Kangurugiller
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Kangurugiller | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Doğunun gri dev kangurusu (Macropus giganteus) | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Cinsler | |||||||||||||
| |||||||||||||
Kangurugiller (Macropodidae), iki ön dişli bir keseli familyası. En çok tanılan keseliler olmakla birlikte, Avustralya faunasının en tipik temsilcileridir. Modern zoolojide artık yalnız bir familya olarak kabul edilen Sıçan kangurusugillerden daha iyi ayırt edilebilmeleri için Asıl Kangurugiller de denilir.
Yaşam şekli
[değiştir | kaynağı değiştir]Kangurugiller birbirinden farklı habitatlarda yaşar: Çalılık bölgelerde yaşayanlar, dağlık bölgelerde yaşayanlar ve hatta ağaçlarda yaşayanları vardır. Genelde gece aktif olurlar, ancak bazı zamanlarda gündüzleri de rastlanabilirler. Çoğu türler belli bir sosyal yapısı olmayan gruplar içerisinde yaşar. Kangurular Avustralya kıtasında yaşar ve oraya aittir. Kangurular gereken hıza göre iki farklı ilerleme yöntemi uygular: Yüksek süratte arka bacakları ile hoplayarak ilerlerler. Kuyruk havada kalır ve dengeyi sağlamak için kullanılır. Bu şekilde 50 km/saat hıza ulaşabilirler. Dev kangurular her hoplayışlarında 3 m atlayabilir. Yavaş ilerlerken tüm dört ayaklarını ve kuyruklarını kullanırlar.
Ağaç kanguruları zıplamaz ama çok iyi tırmanır. Kısa kuyruklu Quokka'lar ve Filander daima dört ayak üzerinde gider.
Avustralya'da, doğada çift toynaklıların doldurduğu yeri Avustralya'da kangurugiller doldurur. Hatta sindirim sistemleri bile onlarınki gibi, özel mikroorganizmaların yardımı ile zor sindirilen bitkileri, bölünmüş mide odalarında sindirmeye yönelik gelişmiştir. Hatta bazen geviş getirirler. Bu iyi gelişmiş sindirim sistemi verimsiz bölgelerde de yaşayabilmelerini sağlar.)
Üreme
[değiştir | kaynağı değiştir]Dişi kanguruların, içinde dört memeleri olan iyi gelişmiş bir keseleri vardır. Dişi sadece tek bir yavru doğurur (çok nadir 2). Bütün keselilerde olduğu gibi kangurugillerde de gebelik kısa sürer (20 ila 40 gün) ve yavrular henüz fazla gelişmemiş şekilde doğar. Yavru doğumda ancak 2 cm büyüklükte ve 1 gram ağırlıkta olur. Yavru kendi kendine kesenin içine tırmanır, bir memeye asılır ve memeyi 2 - 3 ay boyunca ağzından bırakmaz. Yaklaşık 6 ay sonra ilk kez keseden dışarı çıkar. 8 aylık olunca artık keseye sığmıyacak kadar büyümüş olur. Bundan sonra süt emebilmek için artık kafasını kesenin içine sokması gerekir, çünkü kanguru yavruları 1 yaşına varana kadar süt ile beslenir.
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Mevcut kangurugiller 11 cinse ayrılır. Eski sınıflandırmalarda Sıçan kangurusugiller'de bu familyaya sayılırdı. Artık ayrı bir familya olarak kabul edilirler.
- †Sthenurinae - fosil taksonları içeren alt familya
- Macropodinae
- Tasmalı tavşan kangurusu (Lagostrophus fasciatus) en ilkel kanguru türlerinden biridir. Sthenurinae adında ayrı bir alt familyaya konulur..
- Çalı kanguruları (Dorcopsis ve Dorcopsulus cinsleri) Yeni gine'nin tropik ormanlarında yaşarlar.
- Ağaç kanguruları (Dendrolagus) Yeni gine'de ve Kap York adalarında ağaçlarda yaşarlar.
- Kaya kanguruları (Petrogale) dağlık bölgelerde yaşayan orta büyüklükte kangurulardır.
- Filander (Thylogale) kuyruğunda neredeyse hiç post yoktur.
- Tavşan kanguruları (Lagorchestes). Adları, tavşanı andıran büyüklükleri ve hoplayışlarından kaynaklanmaktadır.
- Kısakuyruklu kanguru (Setonix brachyurus) kulakları ve kuyruğu diğerlerinde daha kısadır.
- Dikenli kangurular (Onychogalea) kuyruklarının ucunda kemikten bir dikenleri vardır.
- Bataklık valabisi (Wallabia bicolor) Avustralya'nın güneydoğusunda yaşayan küçük bir tür.
- Macropus cinsine ait türler asıl klasik Kanguru profiline uyanları, yani Asıl Kangurulardır: Kızıl dev kangurular, Gri dev kangurular, Dağ kanguruları ve Valabiler.
Cinslerin arasındaki akrabalık dereceleri bu diagram'da gösterilmiştir. Bu diagram 2004 yılında Marcel Cadillo'nun yaptığı birçok araştırmalar sonuncu ortaya sürülmüştür. (Quelle)
Kangurugiller (Macropodidae) ├──Lagostrophus (Tasmalı tavşan kangurusu) └──Macropodinae ├──Çalı kanguruları │ ├── Dorcopsis │ └── Dorcopsulus └──N. N. ├── Dendrolagus (Ağaç kanguruları) └── N. N. ├── N.N. │ ├── Petrogale (Kaya kanguruları) │ └── Thylogale (Filander) └── N.N. ├── Lagorchestes (Tavşan kanguruları) └── N.N. ├── Setonix (Kısakuyruklu kanguru) └── N.N. ├── Onychogalea (Dikenli kangurular) └── N.N. ├── Macropus (Dev kangurular, Dağ kanguruları ve Volabiler) └── Wallabia (Bataklık volabileri)
Kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- M. Cardillo, O. R. P. Bininda-Emonds, E. Boakes, A. Purvis: A species-level phylogenetic supertree of marsupials. in: Journal of Zoology. London 264.2004 (PDF). ISSN 0268-196X
- Terence J. Dawson: Kangaroos. Cornell University Press, Comstock, Cornell 1995. ISBN 0-8014-8262-3
- Tim Flannery: Mammals of New Guinea. Cornell University Press, Cornell 1995. ISBN 0-8014-3149-2
- Udo Gansloßer (Hrsg.): Die Känguruhs. Filander, Fürth 1999, 2004. ISBN 3-930831-30-9
- Bernhard Grzimek: Grzimeks Tierleben. Bd 10. Säugetiere 1. Droemer-Knauer, München, DTV, München, Bechtermünz, Augsburg 1979, 2000. ISBN 3-8289-1603-1
- John A. Long, u. a.: Prehistoric Mammals of Australia and New Guinea. Johns Hopkins University Press, Baltimore 2003. ISBN 0-8018-7223-5
- Ronald Strahan: Mammals of Australia. Smithsonian Books, Washington DC 1996. ISBN 1-56098-673-5
Zum Namen des Kängurus:
- Tony Horwitz: Cook – Die Entdeckung eines Entdeckers. Piper, München 2006, S. 271f. ISBN 3-492-24473-4
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 60 kKanguru türü hakkında bilgiler (İngilizce) 23 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
