Kunrei-shiki
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
| Japon yazı sistemi |
|---|
| Bileşenler |
| Kullanımlar |
| Transliteration |
Kunrei-shiki (Japonca: 訓令式ローマ字, romanize: Kunrei-shiki rōmaji), Japoncanın Latin alfabesine dönüştürmek için Japonya Bakanlar Kurulu tarafından hazırlanan bir romanizasyon sistemidir. Adı, sistemin kendisinde Kunreisiki rômazi olarak verilmiştir.
Kunrei-shiki, modern standart Japonca için değiştirilmiş eski Nihon-shiki romanizasyonuna dayanmaktadır. Örneğin, Nihon-shiki'de romanlaştırılmış kanadukai olan かなづかい kelimesi, standart modern Japoncada kanazukai olarak telaffuz edilir ve Kunrei-shiki'de bu şekilde romanize edilmiştir. Sistem, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Hepburn romanizasyon sistemiyle rekabet etti.[1]
Kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]
Kana hecelerinin Kunrei-shiki okunuşları[değiştir | kaynağı değiştir]
| gojūon | yōon | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| あ ア a | い イ i | う ウ u | え エ e | お オ o | (ya) | (yu) | (yo) |
| か カ ka | き キ ki | く ク ku | け ケ ke | こ コ ko | きゃ キャ kya | きゅ キュ kyu | きょ キョ kyo |
| さ サ sa | し シ si | す ス su | せ セ se | そ ソ so | しゃ シャ sya | しゅ シュ syu | しょ ショ syo |
| た タ ta | ち チ ti | つ ツ tu | て テ te | と ト to | ちゃ チャ tya | ちゅ チュ tyu | ちょ チョ tyo |
| な ナ na | に ニ ni | ぬ ヌ nu | ね ネ ne | の ノ no | にゃ ニャ nya | にゅ ニュ nyu | にょ ニョ nyo |
| は ハ ha | ひ ヒ hi | ふ フ hu | へ ヘ he | ほ ホ ho | ひゃ ヒャ hya | ひゅ ヒュ hyu | ひょ ヒョ hyo |
| ま マ ma | み ミ mi | む ム mu | め メ me | も モ mo | みゃ ミャ mya | みゅ ミュ myu | みょ ミョ myo |
| や ヤ ya | (i) | ゆ ユ yu | (e) | よ ヨ yo | |||
| ら ラ ra | り リ ri | る ル ru | れ レ re | ろ ロ ro | りゃ リャ rya | りゅ リュ ryu | りょ リョ ryo |
| わ ワ wa | ゐ ヰ i | (u) | ゑ ヱ e | を ヲ o | |||
| ん ン n | |||||||
| Dakuten | |||||||
| が ガ ga | ぎ ギ gi | ぐ グ gu | げ ゲ ge | ご ゴ go | ぎゃ ギャ gya | ぎゅ ギュ gyu | ぎょ ギョ gyo |
| ざ ザ za | じ ジ zi | ず ズ zu | ぜ ゼ ze | ぞ ゾ zo | じゃ ジャ zya | じゅ ジュ zyu | じょ ジョ zyo |
| だ ダ da | ぢ ヂ zi | づ ヅ zu | で デ de | ど ド do | ぢゃ ヂャ zya | ぢゅ ヂュ zyu | ぢょ ヂョ zyo |
| ば バ ba | び ビ bi | ぶ ブ bu | べ ベ be | ぼ ボ bo | びゃ ビャ bya | びゅ ビュ byu | びょ ビョ byo |
| ぱ パ pa | ぴ ピ pi | ぷ プ pu | ぺ ペ pe | ぽ ポ po | ぴゃ ピャ pya | ぴゅ ピュ pyu | ぴょ ピョ pyo |
- Kırmızı yazılan heceler artık kullanımdan kaldırılmıştır.
- He (へ) edat olarak kullanıldığında he değil e olarak yazılır (Nihon-shiki'deki gibi).
- Ha (は) edat olarak kullanıldığında ha olarak değil wa olarak yazılır.
- wo (を/ヲ) yalnızca o yazan bir parçacık olarak kullanılır.
- Uzun ünlüler inceltme işaretli bir aksanla gösterilir: uzun o, ô olarak yazılır.
- Bir morfem sınırıyla ayrılan ünlüler, uzun ünlü olarak kabul edilmez. Örneğin, おもう (思う) omô değil, omou olarak yazılır.
- Hece n (ん) ünlülerden önce n' ve y olarak, ünsüzlerden önce ve kelime sonunda n olarak yazılır.
- İkiz ünsüzler her zaman sokuon'dan (っ) sonra ünsüzün ikiye katlanmasıyla işaretlenir.
- Bir cümlenin ilk harfi ve tüm özel isimler büyük harfle yazılır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Unger, John Marshall (1996). Literacy and Script Reform in Occupation Japan: Reading between the Lines. Oxford University Press. s. 78. ISBN 978-0-19-535638-0.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Horvat, Andrew. "The Romaji (Roomaji) Conundrum." (Archive) – Excerpt from Horvat's book: Japanese Beyond Words: How to Walk and Talk Like a Native Speaker. Hosted at the David See-Chai Lam Centre for International Communication of Simon Fraser University.