.; Grav, T.; Masiero, J.; Hand, E.; Bauer, J.; Tholen, D.; McMillan, R. S.; Spahr, T.; Cutri, R. M.; Wright, E.; Watkins, J.; Mo, W.; Maleszewski, C. (November 2011). "NEOWISE Studies of Spectrophotometrically Classified Asteroids: Preliminary Results". The Astrophysical Journal. 741 (2): 25. arXiv:1109.6407 $2. Bibcode:2011ApJ...741...90M. doi:10.1088/0004-637X/741/2/90.  (catalog 2 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  8. ^ a b c d Usui, Fumihiko; Kuroda, Daisuke; Müller, Thomas G.; Hasegawa, Sunao; Ishiguro, Masateru; Ootsubo, Takafumi; Ishihara, Daisuke; Kataza, Hirokazu; Takita, Satoshi; Oyabu, Shinki; Ueno, Munetaka; Matsuhara, Hideo; Onaka, Takashi (October 2011). "Asteroid Catalog Using Akari: AKARI/IRC Mid-Infrared Asteroid Survey". Publications of the Astronomical Society of Japan. 63 (5): 1117-1138. Bibcode:2011PASJ...63.1117U. doi:10.1093/pasj/63.5.1117.  (online 30 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., AcuA catalog p. 153 25 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  9. ^ a b c d Tedesco, E. F.; Noah, P. V.; Noah, M.; Price, S. D. (October 2004). "IRAS Minor Planet Survey V6.0". NASA Planetary Data System – IRAS-A-FPA-3-RDR-IMPS-V6.0: IRAS-A-FPA-3-RDR-IMPS-V6.0. Bibcode:2004PDSS...12.....T. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2018. 
  10. ^ a b c Masiero, Joseph R.; Mainzer, A. K.; Grav, T.; Bauer, J. M.; Cutri, R. M.; Dailey, J.; Eisenhardt, P. R. M.; McMillan, R. S.; Spahr, T. B.; Skrutskie, M. F.; Tholen, D.; Walker, R. G.; Wright, E. L.; DeBaun, E.; Elsbury, D.; Gautier, T., IV; Gomillion, S.; Wilkins, A. (November 2011). "Main Belt Asteroids with WISE/NEOWISE. I. Preliminary Albedos and Diameters". The Astrophysical Journal. 741 (2): 20. arXiv:1109.4096 $2. Bibcode:2011ApJ...741...68M. doi:10.1088/0004-637X/741/2/68. 
  11. ^ a b Stephens, R. D. (September 2002). "Photometry of 973 Aralia, 1189 Terentia, 1040 Klumpkea, and 1998 Titius" (PDF). Minor Planet Bulletin. 29 (1): 47-48. Bibcode:2002MPBu...29...47S. 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Kasım 2022. 
  12. ^ a b Nesvorný, D.; Broz, M.; Carruba, V. (December 2014). Identification and Dynamical Properties of Asteroid Families. Asteroids IV. ss. 297-321. arXiv:1502.01628 $2. Bibcode:2015aste.book..297N. doi:10.2458/azu_uapress_9780816532131-ch016. ISBN 9780816532131. 
  13. ^ "Asteroid (1040) Klumpkea – Proper elements". AstDyS-2, Asteroids – Dynamic Site. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2018. 
  14. ^ Milani, Andrea; Cellino, Alberto; Knezevic, Zoran; Novakovic, Bojan; Spoto, Federica; Paolicchi, Paolo (September 2014). "Asteroid families classification: Exploiting very large datasets". Icarus. 239: 46-73. arXiv:1312.7702 $2. Bibcode:2014Icar..239...46M. doi:10.1016/j.icarus.2014.05.039. 
  15. ^ Hanuš, J.; Ďurech, J.; Brož, M.; Marciniak, A.; Warner, B. D.; Pilcher, F.; Stephens, R.; Behrend, R.; Carry, B.; Čapek, D.; Antonini, P.; Audejean, M.; Augustesen, K.; Barbotin, E.; Baudouin, P.; Bayol, A.; Bernasconi, L.; Borczyk, W.; Bosch, J. -G.; Brochard, E.; Brunetto, L.; Casulli, S.; Cazenave, A.; Charbonnel, S.; Christophe, B.; Colas, F.; Coloma, J.; Conjat, M.; Cooney, W.; Correira, H.; Cotrez, V.; Coupier, A.; Crippa, R.; Cristofanelli, M.; Dalmas, Ch.; Danavaro, C.; Demeautis, C.; Droege, T.; Durkee, R.; Esseiva, N.; Esteban, M.; Fagas, M.; Farroni, G.; Fauvaud, M.; Fauvaud, S.; Del Freo, F.; Garcia, L.; Geier, S.; Godon, C.; Grangeon, K.; Hamanowa, H.; Hamanowa, H.; Heck, N.; Hellmich, S.; Higgins, D.; Hirsch, R.; Husarik, M.; Itkonen, T.; Jade, O.; Kamiński, K.; Kankiewicz, P.; Klotz, A.; Koff, R. A.; Kryszczyńska, A.; Kwiatkowski, T.; Laffont, A.; Leroy, A.; Lecacheux, J.; Leonie, Y.; Leyrat, C.; Manzini, F.; Martin, A.; Masi, G.; Matter, D.; Michałowski, J.; Michałowski, M. J.; Michałowski, T.; Michelet, J.; Michelsen, R.; Morelle, E.; Mottola, S.; Naves, R.; Nomen, J.; Oey, J.; Ogłoza, W.; Oksanen, A.; Oszkiewicz, D.; Pääkkönen, P.; Paiella, M.; Pallares, H.; Paulo, J.; Pavic, M.; Payet, B.; Polińska, M.; Polishook, D.; Poncy, R.; Revaz, Y.; Rinner, C.; Rocca, M.; Roche, A.; Romeuf, D.; Roy, R.; Saguin, H.; Salom, P. A.; Sanchez, S.; Santacana, G.; Santana-Ros, T.; Sareyan, J. -P.; Sobkowiak, K.; Sposetti, S.; Starkey, D.; Stoss, R.; Strajnic, J.; Teng, J. -P.; Trégon, B.; Vagnozzi, A.; Velichko, F. P.; Waelchli, N.; Wagrez, K.; Wücher, H. (March 2013). "Asteroids' physical models from combined dense and sparse photometry and scaling of the YORP effect by the observed obliquity distribution". Astronomy and Astrophysics. 551: A67. arXiv:1301.6943 $2. Bibcode:2013A&A...551A..67H. doi:10.1051/0004-6361/201220701. ISSN 0004-6361. 

External links[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=1040_Klumpkea&oldid=30985821" sayfasından alınmıştır