Wolf Kimya Ödülü
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Wolf Kimya Ödülü, yılda bir kez İsrail'deki Wolf Vakfı tarafından verilir. Vakıf tarafından kurulan ve 1978'den beri verilen altı Wolf Ödülü'nden biridir. Diğer ödüller, ziraat, matematik, tıp, fizik ve sanat alanlarında verilir.
Ödül kazananlar
[değiştir | kaynağı değiştir]1978 yılından bu yana Wolf Kimya Ödülü'nü kazanan bilim insanları şu şekildedir;[1]
Yıl | Ad | Uyruk | Başarısı |
---|---|---|---|
1978 | Carl Djerassi | Avusturya | Biyoorganik kimya alanındaki çalışmaları, yeni spektroskopik tekniklerin uygulanması ve uluslararası işbirliğini desteklemesi nedeniyle. |
1979 | Herman Mark | Avusturya | Doğal ve sentetik polimerlerin yapısını ve davranışını anlamadaki katkılarından dolayı. |
1980 | Henry Eyring | Meksika | Mutlak oran teorisi ve kimyasal ve fiziksel süreçlere yaratıcı uygulamaları için. |
1981 | Joseph Chatt | Birleşik Krallık | Sentetik geçiş metali kimyasına, özellikle geçiş metali hidritleri ve dinitrojen komplekslerine öncü ve temel katkılar için. |
1982 | John Charles Polanyi | Macaristan / Kanada | Kızılötesi kemilüminesans tekniğini geliştirerek ve kimyasal lazeri öngörerek, kimyasal reaksiyonları benzeri görülmemiş ayrıntılarla yaptığı çalışmalar için. |
George C. Pimentel | ABD | Matris izolasyon spektroskopisinin geliştirilmesi ve fotodisiyatif lazerlerin ve kimyasal lazerlerin keşfi için. | |
1983/4 | Herbert S. Gutowsky | ABD | Kimyadaki nükleer manyetik rezonans spektroskopisinin geliştirilmesi ve uygulanmasındaki öncü çalışmaları için. |
Harden M. McConnell | ABD | Paramanyetik rezonans spektroskopisi ile moleküllerin elektronik yapıları üzerine yaptığı çalışmalar ve spin etiketleme tekniklerinin tanıtılması ve biyolojik uygulamaları için. | |
John S. Waugh | ABD | Katılarda yüksek çözünürlüklü nükleer manyetik rezonans spektroskopisine temel teorik ve deneysel katkılarından dolayı. | |
1984/5 | Rudolph A. Marcus | Kanada / ABD | Kimyasal kinetiğe yaptığı katkılardan dolayı, özellikle de moleküler olmayan reaksiyonlar ve elektron transfer reaksiyonları teorileri. |
1986 | Elias James Corey | ABD | Son derece karmaşık birçok doğal ürünün sentezi ve bu tür sentezler hakkında yeni düşünme biçimlerinin gösterilmesi üzerine olağanüstü araştırmalar için. |
Albert Eschenmoser | İsviçre | Doğal ürünler, özellikle Vitamin-B12 oluşumu için sentez, stereokimya ve reaksiyon mekanizmaları üzerine olağanüstü araştırmalar için. | |
1987 | David C. Phillips David M. Blow | Birleşik Krallık Birleşik Krallık | Protein X-ışını kristalografisine ve enzim yapılarının ve etki mekanizmalarının aydınlatılmasına katkılarından dolayı. |
1988 | Joshua Jortner Raphael David Levine | İsrail İsrail | Moleküler sistemlerde enerji alımını ve bertarafını ve dinamik seçicilik ve özgüllük mekanizmalarını açıklayan kesin teorik çalışmaları için. |
1989 | Duilio Arigoni Alan R. Battersby | İsviçre Birleşik Krallık | Enzimatik reaksiyonlar mekanizmasının ve doğal ürünlerin biyosentezinin, özellikle de yaşamın pigmentlerinin aydınlatılmasına temel katkılarından dolayı. |
1990 | Ödül verilmedi. | ||
1991 | Richard R. Ernst | İsviçre | NMR spektroskopisine, özellikle Fourier dönüşümü ve iki boyutlu NMR'ye yaptığı devrimci katkılarından dolayı |
Alexander Pines | / ABD | NMR spektroskopisine, özellikle çoklu kuantum ve yüksek spinli NMR'ye yaptığı devrimci katkılarından dolayı. | |
1992 | John Pople | Birleşik Krallık | Özellikle etkili ve yaygın olarak kullanılan modern kuantumimyasal metotların geliştirilmesinde teorik kimyaya yaptığı olağanüstü katkılardan dolayı. |
1993 | Ahmed Hassan Zewail | Mısır / ABD | Lazer femtokimyasının gelişmesine öncülük ettiği için. Lazerler ve moleküler ışınlar kullanarak, femtokimya, kimyasal reaksiyonların gerçek zamanlı olarak gerçekleştiği evrimi araştırmayı artık mümkün kıldı. |
1994/5 | Richard Lerner Peter Schultz | ABD ABD | Katalitik antikorlar geliştirmek için, böylece klasik kimyasal prosedürlerle elde edilmesi imkansız olduğu düşünülen kimyasal reaksiyonların katalizine izin vermek. |
1995/6 | Gilbert Stork Samuel J. Danishefsky | ABD ABD | Kompleks moleküllerin, özellikle polisakkaritler ve diğer birçok biyolojik ve tıbbi açıdan önemli bileşiklerin sentezinde yeni yollar açan yeni kimyasal reaksiyonlar tasarlamak ve geliştirmek için. |
1996/7 | Ödül verilmedi. | ||
1998 | Gerhard Ertl Gábor A. Somorjai | Almanya; Macaristan / ABD | Genel olarak yüzey bilimi alanına üstün katkıları ve özellikle tek kristal yüzeylerde heterojen katalitik reaksiyonların temel mekanizmalarının açıklığa kavuşturulması için. |
1999 | Raymond U. Lemieux | Kanada | Oligosakkaritlerin incelenmesi ve sentezine ve biyolojik sistemlerde moleküler tanımadaki rollerinin açıklanmasına temel ve seminal katkılarından dolayı. |
2000 | Frank Albert Cotton | ABD | Tek veya çoklu bağlarla doğrudan bağlı metal atom çiftleri ve kümelerine dayanan tamamen yeni bir geçiş metali kimyası aşaması açmak için. |
2001 | Henri B. Kagan Ryōji Noyori K. Barry Sharpless | Fransa Japonya ABD | Kiral moleküllerin sentezi için asimetrik kataliz geliştirmedeki öncü, yaratıcı ve önemli çalışmaları için, insanlığın temel ve pratik önemi olan yeni ürünler yaratma yeteneğini büyük ölçüde arttırıyor. |
2002/3 | Ödül verilmedi. | ||
2004 | Harry B. Gray | ABD | Biyo-inorganik kimyada öncü çalışmalar, yeni yapı prensipleri ve proteinlerde uzun menzilli elektron transferi. |
2005 | Richard N. Zare | ABD | Lazer tekniklerinin dahiyane uygulamaları, moleküllerdeki karmaşık mekanizmaları ve analitik kimyada kullanımlarını tanımlamak için. |
2006/7 | Ada Yonath George Feher | İsrail ABD | Peptit bağı oluşumunun ribozomal makinelerinin ustaca yapısal keşifleri ve fotosentezde ışıkla çalışan birincil süreçler için. |
2008 | William E. Moerner Allen J. Bard | ABD ABD | Nanoskopik rejime etkisi olan moleküler ve hücresel alandan karmaşık malzeme sistemlerine kadar yeni bir bilim alanının, tek molekül spektroskopisinin ve elektrokimyanın ustaca oluşturulması için. |
2009 | Ödül verilmedi. | ||
2010 | Ödül verilmedi. | ||
2011 | Stuart A. Rice Ching W. Tang Krzysztof Matyjaszewski | ABD; ABD; Polonya / ABD | Sentez, özellikler ve organik materyallerin anlaşılması alanındaki kimya bilimlerine derin yaratıcı katkılar için.. |
2012 | Paul Alivisatos | ABD | Nanobilimin bir yapı taşı olarak kolloidal inorganik nanokristali geliştirmesi ve bu parçacıkların sentezini kontrol etmeye, fiziksel özelliklerini ölçmeye ve anlamaya temel katkılar sağlaması nedeniyle.[2] |
Charles M. Lieber | ABD | Nanokimyaya yaptığı seminal katkılar ve özellikle tek kristalli yarı iletken nanotellerin sentezi, nanotellerin temel fiziksel özelliklerinin karakterizasyonu ve bunların elektronik, fotonik ve nanotıp için uygulanması nedeniyle.[3] | |
2013 | Robert S. Langer | ABD | Hem kontrollü ilaç salım sistemleri hem de yeni biyomateryaller sağlayan polimer kimyasındaki ilerlemeleri tasarlamak ve uygulamak için. |
2014 | Chi-Huey Wong | / ABD | Karmaşık oligosakkaritlerin ve glikol proteinlerinin programlanabilir ve uygulamalı sentezi için yenilikçi yöntemlerin geliştirilmesine yaptığı sayısız ve orijinal katkılarından dolayı. |
2015 | Ödül verilmedi. | ||
2016 | Kyriacos Costa Nicolaou | Kıbrıs Cumhuriyeti / ABD | Kimyasal sentez alanını moleküler karmaşıklığın uç noktalarına ilerletmek, yapı ve işlevi birleştirmek ve kimya, biyoloji ve tıp arayüzü üzerindeki egemenliğimizi genişletmek için. |
Stuart Schreiber | ABD | Önemli, yeni terapötiklere yol açan sinyal transdüksiyonu ve gen düzenlemesi mantığına öncülük etmek ve küçük moleküllü probların keşfi yoluyla kimyasal biyoloji ve tıbbı ilerletmek için. | |
2017 | Robert G. Bergman | ABD | Çözünebilir organometalik kompleksler tarafından hidrokarbonlardaki karbon-hidrojen bağlarının aktivasyon tepkilerini keşfettiği için. |
2018 | Omar M. Yaghi | Ürdün / ABD | Metal-organik çerçeveler (MOF'lar) ve kovalent organik çerçeveler (COF'ler) yoluyla retiküler kimyaya öncülük etmek için. |
Makoto Fujita | Japonya | Büyük gözenekli komplekslere yol açan metal yönelimli montaj ilkelerini tasarlamak için. | |
2019 | Stephen L. Buchwald John F. Hartwig | ABD ABD | Geniş ölçüde uygulanabilir olan ve her türlü karbon-heteroatom bağının daha önce bilinmeyen verimlilik ve hassasiyetle oluşturulmasına izin veren geçiş metali katalizli prosedürlerinin geliştirilmesine öncülük ettiği için.[4] |
2020 | Ödül verilmedi. |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Wolf Prize Recipients in Chemistry". 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
- ^ "Berkeley Lab". 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
- ^ "Lieber Research Group". 14 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020.
- ^ "Wolf Prize 2019 - Chemistry". 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Huffingtonpost Israel-Wolf-Prizes 2012". Huffington Post. 10 Ocak 2012. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
- "Jerusalempost Israel-Wolf-Prizes 2013". 4 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
- "Jerusalempost Israel-Wolf-Prizes 2014". 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
- Jerusalempost Israel-Wolf-Prizes 2016 4 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Jerusalempost Israel-Wolf-Prizes 201719 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Jerusalempost Wolf-Prizes 201821 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Wolf Prize 2019 25 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.