Joshua Jortner
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Joshua Jortner | |
|---|---|
| הושע יורטנר | |
 | |
| Doğum | 14 Mart 1933 Tarnów, Polonya |
| Milliyet | İsrailli |
| Eğitim | Kudüs İbrani Üniversitesi Chicago Üniversitesi Tel Aviv Üniversitesi |
| Ödüller | Wolf Kimya Ödülü |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fiziksel kimya |
| Çalıştığı kurum | Kudüs İbrani Üniversitesi |
Joshua Jortner (İbranice: הושע יורטנר, d. 14 Mart 1933), İsrailli fiziksel kimyager. Tel Aviv, İsrail'deki Tel Aviv Üniversitesi Sackler Kesin Bilimler Fakültesi Kimya Bölümü'nde Emeritus Profesör.[1]
Gençliği ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Jortner 14 Mart 1933'te Tarnów, Polonya'da Yahudi bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Ailesiyle birlikte İkinci Dünya Savaşı sırasında 1940 yılında Birleşik Krallık Filistin Mandası'na göç etti. Doktor unvanınını 1960'ta Kudüs İbrani Üniversitesi'nden aldı.
Akademik kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Doktorasını tamamladıktan sonra Jortner Kudüs İbrani Üniversitesi Fiziksel Kimya Bölümü'nde 1961-1963 yılları arasında eğitim görevlisi oldu. 1962-1964 arasında Chicago Üniversitesi'nde araştırma görevlisi olarak çalıştı. 1964'te Tel Aviv Üniversitesi Kimya Bölümü'ne profesör olarak atandı ve bölümün ilk başkanı oldu. 1966'dan 1972'ye kadar Tel Aviv Üniversitesi'nde rektör yardımcısı ve geçici rektör olarak çalıştı. 1973'ten beri Tel Aviv Üniversitesi Raymond ve Beverly Sackler Kesin Bilimler Fakültesi Kimya Bölümü'nde Heinemann Kimya Profesörü makamında çalışmaktadır. 1964-1971 arasında Chicago Üniversitesi'nde yarı zamanlı profesör olarak da çalıştı. 1974 ve 1978'de Kopenhag Üniversitesi ve 1975'te Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de misafir profesör olarak bulundu.
Ayrıca 1997'de Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde, 1995'te St. Catherine's Kolej, Oxford'da ve 1998-2000 arasında Paris'teki École Normale Supérieure'de fahri üyelik, eğitmenlik ve kürsü üyeliği aldı. 1973'ten beri İsrail Bilimler ve Hümanite Akademisi üyesidir ve 1986'dan 1995'e kadar akademinin başkanlığını yapmıştır. Amerika, Avrupa (Hollanda, 1998)[2] ve Asya'daki 13 bilim akademisinin onursal yabancı üyesidir.
Araştırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Jortner fiziksel ve teorik kimya alanlarında kimyasal sistemlerdeki dinamik fenomenleri de içeren geniş çapta araştırmalar yapmıştır. Araştırmaları mikroskopik ve makroskopik sistemlerin yapısı, spektroskopisi, dinamikleri ve fonksiyonları arasındaki ilişkilere dayanır. Enerji elde etme mekanizmalarının açıklanmasına; büyük molelükller, yığınlar, yoğun fazlar ve biyofiziksel sistemlerde depolama ve atmanın mikroskobik bakış açısıyla incelenmesine büyük katkıları olmuştur.
Büyük ve orta boylu moleküllerde enerjinin radyasyonsuz yayılımının moleküller arası doğasının açıklanması ve tanımlanmasıyla tanınır. 1968'de Mordechai Bixon ile çalışıp basit bir teorik modele dayanarak enerji elde etme sürecini belirten temel kavramları öne sürdü ve böylece enerji bertaraf mekanizmaları açıklandı. Buna bağlı olarak moleküler dalga paketleri dinamiği ve kuantum atımları teorisini geliştirdi.
Katkıları lazer kimyası, moleküllerde multifoton prosesleri, yoğun fazlarda rahatlama fenomeni ve biyofiziksel sistemlerin dinamiği çalışma alanlarında öncü niteliktedir ve kimyasal fizik ve teorik kimyanın modern gelişimi üstünde derin bir etkisi olmuştur.
Araştırmaları çözünmüş elektronlar teorisi, moleküllerin uyarılmış elektron durumlarının özellikleri, uyumlu multifoton prosesleri, polar solventler ve biyofiziksel sistemlerde yük transferi ve süpersoğutulmuş büyük moleküller ve molekül yığınlarının dinamikleri gibi pek çok alanı kapsamaktadır.
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kimya alanında İsrail Ödülü, 1982[3]
- Kudüs İbrani Üniversitesi'nden Raphael David Levine ile birlikte "moleküler sistemlerde enerji kazanımını ve bertarafını ve dinamik seçicilik ve özgüllük mekanizmalarını bertaraf etmeyi açıklayan kesin teorik çalışmaları" için Wolf Kimya Ödülü, 1988[4]
- "Emet" ödülü, 2008
Kişisel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kardiyolog Ruth T. Jortner ile evlidir. Çiftin oğlu Roni biyolog, kızı Iris ise çellisttir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Joshua Jortner at Tel Aviv University". 14 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
- ^ "J. Jortner". Hollanda Kraliyet Sanatlar ve Bilimler Akademisi. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- ^ "İsrail Ödülü Resmî Sitesi - 1982'de Kazananlar (İbranice)". 29 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
- ^ "The Wolf Prize in Chemistry". 17 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Joshua Jortner'ın özgeçmişi 14 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Joshua Jortner'in araştırmaları 14 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 1988'de Wolf Kimya Ödülü
