Bağımsızlık ilanı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Ocak 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Bağımsızlık ilanı veya Devlet İlanı belirli bir toprak hakkında yapılan ve o toprağın bağımsız bir devlet oluşturduğunu ileri süren bir iddiadır. Bu tip yerler genellikle diğer bir ülkenin topraklarının bir kısmında veya tamamında ya da kendisinden büyük ve dağılmakta olan ülkenin topraklarında ilan edilir. 2010'da Uluslararası Adalet Divanı Kosova hakkındaki tavsiye raporunu açıklarken uluslararası hukukun bağımsızlık ilanına ilişkin herhangi bir kısıtlaması olmadığını açıklamıştır.[1] Fakat yine de bağımsızlık ilanında bulunmak, topraklarından ayrılmak istenen ülke tarafından bu hareketin isyan olarak görülmesine sebep olabilir ve bu da daha sonradan sorunun çözülmesi için bağımsızlık savaşı veya yasal bir yaptırım gerektirebilir.
Bağımsızlık ilanları listesi[değiştir | kaynağı değiştir]
| Ülke | İlan | Tarih | Yıl | İlişki | İmzalayanlar | İlk tanıyan devlet |
|---|---|---|---|---|---|---|
 ABD | Birleşik Devletler Bağımsızlık Bildirgesi | 4 Temmuz | 1776 | Büyük Britanya Krallığı | İkinci Kıtasal Kongre | Fransa |
 Arnavutluk | Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi | 28 Kasım | 1912 | Osmanlı İmparatorluğu | Vlore Meclisi | Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
 Aşağı Kanada Cumhuriyeti | Aşağı Kanada Cumhuriyeti Bağımsızlık Bildirgesi | 22 Şubat | 1838 | Birleşik Krallık | Robert Nelson | Yok |
 Azavad | Azavad Bağımsızlık Bildirgesi | 6 Nisan | 2012 | Mali | Azavad Ulusal Bağımsızlık Hareketi | |
 Azerbaycan | Azerbaycan Bağımsızlık Bildirgesi | 28 Mayıs | 1918 | Rusya İmparatorluğu | Azerbaycan Milli Meclisi (Hasan bey Aghayev, Fatali Khan Khoyski, Nasib Yusifbeyli, Jamo bey Hajinski, Şefi bey Rustambeyli, Nariman bey Narimanbeyov, Javad Malik-Yeganov, Mustafa Mahmudov) | Osmanlı İmparatorluğu |
 Bangladeş | Bangladeş Bağımsızlık Bildirgesi | 26 Mart | 1971 | Pakistan | Bangladeş Kurucu Meclisi | Bhutan |
 Belçika | Belçika Bağımsızlık Bildirgesi | 4 Ekim | 1830 | Hollanda | Belçika Geçici Hükûmeti | |
 Belarus | Üçüncü Kurucu Misak | 25 Mart | 1918 | Rusya SFSC Belarus Demokratik Cumhuriyeti Konseyi | Belarus Demokratik Cumhuriyeti Konseyi | |
 Belarus | Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Bağımsızlık Bildirgesi | 31 Temmuz | 1920 | Polonya | Belarus Komünist Partisi (Bolşevikler), İşçi Sendikaları | Rusya SFSC |
 Belarus | Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Egemenliği Bildirgesi | 27 Temmuz | 1990 | Sovyetler Birliği | BSSC Yüksek Sovyeti | Türkiye |
 Birinci Meksika İmparatorluğu (günümüz Meksika) | Mesika İmparatorluğu Bağımsızlık İlanı (tam bağımsızlık) | 28 Eylül | 1821 | İspanya | Yüksek Bölgesel Hükûmet Kurulu | Birleşik Krallık (4 Ocak 1825) |
 Birleşik Rio de la Plata İlleri(Günümüzde | Arjantin Bağımsızlık Bildirgesi | 9 Temmuz | 1816 | İspanya | Tucuman Kongresi | Hawaii Krallığı |
 Bosna-Hersek | Boşnak Bağımsızlık Bildirgesi | 1 Mart | 1992 | Yugoslavya | Bulgaristan | |
| Bougainville | Bougainville Bağımsızlık Bildirgesi | Mayıs | 1990 | Papua Yeni Gine | Bougainville Geçici Hükûmeti | |
 Brezilya İmparatorluğu | Brezilya'nın Bağımsızlığı | 7 Eylül | 1822 | Portekiz | Birinci Pedro (Brezilya imparatoru) | Amerika Birleşik Devletleri |
 Bulgaristan | Bulgaristan Bağımsızlık Bildirgesi | 22 Eylül | 1908 | Osmanlı İmparatorluğu | Birinci Ferdinand | Rus İmparatorluğu (5 Şubat 1909) |
 Doğu Timor | Doğu Timor Bağımsızlık Bildirgesi | 28 Kasım | 1975 | Portekiz | Fas | |
 Dominik Cumhuriyeti | Dominik Bağımsızlık Bildirgesi | 27 Şubat | 1844 | Haiti | Birleşik Krallık | |
 Endonezya | Endonezya Bağımsızlık İlanı | 17 Ağustos | 1945 | Hollanda | Sukarno & Mohammad Hatta | Mısır veya Vatikan |
 Ermenistan | Ermenistan Bağımsızlık Bildirgesi | 28 Mayıs | 1918 | Rusya İmparatorluğu | Ermeni Ulusal Kongresi (1917) Ermeni Devrimci Federasyonu (EDF Taşnak) | Rusya |
 Estonya | Estonya Bağımsızlık Bildirgesi | 24 Şubat | 1918 | Rusya | Kurtuluş Komitesi | SSCB |
| Estonya | Estonya Bağımsızlığın Yeniden Doğrulanması | 20 Ağustos | 1991 | SSCB | Estonya Kongresi | İzlanda |
 Fas | Fas Bağımsızlık İlanı | 11 Ocak | 1944 | Fransa | İstiklal Partisi | |
 Filipinler | Filipin Bağımsızlık Bildirgesi | 12 Haziran | 1898 | İspanya | 98 kişi (Malolos Kongresi tarafından 29 Eylül 1898'de onaylanmıştır) | |
 Filistin | Filistin Bağımsızlık Bildirgesi | 15 Kasım | 1988 | Filistin toprakları | Filistin Ulusal Konseyi | Arap Birliği |
 Finlandiya | Fin Bağımsızlık Bildirgesi | 6 Aralık | 1917 | Rusya | Finlandiya Parlamentosu | SSCB |
 Florida | 1861 Florida Anayasası | 10 Ocak | 1861 | Amerika Birleşik Devletleri | Florida Eyaleti Yasama Meclisi | |
| Galiçya | Galiçya Cumhuriyeti İlanı | 27 Haziran | 1931 | İspanya | ||
 Georgia (A.B.D. eyaleti) | Georgia'nın ayrılık ilanı | 29 Ocak | 1861 | Amerika Birleşik Devletleri | ||
 Gine-Bissau | Gine-Bissau Bağımsızlık Bildirgesi | 24 Eylül | 1973 | Portekiz | ||
 Güney Karolina | Güney Karolina'nın Federal Birlikten Ayrılmasına Neden Veren ve Meşrulaştıran Doğrudan Sebebiyetler Bildirgesi | 24 Aralık | 1860 | Amerika Birleşik Devletleri | Çarliston'daki Güney Karolinalılar | |
 Gürcistan | Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti | 26 Mayıs | 1918 | Rus İmparatorluğu | Almanya | |
 Haiti | Haiti Bağımsızlık Bildirgesi | 1 Ocak | 1804 | Fransa | Jean-Jacques Dessalines | Fransa (17 Nisan 1825) |
 Hindistan | Hint Bağımsızlık Bildirgesi | 26 Ocak | 1930 | Birleşik Krallık | ||
 Hırvatistan | Hırvatistan'ın Bağımsızlığı | 25 Haziran | 1991 | Yugoslavya | İzlanda | |
 Hollanda | Bağlılık Kanunu | 26 Temmuz | 1581 | İspanya İmparatorluğu | Utrecht Birliği | |
 Irak | Irak Bağımsızlık İlanı | 3 Ekim | 1932 | Birleşik Krallık | Birleşik Krallık | |
 İrlanda | İrlanda Cumhuriyeti'nin İlanı | 24 Nisan (Paskalya Pazartesisi) | 1916 | Birleşik Krallık | İrlanda Cumhuriyeti Geçici Hükûmeti | |
| İrlanda Cumhuriyeti | İrlanda Bağımsızlık Bildirgesi | 21 Ocak | 1919 | Birleşik Krallık | Dáil Éireann | SSCB |
 İskoç Krallığı | Arbroath Bildirgesi | 6 Nisan | 1320 | İngiltere Krallığı | İskoç Liderler | |
 İsrail | İsrail Bağımsızlık Bildirgesi | 14 Mayıs | 1948 | Birleşik Krallık | Yahudi Halk Konseyi | Amerika Birleşik Devletleri |
 İzlanda | İzlanda Bağımsızlık Bildirgesi | 17 Haziran | 1944 | Danimarka | Amerika Birleşik Devletleri | |
 Karadağ | Karadağ Bağımsızlık Bildirgesi | 3 Haziran | 2006 | Sırbistan-Karadağ | Karadağ Cumhuriyeti Meclisi | İzlanda |
 Katalonya | İber Federasyonu'nun bir parçası olarak Katalan Cumhuriyeti'nin ilanı | 14 Nisan | 1931 | İspanya | Francesc Macia, Katalonya Hükûmeti | |
| Katalonya | İspanya Federal Cumhuriyeti içinde Katalan Cumhuriyeti'nin ilanı | 6 Ekim | 1934 | İspanya | Lluis Companys, Katalonya Hükûmeti | |
| Katalonya | Katalonya Vekillerinin Katalan Cumhuriyeti Bildirgesi | 27 Ekim | 2017 | İspanya | ||
 Katanga | Katanga Bağımsızlık İlanı | 1960 | Kongo (Léopoldville) | |||
 Kırım Cumhuriyeti | Kırım Cumhuriyeti'nin Bağımsızlık İlanı | 11 Mart | 2014 | Ukrayna | Kırım Yüksek Konseyi | Rusya |
 Kolombiya | Kolombiya Bağımsızlık Savaşı | 20 Temmuz | 1810 | İspanya | ||
 Kore | Kore Bağımsızlık İlanı | 1 Mart | 1919 | Japonya | ||
 Kosova | Kosova Bağımsızlık Bildirgesi | 17 Şubat | 2008 | Sırbistan | Kosova Meclisi | Afganistan ve Kosta Rika |
| Kosova Cumhuriyeti | Kosova Cumhuriyeti'nin İlanı | 22 Eylül | 1992 | Sırbistan | Kosovo Bölge Meclisi | Arnavutluk |
| Kuzey Amerika (günümüz Meksika) | Kuzey Amerika Bağımsızlık Bildirgesi Resmi Kanunu | 6 Kasım | 1813 | İspanya | Anáhuac Kongresi | |
 Kuzey Epirus Özerk Cumhuriyeti | Kuzey Epirus Bağımsızlık İlanı | 28 Şubat | 1914 | Arnavutluk Prensliği | Kuzey Epirus Geçici Hükûmeti | |
 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti | Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bağımsızlık Bildirgesi | 15 Kasım | 1983 | Kıbrıs | Türkiye | |
 Kuzey Solomonlar Cumhuriyeti | Kuzey Solomonlar Cumhuriyeti'nin Bağımsızlık İlanı | 1 Eylül | 1975 | Papua ve Yeni Gine Toprakları (Avustralya) | Katolik Kilisesi | |
 Letonya | Letonya Bağımsızlık İlanı | 18 Kasım | 1918 | Almanya, Rusya | Letonya Halk Konseyi | SSCB |
| Letonya | Letonya Cumhuriyeti'nin Bağımsızlığının Düzenlenmesi | 4 Mayıs | 1990 | SSCB | Letonya SSC Yüksek Sovyeti | İzlanda |
 Liberya | Liberya Bağımsızlık İlanı | 16 Temmuz | 1847 | Amerikan Kolonizasyon Derneği | Liberya Yasama Meclisi | Birleşik Krallık |
 Litvanya | Litvanya Bağımsızlık Yasası | 16 Şubat | 1918 | Almanya, Rusya | Litvanya Konseyi | Almanya |
| Litvanya | Litvanya Devleti'nin Yeniden Kuruluşu Yasası | 11 Mart | 1990 | SSCB | Litvanya Yüksek Konseyi | İzlanda |
 Macaristan | Macar Bağımsızlık Bildirgesi | 14 Nisan | 1849 | Avusturya İmparatorluğu | ||
 Makedonya | Makedonya Cumhuriyeti'nin Bağımsızlığı | 8 Eylül | 1991 | Yugoslavya | Bulgaristan | |
 Malaya Federasyonu(günümüz Malezya) | 1957 Malaya Federasyonu Bağımsızlık Yasası | 31 Ağustos | 1957 | Birleşik Krallık | Tunku Abdul Rahman, Malezya Başbakanı | Birleşik Krallık |
 Mississippi | Mississippi Devleti'nin Federal Birlikten Yasal olarak ayrılmasını sağlayan İlan | 9 Ocak | 1861 | Amerika Birleşik Devletleri | ||
 Mısır | Mısır'ın Tektaraflı Bağımsızlık Bildirgesi | 28 Şubat | 1922 | Birleşik Krallık | Britanya hükûmeti tarafından verilen Tektaraflı Bağımsızlık Bağışı | Birleşik Krallık |
 Moldova | Moldova Cumhuriyeti Bağımsızlık İlanı | 27 Ağustos | 1991 | SSCB | Moldova Cumhuriyeti Parlamentosu | Romanya |
 Norveç | Norveç Anayasası | 17 Mayıs | 1814 | Birlik; Kiel Antlaşmasına göre | Anayasal Meclis | |
| Orta Amerika | Orta Amerika Bağımsızlık Kanunu | 15 Eylül | 1821 | İspanya | ||
 Özbekistan | Bağımsızlık Bildirgesi | 31 Ağustos | 1991 | SSCB | Özbekistan Yüksek Konseyi | Türkiye |
 Padanya | Padanya Bağımsızlık Bildirgesi | 15 Eylül | 1996 | İtalya | ||
 Pakistan | Pakistan Kararnamesi | 24 Mart | 1940 | Hint İmparatorluğu, Birleşik Krallık | Müsliman Birliği (Pakistan) | |
 Peru | Peru Bağımsızlık Bildirgesi Kanunu | 28 Temmuz | 1821 | İspanya | Jose de San Martin | |
 Rodezya | Rodezya Tek Taraflı Bağımsızlık Bildirgesi | 11 Kasım | 1965 | Birleşik Krallık | Ian Smith ve tüm kurul | Yok |
 Romanya | Romanya Bağımsızlık Bildirgesi | 22 Mayıs | 1877 | Osmanlı İmparatorluğu | Kral Birinci Carol | |
 Rusya | Belovezha Mutabakatı (fiilen) Sovyetler Birliğinin varisi olabilmesi için gerekli olan bağımsızlık ilanı hiçbir zaman gerçekleşmemiştir. | 8 Aralık | 1991 | SSCB | Rusya, Ukrayna ve Belarus Devlet Başkanları | |
 Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti | Bir Lehlou Bildirgesi | 27 Şubat | 1976 | İspanyol Sahrası | Polisario Cephesi | Madagaskar |
 Şili | Şili Bağımsızlık İlanı | 12 Şubat | 1818 | İspanya | Ulusal Kongre | Portekiz |
 Singapur | Singapur Bildirgesi | 9 Ağustos | 1965 | Malezya | Lee Kuan Yew, Singapur Başbakanı | Birleşik Krallık |
 Sırbistan | Bildirge (Proglašenije/Проглашеније) | Şubat | 1809 | Osmanlı İmparatorluğu | Karadorde Petrovic ve Sırp Askeri İnzibatlar | |
 Slovakya | Slovak Ulusal Konseyinin Slovak Ulusu Bağımsızlık Bildirgesi | 17 Temmuz | 1992 | Çekoslovakya | Slovak Ulusal Konseyi | |
 Slovenya | Slovenya Bağımsızlık Bildirgesi | 25 Haziran | 1991 | Yugoslavya | Hırvatistan | |
 Somaliland | Somaliland Bağımsızlık Bildirgesi | 18 Mayıs | 1991 | Somali | Yok | |
 Sri Lanka | Sri Lanka Bağımsızlık Bildirgesi (Zamanında "Ceylon" olarak bilinirdi) | 4 Şubat | 1948 | Birleşik Krallık | Yok | |
 Teksas Cumhuriyeti | Teksas Bağımsızlık Bildirgesi | 2 Mart | 1836 | Meksika | Fransa | |
| Teksas | Teksas Eyaletinin Federal Birlikten Çıkmasına Yönelten Nedenler Bildirgesi | 1 Şubat | 1861 | Amerika Birleşik Devletleri | Teksas Yasama Meclisi | |
 Tibet | Tibet Bağımsızlık Bildirgesi | 13 Şubat | 1913 | Çin | Onüçüncü Dalai Lama | Yok |
 Türkmenistan | Bağımsızlık Bildirgesi | 1991 | SSCB | Türkiye | ||
 Ukrayna | IV Universal | 22 Ocak | 1918 | Rusya | Ukrayna Merkezi Konseyi | |
| Ukrayna | Ukrayna Bağımsızlık Bildirgesi | 24 Ağustos | 1991 | SSCB | Verkhovna Rada | Polonya/Kanada |
 Venezuela | Venezuela Bağımsızlık Bildirgesi | 5 Temmuz | 1811 | İspanya | Ulusal Kongre | |
 Vermont Cumhuriyeti | Vermont Bağımsızlık Bildirgesi | 15 Ocak | 1777 | New York ve New Hampshire | Amerika Birleşik Devletleri | |
 Vietnam | Vietnam Demokratik Cumhuriyeti Bağımsızlık Bildirgesi | 2 Eylül | 1945 | Fransa | Hồ Chí Minh | SSCB |
 Yeni Zelanda | Yeni Zelanda Bağımsızlık Bildirgesi | 28 Ekim | 1835 | — | Maori Kabile Önderleri | Birleşik Krallık |
 Yunanistan | Yunan Bağımsızlık Bildirgesi | 1 Ocak | 1822 | Osmanlı İmparatorluğu | İlk Ulusal Meclisi | Haiti (1822) |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Accordance with International Law of the Unilateral Declaration of Independence in Respect of Kosovo" (PDF). Icj-cij.org. Archived from the original (PDF) on 2010-07-23.
