Спіс дзеючых нацыянальных канстытуцый

Першая старонка арыгінальнага тэксту Канстытуцыі ЗША

Спіс канстытуцый утрымлівае пералік краін свету ў залежнасці ад даты прыняцця ў іх дзеючых канстытуцый. Спіс аб’яднаны ў дзве групы: некадыфікаваныя канстытуцыі і кадыфікаваныя канстытуцыі. Канстытуцыі непрызнаных і часткова прызнаных дзяржаў прыведзены ў адмысловым раздзеле. Для кожнай канстытуцыі прыводзіцца толькі дата ўвядзення ў дзенянне апошняй канстытуцыі без уліку дадаткаў, правак і дапаўненняў.

У канстытуцыйным праве[en] прынята наступная класіфікацыя канстытуцый:[1]

  • пісаныя канстытуцыі
    • кадыфікаваныя
    • некадыфікаваныя
  • няпісаныя канстытуцыі
  • змяшаныя канстытуцыі

Усе не кадыфікаваныя канстытуцыі, у тым ліку няпісаныя і змяшаныя, магчыма аб’яднаць у нефарматныя канстытуцыі[2].

Самай старой з дзеючых пісаных канстытуцый з’яўляецца Канстытуцыя ЗША, прынятая 17 верасня 1787 года на Філадэльфійскім канвенце[3].

Сярод нядзейных першых канстытуцый зніклых дзяржаў варта адзначыць Канстытуцыю Корсікі[en] (1755 год), Канстытуцыю Рэчы Паспалітай (1791), Канстытуцыю Сардзінскага каралеўства[it] (1848).

Некадыфікаваныя канстытуцыі[правіць | правіць зыходнік]

Краіна Дата прыняцця Хто прыняў Найменне канстытуцыі
 Вялікабрытанія
 · 15 чэрвеня 1215
 · 26 снежня 1689
 · Іаан Беззямельны
 · Парламент Англіі 		Канстытуцыя Вялікабрытаніі:
 · Вялікая хартыя вольнасцей
 · Біль аб правах
 Канада  · 1867
 · 10 жніўня 1960
 · 29 сакавіка 1982 		Парламент Вялікабрытаніі Канстытуцыя Канады[en]:
 · Канстытуцыйны акт 1867 года
 · Біль аб правах[en]
 · Канстытуцыйны акт 1982 года
 · і інш.
 Новая Зеландыя  · 6 лютага 1840
 · 13 снежня 1986
 · 28 жніўня 1990 		 · Прадстаўніцтва народа маары і брытанскай манархіі (каралевы Вікторыі)
 · Парламент Новай Зеландыі
 · Парламент Новай Зеландыі 		Канстытуцыя Новай Зеландыі[en]:
 · Пагадненне Вайтангі
 · Канстытуцыйны акт[en]
 · Біль аб правах[en]
 · і інш.
 Швецыя
 · 26 верасня 1810
 · 1949
 · 1974
 · 1991 		Рыксадаг Канстытуцыя Швецыі:
 · Акт аб прастоланаследаванні
 · Акт аб свабодзе друку
 · Акт аб форме праўлення
 · Акт аб свабодзе выказвання поглядаў
 Сан-Марына 8 кастрычніка 1600 Каміла Банелі[en] Канстытуцыя Сан-Марына[en]
 Ізраіль з 1958 Кнэсет Асноўныя законы Ізраіля[ru]
 Лівія 3 жніўня 2011 Нацыянальны Пераходны Савет Лівіі Часовая Канстытуцыйная дэкларацыя Лівіі[en][кам. 1]

Кадыфікаваныя канстытуцыі[правіць | правіць зыходнік]

Канстытуцыі, прынятыя ў XVIII — XIX стагоддзях[правіць | правіць зыходнік]

Краіна Дата прыняцця Хто прыняў Найменне канстытуцыі
 ЗША 15 лістапада 1777 / 17 верасня 1787 Другі Кантынентальны кангрэс / Філадэльфійскі канвент Першапачаткова: Артыкулы Канфедэрацыі
з часам: Канстытуцыя ЗША[кам. 2]
 Нарвегія 17 мая 1814 Устаноўчы сход Канстытуцыя Нарвегіі
 Нідэрланды 24 жніўня 1815 Вілем I Канстытуцыя Нідэрландаў[de]
 Бельгія 7 лютага 1831 Нацыянальны кангрэс Канстытуцыя Бельгіі
 Аргенціна 1 мая 1853 Канстытуцыйны канвент Канстытуцыя Аргенціны
 Люксембург 17 кастрычніка 1868 Вілем III Канстытуцыя Люксембурга[en]
 Тонга 1875 Джордж Тупоу I[en] Канстытуцыя Тонга[de]
 Аўстралія 9 ліпеня 1900 Вікторыя Канстытуцыя Аўстраліі

Канстытуцыі, прынятыя ў XX стагоддзі[правіць | правіць зыходнік]

Краіна Дата прыняцця Хто прыняў Найменне канстытуцыі
 Мексіка 5 лютага 1917 Устаноўчы Сход (Мексіка, 1917)[es] Канстытуцыя Мексікі[es]
 Аўстрыя 10 лістапада 1920 Федэральны ўрад Канстытуцыя Аўстрыі
 Ліхтэнштэйн 24 жніўня 1921 Ландтаг Ліхтэнштэйна Канстытуцыя Ліхтэнштэйна
 Латвія 15 лютага 1922[кам. 3] Устаноўчы сход Канстытуцыя Латвіі[en]
 Ліван 23 мая 1926 Устаноўчы сход Канстытуцыя Лівана
 Ірландыя 1 ліпеня 1937 Плебісцыт Канстытуцыя Ірландыі
 Ісландыя 16 чэрвеня 1944 Альтынг Ісландыі Канстытуцыя Ісландыі[sv]
 Інданезія 18 жніўня 1945[кам. 4] Камісія па падрыхтоўцы незалежнасці Інданезіі Канстытуцыя Інданезіі[en]
 Японія Кастрычнік 1946 Парламент Японіі Канстытуцыя Японіі
 Італія 22 снежня 1947 Устаноўчы сход Канстытуцыя Італіі[it]
 Рэспубліка Карэя 12 ліпеня 1948 Нацыянальны сход Канстытуцыя Паўднёвай Карэі[en]
 Германія 8 мая 1949 Парламенцкі савет Канстытуцыя Германіі
 Коста-Рыка 7 лістапада 1949 Устаноўчы сход Канстытуцыя Коста-Рыкі
 Індыя 26 лістапада 1949 Устаноўчы сход Канстытуцыя Індыі
 Іарданія 1 студзеня 1952 Талал бен Абдала Канстытуцыя Іарданіі[ru]
 Данія 28 мая 1953 Рэферэндум Канстытуцыя Даніі
 Францыя 28 верасня 1958 Рэферэндум Канстытуцыя Францыі[fr]
 Бруней 29 верасня 1959 Амар Алі Сайфуддзін III[en] і Сэр Роберт Хэтлі Скот[en] Канстытуцыя Брунея[ru]
 Кіпр 16 жніўня 1960 падпісана:
губернатарам былой калоніі Кіпр,
афіцыйнымі прадстаўнікамі Грэцыі, Турцыі,
архібіскупам Макарыясам III[pl] ад грэчаскай абшчыны
і доктарам Фазілем Кючукам[tr] ад турэцкай абшчыны 		Канстытуцыя Кіпра[en]
 Самоа 28 кастрычніка 1960 Канстытуцыйны сход Канстытуцыя Самоа[en]
 Ямайка 23 ліпеня 1962 Лізавета II Канстытуцыя Ямайкі[en]
 Кувейт 11 лістапада 1962 Абдала ас-Салем ас-Сабах Канстытуцыя Кувейта[en]
 Манака 17 снежня 1962 Рэнье III Канстытуцыя Манака[fr]
 Кенія 1963 Лізавета II Канстытуцыя Кеніі[en]
 Мальта 4 мая 1964 Рэферэндум Канстытуцыя Мальты[en]
 Батсвана 30 верасня 1966 Канстытуцыйны камітэт і Аб’яднаная кансультацыйная рада Канстытуцыя Батсваны[en]
 Сінгапур 9 жніўня 1965 Парламент[en] Канстытуцыя Сінгапура[en]
 Барбадас 22 лістапада 1966 Лізавета II Канстытуцыя Барбадаса[en]
 Уругвай 27 лістапада 1966 Рэферэндум Канстытуцыя Уругвая[es]
 Дамініканская Рэспубліка 28 лістапада 1966 Рэферэндум Канстытуцыя Дамініканскай Рэспублікі[es]
 Науру 29 студзеня 1968 Канстытуцыйны канвент Канстытуцыя Науру[en]
 Маўрыкій 12 сакавіка 1968 Лізавета II Канстытуцыя Маўрыкія[en]
 ААЭ 18 ліпеня 1971 Эміры Абу-Дабі, Дубая, Шарджы, Аджмана, Фуджэйры і Ум-эль-Кайвайна [[Канстытуцыя Аб'яднаных Арабскіх Эміратаў|Канстытуцыя Аб’яднаных Арабскіх Эміратаў[en]]]
 Марока 1 сакавіка 1972 Рэферэндум Канстытуцыя Марока[fr]
 Камерун 20 мая 1972 Рэферэндум Канстытуцыя Камеруна[en]
 Панама 11 кастрычніка 1972 Сход прадстаўнікоў муніцыпалітэтаў Канстытуцыя Панамы[en]
 Бангладэш 4 лістапада 1972 Устаноўчы сход Канстытуцыя Бангладэш[en]
 КНДР 27 снежня 1972 Вярхоўны Народны Сход КНДР Канстытуцыя КНДР
 Пакістан 10 красавіка 1973 Нацыянальная асамблея[en] Канстытуцыя Пакістана[en]
 Бахрэйн 26 мая 1973 Іса ібн Салман аль-Халіфа Канстытуцыя Бахрэйна[en]
 Багамы 10 ліпеня 1973 Лізавета II Канстытуцыя Багамскіх Астравоў[4]
 Грэнада 19 снежня 1973[кам. 5] Лізавета II Канстытуцыя Грэнады[5]
 Грэцыя 9 чэрвеня 1975 Парламент Грэцыі Канстытуцыя Грэцыі
 Папуа — Новая Гвінея 15 жніўня 1975 Устаноўчы Сход Канстытуцыя Папуа — Новай Гвінеі[6]
 Трынідад і Табага 29 сакавіка 1976 Парламент Трынідада і Табага[en] Канстытуцыя Трынідада і Табага[7]
 Партугалія 2 красавіка 1976 Устаноўчы Сход Канстытуцыя Партугаліі[pt]
 Танзанія 25 красавіка 1977 Нацыянальная асамблея Канстытуцыя Танзаніі[en]
 Федэратыўныя Штаты Мікранезіі 12 мая 1978 Рэферэндум Канстытуцыя Федэратыўных Штатаў Мікранезіі[fr]
 Саламонавы Астравы 31 мая 1978 Лізавета II Канстытуцыя Саламонавых Астравоў[ru]
 Шры-Ланка 16 жніўня 1978 Парламент Шры-Ланкі[en] Канстытуцыя Шры-Ланкі[en]
 Дамініка 3 лістапада 1978 Лізавета II і Нацыянальная асамблея Канстытуцыя Дамінікі[8]
 Іспанія 6 снежня 1978 Рэферэндум Канстытуцыя Іспаніі
 Сент-Люсія 22 лютага 1979 Канстытуцыйная канферэнцыя ў Лондане Канстытуцыя Сент-Люсіі[9]
 Маршалавы Астравы 1 сакавіка 1979 Рэферэндум Канстытуцыя Маршалавых Астравоў[ru]
 Кірыбаці 26 чэрвеня 1979 Лізавета II Канстытуцыя Кірыбаці[en]
 Сент-Вінсент і Грэнадзіны 26 ліпеня 1979 Лізавета II Канстытуцыя Сент-Вінсента і Грэнадзін[10]
 Іран 2 снежня 1979 Рэферэндум Канстытуцыя Ірана[en]
 Гаяна 14 лютага 1980 Нацыянальная асамблея[en] Канстытуцыя Гаяны[en]
 Палау 14 ліпеня 1980 Рэферэндум Канстытуцыя Палау[en]
 Вануату 30 ліпеня 1980 Урад Вялікабрытаніі[en] і Урад Францыі[fr] Канстытуцыя Вануату[ru]
 Чылі 11 верасня 1980 Рэферэндум Канстытуцыя Чылі[es]
 Антыгуа і Барбуда 31 ліпеня 1981 Лізавета II Канстытуцыя Антыгуа і Барбуды[ru]
 Беліз 20 верасня 1981 Канстытуцыйная канферэнцыя Канстытуцыя Беліза[en]
 Гандурас 11 студзеня 1982 Устаноўчы сход Канстытуцыя Гандураса[es]
 Турцыя 7 лістапада 1982 Рэферэндум Канстытуцыя Турцыі[tr]
 КНР 4 снежня 1982 Усекітайскі сход народных прадстаўнікоў Канстытуцыя Кітая[en]
 Сент-Кітс і Невіс 22 чэрвеня 1983 Лізавета II і Нацыянальная асамблея Канстытуцыя Сент-Кітса і Невіса[en]
 Сальвадор 16 снежня 1983 Устаноўчы сход Канстытуцыя Сальвадора[en]
 Гвінея-Бісау 16 мая 1984 Нацыянальная асамблея[de] Канстытуцыя Гвінеі-Бісау[fr]
 Ліберыя 3 ліпеня 1984 Рэферэндум Канстытуцыя Ліберыі[en]
 Гватэмала 31 мая 1985 Устаноўчы сход Канстытуцыя Гватэмалы[es]
 Тувалу 15 ліпеня 1986 Парламент Тувалу[en] Канстытуцыя Тувалу[en]
 Нікарагуа 19 лістапада 1986 Нацыянальная асамблея[es] Канстытуцыя Нікарагуа[en]
 Філіпіны 2 лютага 1987 Рэферэндум Канстытуцыя Філіпін[en]
 Гаіці 29 сакавіка 1987 Рэферэндум Канстытуцыя Гаіці[en]
 Сурынам 30 верасня 1987 Рэферэндум Канстытуцыя Сурынама[ru]
 Бразілія 5 кастрычніка 1988 Нацыянальны кангрэс[pt] Канстытуцыя Бразіліі
 Алжыр 23 лютага 1989 Рэферэндум Канстытуцыя Алжыра[en]
 Намібія 9 лютага 1990 Устаноўчы сход Канстытуцыя Намібіі[de]
 Сан-Тамэ і Прынсіпі 22 жніўня 1990 Рэферэндум Канстытуцыя Сан-Тамэ і Прынсіпі[pt]
 Мазамбік 2 лістапада 1990 Парламент Мазамбіка[pt] Канстытуцыя Мазамбіка[ru]
 Бенін 2 снежня 1990 Рэферэндум Канстытуцыя Беніна[en]
 Харватыя 21 снежня 1990 Парламент Харватыі Канстытуцыя Харватыі
 Гвінея 23 снежня 1990 Рэферэндум Канстытуцыя Гвінеі[en]
 Габон 26 сакавіка 1991 Парламент Габона[uk] Канстытуцыя Габона[fr]
 Емен 16 мая 1991 Рэферэндум Канстытуцыя Емена[ar]
 Буркіна-Фасо 2 чэрвеня 1991 Рэферэндум Канстытуцыя Буркіна-Фасо[ru]
 Калумбія 4 ліпеня 1991 Канстытуцыйная асамблея Канстытуцыя Калумбіі[en]
 Балгарыя 12 ліпеня 1991 Народны Сход Балгарыі Канстытуцыя Балгарыі
 Маўрытанія 12 ліпеня 1991 Рэферэндум Канстытуцыя Маўрытаніі[en]
 Замбія 2 жніўня 1991 Нацыянальная Асамблея Канстытуцыя Замбіі[fr]
 Лаос 14 жніўня 1991 Парламент Лаоса[en] Канстытуцыя Лаоса[en]
 Сьера-Леонэ Жнівень 1991 Рэферэндум Канстытуцыя Сьера-Леоне[en]
 Экватарыяльная Гвінея 17 лістапада 1991 Рэферэндум Асноўны закон Экватарыяльнай Гвінеі[ru]
 Паўночная Македонія 17 лістапада 1991 Сход Паўночнай Македоніі Канстытуцыя Паўночнай Македоніі[ru]
 Румынія 21 лістапада 1991 Парламент Румыніі Канстытуцыя Румыніі[de]
 Славенія 23 снежня 1991 Парламент Славеніі Канстытуцыя Славеніі
 Малі 12 студзеня 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Малі[fr]
 Манголія 13 студзеня 1992 Вялікі дзяржаўны хурал[mn] Канстытуцыя Манголіі[mn]
 Саудаўская Аравія 1 сакавіка 1992 Фахд ібн Абдэль Азіз ас-Сауд Асноўны закон Саудаўскай Аравіі[en]
 В’етнам 15 красавіка 1992 Парламент В'етнама Канстытуцыя В'етнама[vi]
 Гана 28 красавіка 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Ганы[de]
 Туркменістан 18 мая 1992 Вярхоўны Савет Туркменскай ССР[ru] Канстытуцыя Туркменістана[ru]
 Парагвай 20 чэрвеня 1992 Нацыянальны канстытуцыйны сход Канстытуцыя Парагвая[es]
 Эстонія 28 чэрвеня 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Эстоніі
 Тога 27 верасня 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Тога[fr]
 Мадагаскар 19 жніўня 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Мадагаскара[en]
 Ангола 25 жніўня 1992 Нацыянальная асамблея[en] Канстытуцыя Анголы[en]
 Славакія 1 верасня 1992 Парламент Славакіі Канстытуцыя Славакіі[ru]
 Джыбуці 4 верасня 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Джыбуці[fr]
 Каба-Вердэ верасень 1992 Нацыянальная асамблея[en] Канстытуцыя Каба-Вердэ[11]
 Чарнагорыя 12 кастрычніка 1992 Парламент Чарнагорыі Канстытуцыя Чарнагорыі[sr]
 Літва 25 кастрычніка 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Літвы
 Узбекістан 8 снежня 1992 Вярхоўны Савет Узбекскай ССР[ru] Канстытуцыя Узбекістана
 Чэхія 16 снежня 1992 Парламент Чэхіі Канстытуцыя Чэхіі[cs]
 Андора 2 лютага 1993 Парламент Андоры Канстытуцыя Андоры[fr]
 Лесота 16 сакавіка 1993 Урад Лесота[en] Канстытуцыя Лесота[en]
 Сейшэльскія Астравы 18 чэрвеня 1993 Рэферэндум Канстытуцыя Сейшэльскіх Астравоў[de]
 Камбоджа 21 верасня 1993 Устаноўчы сход Канстытуцыя Камбоджы[ru]
 Перу 31 кастрычніка 1993 Рэферэндум Канстытуцыя Перу[es]
 Расія 12 снежня 1993 Рэферэндум Канстытуцыя Расіі
 Беларусь 15 сакавіка 1994 Вярхоўны Савет Беларусі Канстытуцыя Беларусі
 Малаві 16 мая 1994 Нацыянальная асамблея Канстытуцыя Малаві[ca]
 Малдова 29 ліпеня 1994 Парламент Малдовы Канстытуцыя Малдовы
 Таджыкістан 6 лістапада 1994 Рэферэндум Канстытуцыя Таджыкістана
 Эфіопія 8 снежня 1994 Парламент Эфіопіі Канстытуцыя Эфіопіі[en]
 Арменія 5 ліпеня 1995 Рэферэндум Канстытуцыя Арменіі
 Грузія 24 жніўня 1995 Парламент Грузіі Канстытуцыя Грузіі
 Казахстан 30 жніўня 1995 Рэферэндум Канстытуцыя Казахстана[ru]
 Уганда 22 верасня 1995 Устаноўчы сход Канстытуцыя Уганды[en]
 Азербайджан 12 лістапада 1995 Рэферэндум Канстытуцыя Азербайджана
 Боснія і Герцагавіна 14 снежня 1995 Дадатак Дэйтанскага пагаднення Канстытуцыя Босніі і Герцагавіны
 Украіна 28 чэрвеня 1996 Вярхоўная Рада Украіны Канстытуцыя Украіны
 Гамбія 8 жніўня 1996 Рэферэндум Канстытуцыя Гамбіі[en]
 Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка 11 кастрычніка 1996 Канстытуцыйная асамблея Канстытуцыя Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі[en]
 Аман 6 лістапада 1996 Кабус бен Саід Канстытуцыя Амана[ru]
 Эрытрэя 23 мая 1997 Устаноўчы сход Канстытуцыя Эрытрэі[en]
 Польшча 2 красавіка 1997 Нацыянальнае сабранне[pl] Канстытуцыя Польшчы[pl]
 Албанія 22 лістапада 1998 Рэферэндум Канстытуцыя Албаніі
 Швейцарыя 18 красавіка 1999 Рэферэндум Швейцарская федэратыўная канстытуцыя[de]
 Нігерыя 5 мая 1999 Абдусалам Абубакар Канстытуцыя Нігерыі[en]
 Фінляндыя 11 чэрвеня 1999 Эдускунта Фінляндыі Канстытуцыя Фінляндыі
 Венесуэла 15 снежня 1999 Рэферэндум Канстытуцыя Венесуэлы[en]

Канстытуцыі, прынятыя ў XXI стагоддзі[правіць | правіць зыходнік]

Краіна Дата прыняцця Хто прыняў Найменне канстытуцыі
 Сенегал 7 студзеня 2001 Рэферэндум Канстытуцыя Сенегала
 Каморы 21 снежня 2001 Рэферэндум Канстытуцыя Камор[en]
 Усходні Тымор 22 сакавіка 2002 Устаноўчы сход Канстытуцыя Усходняга Тымора[en]
 Катар 29 красавіка 2003 Рэферэндум Канстытуцыя Катара[ru]
 Руанда 26 мая 2003 Рэферэндум Канстытуцыя Руанды[en]
 Бурундзі 28 лютага 2005 Рэферэндум Канстытуцыя Бурундзі[en]
 Судан 6 ліпеня 2005 Нацыянальная асамблея Судана[en] Канстытуцыя Судана[en]
 Эсваціні 14 чэрвеня 2005 Мсваці III Канстытуцыя Эсваціні[en]
 Ірак 15 кастрычніка 2005 Рэферэндум Канстытуцыя Ірака
 ДР Конга 18 снежня 2005 Рэферэндум Канстытуцыя Дэмакратычнай Рэспублікі Конга[en]
 Сербія 28 кастрычніка 2006 Рэферэндум Канстытуцыя Сербіі
 Кыргызстан 30 снежня 2006 Парламент Кыргызстана[en] Канстытуцыя Кыргызстана[ru]
 М’янма Красавік 2008 Дзяржаўная рада міру і развіцця[en] Канстытуцыя М'янмы[en]
 Мальдывы 7 жніўня 2008 Спецыяльны народны Меджліс Канстытуцыя Мальдываў[en]
 Эквадор 28 верасня 2008[12] Рэферэндум Канстытуцыя Эквадора
 Бутан 18 чэрвеня 2009 Джыгмэ Кхесар Намг’ял Вангчук,
Нацыянальная асамблея[ru] і Нацыянальны савет[en] 		Канстытуцыя Бутана[en]
 Балівія 25 студзеня 2009[13] Рэферэндум Канстытуцыя Балівіі[en]
 Нігер 31 кастрычніка 2010 Рэферэндум Канстытуцыя Нігера[en]
 Венгрыя 18 красавіка 2011[14] Парламент Венгрыі Канстытуцыя Венгрыі
 Паўднёвы Судан 7 ліпеня 2011 Нацыянальны заканадаўчы сход[en] Канстытуцыя Паўднёвага Судана
 Самалі 1 жніўня 2012[15] Нацыянальны канстытуцыйны сход Часовая Канстытуцыя Самалі[ru]
 Сірыя 26 лютага 2012[16] Рэферэндум Канстытуцыя Сірыі[en]
 Зімбабвэ 16 сакавіка 2013[17] Рэферэндум Канстытуцыя Зімбабвэ[en]
 Фіджы 6 верасня 2013[18] Прэзідэнт Фіджы[en] Канстытуцыя Фіджы[en]
 Егіпет студзень 2014[19] Рэферэндум[ru] Канстытуцыя Егіпта[en]
 Туніс 26 студзеня 2014[20] Нацыянальная ўстаноўчая асамблея[en] Канстытуцыя Туніса[en]
 Непал 20 верасня 2015[21] Устаноўчы сход[ru] Канстытуцыя Непала[en]
 Рэспубліка Конга 6 лістапада 2015 Рэферэндум[fr] Канстытуцыя Рэспублікі Конга[fr]
 Кот-д’Івуар 8 лістапада 2016[22] Рэферэндум[en] Канстытуцыя Кот-д’Івуара[fr]
 Тайланд 6 красавіка 2017[23] Рэферэндум Канстытуцыя Тайланда[en]
 Куба 24 лютага 2019[24] Рэферэндум Канстытуцыя Кубы[en]
 Чад з красавіка 2021 Пераходны ваенны савет Чада Канстытуцыя 2018 года[fr] заменена хартыяй ваеннага ўрада
 Афганістан са жніўня 2021 Талібан Адноўлена на пераходны перыяд дзеянне Канстытуцыі 1964 года, за выключэннем тых палажэнняў, якія супярэчаць нормам шарыяту[25].
 Ватыкан 13 мая 2023 Папа Рымскі Францыск Асноўны закон Ватыкана[en]
 ЦАР 30 ліпеня 2023[26] Рэферэндум[en] Канстытуцыя Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі

Канстытуцыі дзяржаў са спрэчным статусам[правіць | правіць зыходнік]

Краіна Дата прыняцця Хто прыняў Найменне канстытуцыі
 Тайвань 25 снежня 1946 Парламент Кітайскай Рэспублікі Канстытуцыя Кітайскай Рэспублікі[en]
 Турэцкая Рэспубліка Паўночнага Кіпра 5 мая 1985 Рэферэндум Канстытуцыя Паўночнага Кіпра[en]
 Абхазія 3 кастрычніка 1999 Рэферэндум Канстытуцыя Абхазіі[ru]
 Паўднёвая Асеція 8 красавіка 2001 Рэферэндум Канстытуцыя Паўднёвай Асеціі[ru]
 Самаліленд 31 мая 2001 Рэферэндум Канстытуцыя Самаліленда[en]
 Рэспубліка Косава 9 красавіка 2008[27] Парламент Косава Канстытуцыя Косава[en]
 Прыднястроўская Малдаўская Рэспубліка 29 чэрвеня 2011 Вярхоўны Савет Прыднястроўя[ru] Канстытуцыя Прыднястроўя
 Пунтленд 18 красавіка 2012 Канстытуцыйны сход Канстытуцыя Пунтленда[en]
 САДР 16 — 20 снежня 2015 14-ы кангрэс фронту Палісарыё Канстытуцыя Сахарскай Арабскай Дэмакратычнай Рэспублікі[en][28]
 Амбазонія 17 красавіка 2018 Часовы ўрад Амбазоніі[ru] Часовая Канстытуцыя Федэратыўнай Рэспублікі Амбазонія[ru]

Канстытуцыі залежных тэрыторый[правіць | правіць зыходнік]

Краіна Дата прыняцця Найменне канстытуцыі
 Амерыканскае Самоа 17 кастрычніка 1960 Канстытуцыя Амерыканскага Самоа[en]
 Аруба 1 студзеня 1986 Канстытуцыя Арубы[ru]
 Брытанскія Віргінскія астравы 15 чэрвеня 2007 Канстытуцыя Брытанскіх Віргінскіх астравоў[en]
 Кюрасаа 10 кастрычніка 2010 Канстытуцыя Кюрасаа[en]
 Фалклендскія астравы 1 студзеня 2009 Канстытуцыя Фалклендскіх астравоў[en]
 Гібралтар 2 студзеня 2007 Канстытуцыя Гібралтара[ru]
 Ганконг 4 красавіка 1990 Асноўны закон Ганконга[en]
 Макаа 31 сакавіка 1993 Асноўны закон Макаа[en]
 Ніуэ 19 кастрычніка 1974 Канстытуцыя Ніуэ[ru]
 Паўночныя Марыянскія астравы 1 студзеня 1978 Канстытуцыя Паўночных Марыянскіх астравоў[en]
 Пуэрта-Рыка 25 ліпеня 1952 Канстытуцыя Пуэрта-Рыка[en]
 Сінт-Мартэн 10 кастрычніка 2010 Канстытуцыя Сінт-Мартэна[en]
 Цёркс і Кайкас 15 кастрычніка 2012 Канстытуцыя Цёркса і Кайкаса[en]

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Каментары[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ Падчас грамадзянскай вайны ў Лівіі улада ў краіне перайшла да Нацыянальнага пераходнага савета Лівіі, які 3 жніўня 2011 года прыняў Лівійскую часовую канстытуцыйную дэкларацыю і абвясціў аб распрацоўцы новай канстытуцыі.
  2. ↑ Артыкулы Канфедэрацыі хоць і не называліся канстытуцыяй, але мелі абсалютна ўсе яе прыкметы. Ад некадыфікаванай канстытуцыі яны адрозніваліся прамалінейнай і выразна выяўленай структурай, ідэнтычнай структуры класічнай канстытуцыі.
  3. ↑ 15 мая 1934 года дзеянне Канстытуцыі было часткова адменена, у 1993 годзе Канстытуцыя была цалкам адноўлена ў сіле
  4. ↑ спыніла дзеянне ў 1949 годзе, адноўлена 5 ліпеня 1959 года.
  5. ↑ скасаваная ў 1979 годзе, адноўлена ў 1985 годзе.

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ В. В. Маклаков. Конституционное право зарубежных стран. — М.: Волтерс Клувер, 2006. — С. 82. — 896 с. — ISBN 5-466-00101-5.
  2. ↑ Ольга Шкуренко, Валентин Маков, Максим Минаев. Конституции мира. Коммерсантъ Власть (13 жніўня 2007 года). Праверана 14 кастрычніка 2011.
  3. ↑ В. В. Маклаков. Конституции зарубежных государств : Великобритания, Франция, Германия, Италия, Соедин. Штаты Америки, Япония, Бразилия : учеб. пособие. — М.: Волтерс Клувер, 2009. — С. 293. — 624 с. — ISBN 978-5-466-00362-8.
  4. ↑ The Constitution of The Commonwealth of The Bahamas (англ.). bahamas.gov.bs.
  5. ↑ The Grenada Constitution(нявызн.). Government of Grenada | Web Portal. Праверана 22 чэрвеня 2024.
  6. ↑ Constitution of the Independent State of Papua New Guinea. www.paclii.org. Праверана 22 чэрвеня 2024.
  7. ↑ THE CONSTITUTION OF THE REPUBLIC OF TRINIDAD AND TOBAGO (англ.).
  8. ↑ Constitution of the Commonwealth of Dominica of 1978, Act 22 of 1984.
  9. ↑ Saint Lucia - Access Government (англ.). CONSTITUTION OF SAINT LUCIA. govt.lc. Праверана 22 чэрвеня 2024.
  10. ↑ CONSTITUTION OF SAINT VINCENT AND THE GRENADINES (англ.).
  11. ↑ Cape Verde 1980 (rev. 1992) Constitution - Constitute (англ.). www.constituteproject.org. Праверана 22 чэрвеня 2024.
  12. ↑ Эквадор принял социалистическую конституцию. Lenta.ru (21 кастрычніка 2008). Архівавана з першакрыніцы 2 красавіка 2019. Праверана 14 кастрычніка 2011.
  13. ↑ В Боливии провозгласят новую конституцию. Вести.ru (7 лютага 2009). Архівавана з першакрыніцы 20 студзеня 2013. Праверана 14 кастрычніка 2011.
  14. ↑ Парламент Венгрии принял новую конституцию страны. РИА Новости (18 красавіка 2011). Архівавана з першакрыніцы 22 красавіка 2012. Праверана 14 кастрычніка 2011.
  15. ↑ Учредительное собрание Сомали утвердило новую конституцию страны (руск.). РИА Новости (1 жніўня 2012).
  16. ↑ Президент Сирии подписал указ о вступлении в силу новой конституции (руск.). www.kommersant.ru. Коммерсант (28 лютага 2012).
  17. ↑ В Зимбабве появилась конституция (руск.). Газета.Ru (16 сакавіка 2013). Архівавана з першакрыніцы 9 студзеня 2021. Праверана 22 кастрычніка 2023.
  18. ↑ "President signs long-awaited Fiji constitution into law". ABC News(англ.). 2013-09-06. Архівавана з арыгінала 2022-11-16.
  19. ↑ За принятие новой конституции Египта проголосовали 95% избирателей (руск.). РИА Новости (16 студзеня 2014).
  20. ↑ Парламент Туниса принял новую конституцию. ТАСС (26 студзеня 2014).
  21. ↑ Непал принял новую конституцию (руск.). РИА Новости (20 верасня 2015).
  22. ↑ "Ivory Coast approves new constitution, opposition claims fraud". Reuters(англ.). 2016-11-01. Архівавана з арыгінала 2023-08-12.
  23. ↑ Thai King Signs Military-Backed Constitution Архіўная копія ад 10 красавіка 2019 на Wayback Machine (англ.)
  24. ↑ Новая конституция Кубы официально вступила в силу. ТАСС. Архівавана з першакрыніцы 1 мая 2019. Праверана 26 ліпеня 2023.
  25. ↑ Новая Конституция: Афганистану будет выгоднее перенять опыт арабских стран (руск.)
  26. ↑ В ЦАР больше 95% граждан поддержали новую конституцию (руск.). Коммерсантъ (7 жніўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 7 жніўня 2023.
  27. ↑ Косовский парламент одобрил конституцию края. Вести.ru (9 красавіка 2008). Архівавана з першакрыніцы 2 красавіка 2015. Праверана 1 красавіка 2015.
  28. ↑ THE CONSTITUTION OF THE SAHRAWI ARAB DEMOCRATIC REPUBLIC (англ.) (16-20 снежня 2015). Праверана 29.01.2023. — гл. арт. 4

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • В. В. Маклаков. Конституционное право зарубежных стран. — М.: Волтерс Клувер, 2006. — 896 с. — ISBN 5-466-00101-5.
  • В. В. Маклаков. Конституции зарубежных государств : Великобритания, Франция, Германия, Италия, Соедин. Штаты Америки, Япония, Бразилия : учеб. пособие. — М.: Волтерс Клувер, 2009. — 624 с. — ISBN 978-5-466-00362-8.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Спіс_дзеючых_нацыянальных_канстытуцый&oldid=4790504"