En yaşlı ağaçların listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Titrek kavak kolonisi olan Pando, bilinen en yaşlı klonal ağaçlardan biridir. Yaş aralığının tahminleri 14.000 (hatta 80.000) yaşındadır. Utah, Amerika Birleşik Devletleri'nde yer almaktadır.

Bu liste, güvenilir kaynaklar tarafından teyit edilen, bilinen en yaşlı ağaçların bir listesidir. Tek bir ağacı neyin oluşturduğuna ilişkin tanımlar değişir. Ek olarak, ağaç yaşları, belgelenmiş "ağaç halkası" (dendrokronolojik) sayım çekirdek numuneleri ve tahminler dahil olmak üzere çeşitli kaynaklardan elde edilir. Bu nedenlerle, bu makale, her biri farklı kriterler kullanan üç "en yaşlı ağaç" listesi sunmaktadır.

Aşağıda yaş ve türlere göre sıralanmış üç ağaç tablosu bulunmaktadır. İlk tablo, ağaç halkalarının sayılması veya çapraz referanslandırılması veya radyokarbon tarihlemesi yoluyla, minimum yaşı doğrudan belirlenen ağaçları içerir. Bu ağaçların çoğu, listelenen yaşlardan bile daha yaşlı olabilir, ancak ağaçtaki en eski odun kısmı çürümüş durumdadır. Bazı yaşlı ağaçlar için, iç kısım o kadar çok yok olmuştur ki ağaçların yaşları doğrudan tespit edilememektedir. Bu gibi durumlarda, ağacın boyutuna ve varsayılan büyüme hızına dayalı olarak tahminler yapılır. İkinci tablo, bu tahmini yaşlara sahip ağaçları kapsar. Son tablo, hiçbir tek ağaç gövdesinin dikkate değer ölçüde yaşlı olmadığı ancak organizmanın bir bütün olarak çok yaşlı olduğu düşünülen klonal kolonileri listeler.

Bireysel, klonal olmayan ağaçlar için bilinen rekor sahipleri, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki California ve Nevada'daki Büyük Havza bristlecone çam ağaçlarıdır. Ağaç halkalı çapraz referanslama yoluyla, bu bölgedeki ağaçların neredeyse beş bin yaşında oldukları ortaya konulmuştur.

Klonal bir koloni, tek bir ağaçtan çok daha uzun süre hayatta kalabilir. Utah'ın Fishlake Ulusal Ormanı'nda 106 dönümlük (43 hektar) alanı kaplayan 48.000 titrek kavak ağacından (Pando lakaplı) oluşan bir koloni, dünyanın en eski ve en büyük organizmalarından biri olarak kabul edilir. Son tahminler koloninin yaşını birkaç bin (14.000'e kadar) yıl olarak belirledi, ancak ağaç halkası örnekleri tek tek incelendiğinde gövdelerin nadiren 130 yıldan yaşlı olduğunu göstermektedir.[1][2][3][4][5] Read Dağı'nda (Tazmanya) 2.5 dönümlük (1.0 hektar) alanı kaplayan bir Huon çam ağacı kolonisinin, yakındaki bir gölün tortusundan toplanan polenlerden alınan DNA örnekleriyle belirlendiği üzere yaklaşık 10.000 yaşında olduğu tahmin edilmektedir. Bu gruptaki ağaçlar ağaç halkası örnekleriyle tek tek incelendiğinde 4.000 yıldan daha yaşlı değildir.[6]

Doğrulanmış yaşlara sahip ağaçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Adı Yaşı

(yıl)
Tür Konum Ülke Notlar
Prometheus

(WPN-114)
4,900+ Büyük Havza bristlecone çamı

Pinus longaeva
Wheeler Peak, Nevada Amerika Birleşik Devletleri Donald Rusk Currey tarafından 1964 kesildi.
Methuselah &0000000000004855.0000004.855[8] Büyük Havza bristlecone çamı

Pinus longaeva
White Mountains (California) Amerika Birleşik Devletleri Dünyanın bilinen en eski yaşayan (klonal olmayan) ağacıdır..[9]
Gran Abuelo &0000000000003653.0000003.653 Patagonian cypress

Fitzroya cupressoides
Cordillera Pelada, Los Ríos Chile Canlı.[9][10] Alerce Costero Millî Parkı'nda yaşıyor.[11]
CBR26 3,266 Giant sequoia

Sequoiadendron giganteum
Sierra Nevada, California Amerika Birleşik Devletleri Ölü.[9]
D-21 3,220 Giant sequoia

Sequoiadendron giganteum
Sierra Nevada, California Amerika Birleşik Devletleri Ölü.[9]
D-23 3,075 Giant sequoia

Sequoiadendron giganteum
Sierra Nevada, California Amerika Birleşik Devletleri Ölü.[9]
CMC 3 3,033 Giant sequoia

Sequoiadendron giganteum
Sierra Nevada, California Amerika Birleşik Devletleri Ölü.[9]
Scofield Juniper 2,675 Sierra juniper

Juniperus grandis[12]
Sierra Nevada, California Amerika Birleşik Devletleri Ölü.[9]
BLK227 &0000000000002649.0000002.649 Bald cypress

Taxodium distichum
Three Sisters Cove, Black River (North Carolina) Amerika Birleşik Devletleri [13]
CB-90-11 &0000000000002466.0000002.466 Rocky Mountain bristlecone pine

Pinus aristata
Central Colorado Amerika Birleşik Devletleri [9][14]
Panke Baobab 2,419 African baobab

Adansonia digitata
Matabeleland North Zimbabwe 2011'de öldü; belgelenen en yaşlı kolonal olmayan kapalı tohumlu.
Jaya Sri Maha Bodhi &0000000000002310.0000002.310 Sacred fig

Ficus religiosa
Anuradhapura, North Central Province Sri Lanka Buda'nın aydınlandığı söylenen efsanevi ağaç olan Bodhi ağacından olduğu iddia edilen bir fidan. M.Ö. 288 civarında bugünkü yerine getirildi ve İmparator Asoka'nın kızı Sanghamitra tarafından dikildi. Bilinen bir dikim tarihine sahip, dünyanın yaşayan en eski insan dikili ağacıdır.[15]
? 2,230 Qilian juniper

Juniperus przewalskii
Delingha, Qinghai Province China [9]
? 2,200 Coast redwood

Sequoia sempervirens
Northern California Amerika Birleşik Devletleri Ölü.[9]
Bennett Juniper 2,200 Sierra juniper

Juniperus grandis[12]
Sierra Nevada, California Amerika Birleşik Devletleri [9]
SHP 7 2,110 Foxtail pine

Pinus balfouriana
Sierra Nevada California Amerika Birleşik Devletleri [9]
BLK232 2,089 Bald cypress

Taxodium distichum
Three Sisters Cove, Black River (North Carolina) Amerika Birleşik Devletleri [13]
? &0000000000001950.0000001.950 Subalpine larch

Larix lyallii
Kananaskis, Alberta Canada [9][16]
CRE 175 1,889 Rocky Mountain juniper

Juniperus scopulorum
Kuzey New Mexico Amerika Birleşik Devletleri [9]
Miles Juniper &0000000000001835.0000001.835 Sierra juniper

Juniperus grandis[kaynak belirtilmeli]
Sierra Nevada, California Amerika Birleşik Devletleri [9][17]
Jōmon Sugi &0000000000001812.0000001.812 Sugi

Cryptomeria japonica
Yakushima Island Japan [18]
KET 3996 &0000000000001726.0000001.726 Limber pine

Pinus flexilis
Ketchum, Idaho Amerika Birleşik Devletleri [9][19]
BFR-46 1,697 Limber pine

Pinus flexilis
Wasatch Mountains, Utah Amerika Birleşik Devletleri [9]
FL117 &0000000000001685.0000001.685 Northern whitecedar

Thuja occidentalis
Ontario Canada [9][20]
ERE 1,670 Limber pine

Pinus flexilis
Northern New Mexico Amerika Birleşik Devletleri [9]
RCR 1 1,666 Foxtail pine

Pinus balfouriana
Sierra Nevada, California Amerika Birleşik Devletleri [9]
? 1,661 Limber pine

Pinus flexilis
South Park (Park County, Colorado) Amerika Birleşik Devletleri [9]
BBL 2 1,649 Foxtail pine

Pinus balfouriana
Sierra Nevada, California Amerika Birleşik Devletleri [9]
BCK 69 &0000000000001657.0000001.657 Bald cypress

Taxodium distichum
Bladen County, North Carolina Amerika Birleşik Devletleri [9][21]
? 1,636 Nootka cypress

Callitropsis nootkatensis
Vancouver Island Canada [9]
FL101 1,567 Northern whitecedar

Thuja occidentalis
Ontario Canada [9]
? 1,542 Limber pine

Pinus flexilis
Central Colorado Amerika Birleşik Devletleri [9]
Italus &0000000000001236.0000001.236 Heldreich’s pine

Pinus heldreichii
Pollino National Park Italy Canlı. Yaşı doğrulanmış Avrupa'nın en eski ağacı (radyokarbon kalibre edilmiş ağaç halkası prosedürü).[22]

Tahmini yaşları olan ağaçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Not: Bu listedeki ağaçların yaşları spekülatiftir ve muhtemelen güvenilmezdir.

Adı Yaşı

(yıl)
Tür Konum Ülke Notlar
"Kız Kardeşler" ya da "Nuh'un Kız Kardeşleri Zeytin Ağaçları" 6,000 Zeytin

Olea europaea
Bchaaleh, North Governorate Lebanon Efsanede, Kız Kardeşleri, Nuh Tufanı'nın etkisini kaybetmesiyle Nuh'un Gemisi'nden alınıp dikildiği üzerine söylentiler bulunmaktadır.[23][24][25] Ağaç günümüzde de zeytin vermektedir.
?[26] &0000000000005075.0000005.075 Great Basin bristlecone pine

Pinus longaeva
Ak Dağlar (Kaliforniya) Amerika Birleşik Devletleri Ağacın içi kayıptır ve yaşı kesin olarak belirlenememiştir.[9]
Llangernyw Yew 4,000–5,000 Common yew

Taxus baccata
Llangernyw, Conwy Wales Çevresi 10.75 metredir. Llangernyw köyündeki St. Dygain Kilisesi'nin kilise bahçesinde yer almaktadır. 50 Büyük İngiliz Ağacından birisidir.
Aberkuh Servisi 4,500 Mediterranean cypress

Cupressus sempervirens
Abarkuh, Yazd Iran Ayrıca"Zoroastrian Sarv" olarak da bilinir.[27]
Gümeli Porsuğu 4,115 Yew

Taxus baccata
Zonguldak Turkey Canlı, 2016'da keşfedildi.[28][29]
The Ancient Yew 4,000 Yew

Taxus baccata
Tisbury, Wiltshire United Kingdom Çevresi 37 feet. Tisbury, St. John's Kilisesi'nde yer almaktadır. Karbon tarihlendirilmesi David Bellamy tarafından yapılmıştır.[30]
Hundred Horse Chestnut 2,000–4,000 chestnut

Castanea sativa
Sant'Alfio Italy Canlı.
The Senator 3,500 Pond cypress

Taxodium ascendens
Longwood, Florida Amerika Birleşik Devletleri İnsan kaynaklı bir yangından sonra 2012 yılının Ocak ayında öldü..[31][32]
Oliveira do Mouchão (KNJ1/601) 3,350 European olive tree

Olea europea L. var. europaea

Mouriscas, Abrantes Portugal Canlı.[33][34]
The President 3,200 Giant sequoia

Sequoiadendron giganteum
Sierra Nevada, California Amerika Birleşik Devletleri Canlı
Fortingall Yew 3,000 Common yew

Taxus baccata
Fortingall, Perthshire United Kingdom Canlı. Muhtemelen Britanya'daki en yaşlı ağaç.[35][36][netleştirme gerekli]
Alishan Sacred Tree 3,000 Formosan cypress

Chamaecyparis formosensis
Alishan National Scenic Area, Chiayi Taiwan Şiddetli fırtınalara dayanamayarak 1 Temmuz 1997'de yıkıldı.[37]
S'Ozzastru 3,000–4,000 Olive

Olea europaea
Luras, Sardinia Italy [38]
Patriarca da Floresta [pt] 3,020 Jequitibá-rosa

Cariniana legalis

Santa Rita do Passa Quatro, São Paulo Brazil Canlı. Muhtemelen Brezilya'daki en eski kozalaklı-olmayan ağaçtır. Adı "Ormanın Atası" olarak tercüme edilir. Vassununga Eyalet Parkı'nda yer almaktadır.[39]
Raintree 3,000 Great Basin bristlecone pine Spring Mountains, Nevada Amerika Birleşik Devletleri Büyük Havza bristlecone çamı, Güney Nevada, ABD'deki Spring Sıradağları'ndaki Kyle Kanyonu'nun yakınında yer almaktadır. Tahmini yaşı 3000 civarındadır ancak ilgi görmemiştir.
Oliveira de Santa Iria de Azóia [] 2,850 Olive

Olea europaea
Santa Iria de Azóia [pt], Loures, Lisbon Portugal Muhteşem Zeytin ağacı, muhtemelen büyük bir zeytinlikten geriye kalan son ağaç. Üzerindeki çalışmalar UTAD Üniversitesi tarafından gerçekleştirildi ve günümüzde Portuguese National Forest Authority; Tree ID tarafından "kamu yararına ağaç" olarak tanımlanmaktadır.[40]
Mother of the Forest 2,520 Giant sequoia

Sequoiadendron giganteum
Sierra Nevada, California, Amerika Birleşik Devletleri |Calaveras Big Trees State Park, California Amerika Birleşik Devletleri Ölü.
Sarv Zibad 2,500 Mediterranean cypress

Cupressus sempervirens
Sarv Zibad, Khorasan Iran "Kutsal Sarv" olarak da adlandırılır.[27]
General Sherman 2,300–2,700 Giant sequoia

Sequoiadendron giganteum
Giant Forest, Sequoia National Park, California Amerika Birleşik Devletleri 83.8 metre (275 ft) yüksekliği, tabanında 11 m (36 ft) çapı ve 1.487m³ (52.513 cu ft) tahmini gövde hacmi ile yaşayan, bilinen en büyük yaşayan tek gövdeli ağaçtır ve gezegendeki tüm ağaçların en uzun, en geniş ve en uzun ömürlüleri arasındadır..[41][42]
Kayano Ōsugi 2,300 Japanese cedar

Cryptomeria japonica
Yamanaka Onsen, Ishikawa Japan Girth of 9.6 m. One of the four trees believed to be sacred in the precincts in a Shinto shrine. Its name translates as "Great Sugi of Kayano".
Oliveira de Santa Luzia 2,210 Olive

Olea europaea
Santa Luzia, Tavira, Algarve Portugal Canlı.[43]
Jōmon Sugi 2,170–7,200 Japanese cedar

Cryptomeria japonica
Yakushima Japan Çevresi 16.4 metredir. Gövdenin çürümüş çekirdeği tarafından kesin tarihlendirme zordur. Adı, Japon tarihöncesinin Jōmon dönemine bir referanstır.[44][45]
Koca Katran 2,022 Lebanon cedar

Cedrus libani
Antalya Turkey Canlı.[46]
Ballyconnell Yew 2,000–5,000 Yew

Taxus baccata
Ballyconnell, Annagh Ireland İrlanda'daki en yaşlı ağaç.[kaynak belirtilmeli]
Elia Vouvon 2,000–5,000 Olive

Olea europaea
Kolymvari, Crete Greece Adı "Vouves'in Zeytin Ağacı" olarak tercüme edilir.[47]
Castagnu dê Centu Cavaddi 2,000–4,000 Sweet chestnut

Castanea sativa
Sicily Italy Adı "Yüz At Kestanesi" olarak tercüme edilir.
Ulleungdo Hyangnamu 2,000–3,000 Chinese juniper

Juniperus chinensis
Ulleung-gun, Gyeongbuk South Korea Çevresi 4.5 metredir. Ana dallarından biri 1985 yılındaki "Brenda" kasırgası tarafından kırıldı.
Lady Liberty 2,000 Bald cypress

Taxodium distichum
Longwood, Florida Amerika Birleşik Devletleri Bazen "Senatör"e "Eşlik Ağacı" denir.
Tnjri 2,000 Oriental plane

Platanus orientalis
Martuni Region Artsakh (de facto) / Azerbaijan (de jure) Gövdesinin içi boştur. "Sose'nin Ağacı" olarak da bilinir.
Stara Maslina 2,000 Olive

Olea europaea
Stari Bar, Bar Montenegro
The Pechanga Great Oak Tree 2,000 Coast live oak

Quercus agrifolia
Temecula, California Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ve muhtemelen dünyadaki en eski meşe ağacı.
Tejo Milenario 2,000+ Yew

Taxus baccata
Cazorla, Jaén Spain İspanya'daki en yaşlı ağaç.[48]
? 2,000 Olive

Olea europaea
Exo Hora, Zakynthos Greece [49]
? 2,000 Yew

Taxus
Sochi, Krasnodar Krai Russia 2000 yıllık birkaç örneğe sahip olduğu bilinen bir koruda yer alır.[50]
Houkisugi at Nakagawa 2,000 Japanese cedar

Cryptomeria japonica
Nakagawa Settlement, Yamakita town, Ashigarakami District, Kanagawa Prefecture Japan
Methuselah 1,800 Coast redwood

Sequoia sempervirens
Woodside, California Amerika Birleşik Devletleri [51]
Araucaria Madre 1,800 Araucaria araucana Araucanía Chile Parque Nacional Conguillío'da yer almaktadır. 1.800 halkası göz önüne alındığında en az 1.800 yaşındadır.[52]
Granit oak 1,700 Pedunculate oak

Quercus robur
Granit Bulgaria
Kongeegen 1,500–2,000 Pedunculate oak

Quercus robur
Jægerspris Nordskov, Zealand Denmark [53]
Stelmužė Oak 1,500–2,000 Pedunculate oak

Quercus robur
Stelmužė, Zarasai Lithuania Baltık ülkelerindeki en eski ağaç. Avrupa'da muhtemelen en yaşlı meşedir.
Aubépines 1,500 Common hawthorn

Crataegus monogyna
Saint-Mars-sur-la-Futaie, Mayenne France Fransa'daki en yaşlı ağaç.[kaynak belirtilmeli]
Jardine Juniper 1,500 Rocky Mountain juniper

Juniperus scopulorum
Logan Canyon, Utah Amerika Birleşik Devletleri [54]
Árbol del Tule 1,433–1,600 Montezuma cypress

Taxodium mucronatum
Santa María del Tule, Oaxaca Mexico Dünyanın en sağlam ağaç gövdesi. Adı "Tule Ağacı" olarak çevrilir.
Te Matua Ngahere 1,200–4,000 Kauri

Agathis australis
Waipoua Forest, Northland New Zealand Yeni Zelanda'daki en eski ağaç. Adı "Ormanın Babası" olarak tercüme edilir.

Klonal ağaçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Tüm uzun ömürlü bitki ve mantar türlerinde olduğu gibi, klonal koloninin hiçbir parçası (aktif metabolizma anlamında) tüm klonun ömrünün çok küçük bir bölümünden daha uzun süre canlı değildir. Bazı klonal koloniler, kök sistemleri aracılığıyla birbirlerine tamamen bağlı olabilir, ancak çoğu aslında birbirine bağlı değildir, ancak vejetatif üreme yoluyla bir alanı dolduran genetik olarak özdeş klonlardır. Klonal kolonilerin yaşları, genellikle mevcut büyüme oranlarına dayanan tahminlerdir.

Ad Yaş
(yıl)
Tür Konum Ülke Notlar
bilinmiyor 43,600–130,000 King's lomatia
Lomatia tasmanica
Southwest National Park, Tasmania Avustralya Lomatia tazmanica, birkaç yüz genetik olarak özdeş bireyden oluşan, yalnızca bir nüfusu olan nesli tükenmekte olan bir türdür. Ara sıra çiçek açmasına rağmen, meyve üretimi hiç gözlenmemiştir ve vejetatif olarak çoğalır. Fosilleşmiş yapraklar en az 43.600 yaşında olup, maksimum yaşı 130.000 olan çökellerde bulunur.[55]
Pando less than 14,000[2]–80,000[56] (outdated) Quaking aspen
Populus tremuloides
Fishlake National Forest, Utah Amerika Birleşik Devletleri 107 akre (0,43 km²) kapsar ve sürekli olarak ölen ve kökleri tarafından yenilenen yaklaşık 47.000 gövdeye (130 yaşına kadar) sahiptir. Aynı zamanda 6.000 ton ağırlığı ile bilinen en ağır organizmadır.
Jurupa Oak[57] 13,000[58] Palmer oak
Quercus palmeri
Jurupa Mountains, Kaliforniya Amerika Birleşik Devletleri Quercus palmeri Engelm. = Quercus dunnii Kellogg.[58]
Old Tjikko 9,550 Norway spruce
Picea abies
Fulufjället National Park, Dalarna İsveç Ağacın sapları 600 yıldan fazla yaşamaz, ancak kök sisteminin yaşı[59][60] karbon tarihleme ve genetik eşleştirme kullanılarak belirlenmiştir.[61] Fulu dağları'nın başka yerlerinde, 8.000 yıldan daha eski 20 ladin bulundu.[62]
Old Rasmus 9,500 Norway spruce
Picea abies
Sonfjället, Härjedalen İsveç [63]
Mongarlowe mallee 3,000–13,000 Mongarlowe mallee
Eucalyptus recurva
Mongarlowe, New South Wales Avustralya Canlı. Sadece 6 vahşi bireyden bilinen kritik tehlike altındaki bir tür, ilk olarak 1980'lerde tanımlanmıştır. Lignotuberinin büyüklüğüne ve büyüme hızına dayanarak, en büyük tek numunenin 3.000 yaşında olduğu tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, diğer iki örneğin aslında orijinal anaçtaki bir bölünmenin sonucu olması ve 26m yayılımlarına dayanarak, potansiyel olarak dünyadaki en yaşlı tek ağaç olan yaklaşık 13.000 yaşında olduğu tahmin edilebilir.[64]
unknown 3,000[65]–10,000[66] Huon pine
Lagarostrobos franklinii
Mount Read, Tasmania Avustralya Vejetatif olarak çoğalan genetik olarak özdeş birkaç erkek. Bu bölgedeki tek ağaçlar 3-4 bin yaş civarında olabilse de koloninin kendisi tek bir organizma olarak 10.000 yıldır varlığını sürdürmektedir.[6]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Rogers (17 Ekim 2018). "Mule deer impede Pando's recovery: Implications for aspen resilience from a single-genotype forest". PLOS ONE (İngilizce). 13 (10): e0203619. doi:10.1371/journal.pone.0203619. ISSN 1932-6203. PMC 6192553 $2. PMID 30332420. 
  2. ^ a b Ding (5 Temmuz 2017). "Post-glacial biogeography of trembling aspen inferred from habitat models and genetic variance in quantitative traits". Scientific Reports (İngilizce). 7 (1): 4672. doi:10.1038/s41598-017-04871-7. ISSN 2045-2322. PMC 5498503 $2. PMID 28680120. 
  3. ^ "The Trembling Giant". Discover Magazine. 1 Ekim 1993. 2 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2008. 
  4. ^ "Botanical Record-Breakers". W.P Armstrong. 19 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2008. 
  5. ^ "SPECIES: Populus tremuloides". USDA - Amerika Birleşik Devletleri Forest Service. 2 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2008. 
  6. ^ a b "Native Conifers of Tasmania". Paks and Wildlife Service, Tasmania. 2 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2008. 
  7. ^ "Pinus longaeva". Gymnosperm Database. 17 Ocak 2020. 8 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2021. 
  8. ^ It is uncertain when Methuselah's age was determined, but "it seems likely the tree had 4,789 rings (crossdated) in the summer of 1957".[7] The age given here is based on this reference point.
  9. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa "OldList, A Database Of Old Trees". Rocky Mountain Tree-Ring Research. May 2019. 2 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2019. 
  10. ^ Lara (21 Mayıs 1993). "A 3620-Year Temperature Record from Fitzroya cupressoides Tree Rings in Southern South America". Science. 260 (5111): 1104-1106. doi:10.1126/science.260.5111.1104. PMID 17806339. 
  11. ^ "Parque Nacional Alerce Costero". Conaf.cl (İspanyolca). National Forest Corporation. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2014. 
  12. ^ a b "Juniperus grandis". Gymnosperm Database. 17 Ocak 2020. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2021. 
  13. ^ a b Stahle (16 Mayıs 2019). "Longevity, climate sensitivity, and conservation status of wetland trees at Black River, North Carolina". Environmental Research Communications. 1 (4): 041002. doi:10.1088/2515-7620/ab0c4a. 
  14. ^ Brunstein (Aug 1992). "The Oldest Known Rocky Mountain Bristlecone Pines (Pinus aristata Engelm.)". Arctic and Alpine Research. 24 (3): 253-256. doi:10.2307/1551666. 
  15. ^ "Oldest-known human-planted tree". Guinness world records. 2011. 31 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ Worrall (1990). "Subalpine Larch: Oldest Trees in Canada?". The Forestry Chronicle. 66 (5): 478-479. doi:10.5558/tfc66478-5. 
  17. ^ Juknys, R., (Ed.) (17–21 Haziran 1998). "Sonora Pass junipers from California USA: construction of a 3,500-year chronology". Dendrochronology and Environmental Trends - Proceedings of the International Conference. Kaunas, Lithuania: Vytautas Magnas University Department of Environmental Sciences.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  18. ^ Suzuki (1987). "Age structure and regeneration of old growth Cryptomeria japonica forests on Yakushima Island". Journal of Plant Research. 100 (3): 223-241. doi:10.1007/BF02492832. 
  19. ^ Dendroclimatic Changes in Semiarid America. Tucson: Univ. of Ariz. Press. 1956. 
  20. ^ Larson (1991). "The extent of old-growth Thuja occidentalis on cliffs of the Niagara Escarpment". Canadian Journal of Botany. 69 (7): 1628-1636. doi:10.1139/b91-206. 
  21. ^ Stahle (10 Haziran 1988). "North Carolina Climate Changes Reconstructed from Tree Rings: A.D. 372 to 1985". Science. 240 (4858): 1517-1519. doi:10.1126/science.240.4858.1517. PMID 17798982. 
  22. ^ Piovesan (2018). "The oldest dated tree of Europe lives in the wild Pollino massif: Italus, a strip-bark Heldreich's pine". Ecology (İngilizce). 99 (7): 1682-1684. doi:10.1002/ecy.2231. ISSN 1939-9170. 
  23. ^ "Epic Olive Trees - Olive Oil Times". www.oliveoiltimes.com. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  24. ^ "The World's Oldest Living Olive Trees Are Lebanese « Time Olive Trees" (İngilizce). 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  25. ^ "Olive trees of Bchaaleh are the oldest olive trees in Lebanon – LebanonUntravelled.com" (İngilizce). 30 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  26. ^ Not named yet
  27. ^ a b "Trees in ancient Iran". Earthwatchers. 17 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  28. ^ "Oldest yew tree found in Turkey's north". 20 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2016. 
  29. ^ "Karadeniz Teknik Üniversitesi". www.ktu.edu.tr. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2020. 
  30. ^ "The ancient yew tree". St Johns Tisbury. 10 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2019. 
  31. ^ "'The Senator' Catches Fire". Orlando Sentinel. Times Newspaper. 31 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2012. 
  32. ^ "Florida's Big Tree". Floridata.com. 20 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2008. 
  33. ^ "Archived copy" (PDF). 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2016. 
  34. ^ "FLORESTAS — ICNF" (Portekizce). 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2016. 
  35. ^ The ancient yew: a history of Taxus baccata. Bollington: Windgather Press. 2004. ss. 38-39. ISBN 978-0-9545575-3-9. 
  36. ^ "Addressing the claim that the Defynnog yewsin Powysmay be 5,000 years old" (PDF). Ancient Yew Group. 2014. 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2019. 
  37. ^ "Alishan Forest Recreation area has new "tree king"". Taipei Times. 2 Temmuz 2006. 17 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  38. ^ "A Luras il patriarca degli olivastri millenari d'Europa" (PDF) (İtalyanca). COMUNE DI LURAS. 11 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  39. ^ Botosso (November 2002). "Conhecer a Idade das Árvores: Importância e Aplicação" (PDF). Embrapa Florestas. Documentos 75: 25. 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2017. 
  40. ^ "UTAD classificou oliveira com 2.850 anos!" (Portekizce). CienciaPT. 8 Temmuz 2011. 19 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  41. ^ "The General Sherman Tree". Sequoia National Park. U.S. National Park Service. 27 Mart 1997. 18 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2011. 
  42. ^ "The General Sherman Tree - Sequoia & Kings Canyon National Parks (U.S. National Park Service)". www.nps.gov (İngilizce). 17 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2018. 
  43. ^ "Árvores Monumentais de Portugal". ICNF. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020. 
  44. ^ Niwaki: Pruning, Training and Shaping Trees the Japanese Way. Timber Press. 2007. s. 86. ISBN 978-0-88192-835-8. 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2008. 
  45. ^ "The old men of the mountains". The Yomiuri Shimbun. 16 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2008. 
  46. ^ "Locals want quarries out of Çığlıkara Forest". 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2016. 
  47. ^ "The Olive Tree and Olive Oil". Sfakia-crete.com. 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  48. ^ "Andalucía alberga el árbol más longevo de toda España". Cambio16. 4 Mayıs 2018. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2019. 
  49. ^ "the-oldest-olive-tree pictures, videos and albums". Webshots.com. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  50. ^ "О Кавказе". Wwf.ru. 24 Temmuz 2008. 16 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  51. ^ ""Methuselah" Redwood - Woodside, California". Waymarking.com. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  52. ^ ""Parque de Araucarias Araucanas" - Chile: La edad milenaria e indefinida de las Araucarias Araucanas". parquedearaucarias.blogspot.cl. 11 Ağustos 2013. 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 
  53. ^ "Kong Frederik den Syvendes Stiftelse Paa Jægerspris". Kongfrederik.dk. 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  54. ^ "Jardine Juniper Trail". Utahmountainbiking.com. 31 Ağustos 2001. 10 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  55. ^ Lynch, A. J. J.; Barnes, R. W.; Vaillancourt, R. E.; Cambecèdes, J. (1998). "Genetic evidence that Lomatia tasmanica (Proteaceae) is an ancient clone" (PDF). Australian Journal of Botany. 46 (1). ss. 25-33. doi:10.1071/BT96120. 11 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Kasım 2013. 
  56. ^ "Quaking Aspen". Bryce Canyon. National Park Service. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  57. ^ Connor, Steve (23 Aralık 2009). "At 13,000 years, tree is world's oldest organism". The Independent. United Kingdom. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  58. ^ a b May, Michael R; Provance, Mitchell C; Sanders, Andrew C; Ellstrand, Norman C; Ross-Ibarra, Jeffrey (December 2009). "A Pleistocene Clone of Palmer's Oak Persisting in Southern California". PLOS ONE. 4 (12). ss. e8346. Bibcode:2009PLoSO...4.8346M. doi:10.1371/journal.pone.0008346Özgürce erişilebilir. PMC 2796394 $2. PMID 20041136. 
  59. ^ "Swedes find 'world's oldest tree'". BBC News. 17 Nisan 2008. 21 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2008. 
  60. ^ Owen, James (14 Nisan 2008). "Oldest Living Tree Found in Sweden". National Geographic. 18 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2008. 
  61. ^ "World's oldest living tree discovered in Sweden". Swedish Research Council. 16 Nisan 2008. 2 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2008. 
  62. ^ Roger Highfield (17 Nisan 2008). "World's oldest tree discovered in Sweden". Londra: The Daily Telegraph. 26 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2019. 
  63. ^ "9 500 år gammal gran i Härjedalen". dn.se (İsveççe). 23 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  64. ^ "Eucalyptus recurva (a mallee) Draft Recovery Plan" (PDF). Sydney, Australia: National Parks and Wildlife Service NSW. 2002. 8 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  65. ^ "The Oldest Living Tasmanian: The Huon Pine". Australian Broadcasting Company. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  66. ^ "Oldest Living Tree Found in Sweden". National Geographic News. 8 Nisan 2008. 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013.