Ermenistan'da konuşulan diller

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Geğard Manastırı'nda üç dilli işaret (yukarıdan aşağıya: Ermenice, İngilizce ve Rusça)

Ermenistan'daki resmî dil Ermenicedir; ülkenin etnik açıdan homojen olmasından dolayı, burada yaşayan insanların çoğu Ermeniceyi anadil olarak konuşur.

Günümüz itibarıyla, nüfus arasında en iyi bilinen yabancı dil hala Rusçadır, fakat son yıllarda İngilizce öğrenmenin popülerliği artmıştır. Fransızca ve diğer yabancı diller de öğrenilir. Kurmanci, Ermenistan Yezîdîleri tarafından konuşulur ve ülkede konuşan sayısının en yüksek olduğu azınlık dilidir. Ermeni Hükûmeti'nin resmen tanıdığı diğer azınlık dilleri ise Süryanice, Rumca ve Rusçadır.

Ermenicenin statüsü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ermenistan Anayasası'nın 12. maddesine göre, "Ermenistan Cumhuriyeti'nin devlet dili Ermenicedir."[1]

Ermenice, ülkedeki eğitim, yönetim ve kamu hayatında büyük rol oynayan bir dildir.[2] Ermenice, Hint-Avrupa dil ailesi içerisinde kendi bağımsız dalına aittir ve 5. yüzyılda icat edilmiş 36 harfli bir alfabe kullanır (20. yüzyılın başından beri toplam 39 tane harfi var).

Ermenistan, Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında, Rusçanın etkisini azaltmak açısından üç Güney Kafkasya devleti (diğerleri Azerbaycan ile Gürcistan) arasındaki en başarılı ülkedir.[3]

Azınlık dilleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

2001'de Ermenistan, azınlık dillerini koruyan Avrupa Bölgesel Diller ve Azınlık Dillerini Koruma Antlaşması'nı imzaladı. Bu azınlık dilleri Süryanice, Rumca, Rusça ve Kuzey Kürtçedir.

Kürtçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Ezdiki, Ermenistan'daki Yezîdîler ve Ermenistan'daki Kürtler

Yezîdîler, Ermenistan'ın en büyük azınlığını oluşturur. 2001 Nüfus Sayımı'nda 40.620 kişi kendini Yezîdî, 1.519 kişi de kendini Kürt olarak tanımladı.[4] Aynı kaynak, ülkede 31.310 kişinin Kürtçeyi anadil olarak konuştuğunu gösterir.[5]

2011 Ermeni Nüfus Sayımı'na göre, Ermenistan'da 37.403 Kürt (35.272 Yezîdî ve 2.131 Yezîdî olmayan Kürt) var. 33.509 Ermeni vatandaşı Kürtçeyi anadil olarak konuşur (Nüfus Sayımı'nda bu dili "Ezdiki" olarak tanımlayan 31.479 kişi var; 2.030 kişi ise bunu Kürtçe olarak tanımladı). Bu dili konuşanların 32.688 tanesi etnik Kürt; Kürtçeyi konuşan 821 diğer insan ise Kürt değil (777 tanesi etnik Ermenidir).[6]

Rusça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Ermenistan'daki Ruslar

2001 Nüfus Sayımı'nda 29.563 kişi, anadilinin Rusça olduğunu belirtti; bunların 12.905'i etnik Ruslardır.[5]

2011 Ermenistan Nüfus Sayımı'na göre, Ermenistan'da 11.862 tane Rus var. Bunların 10.472'si Rusçayı anadil olarak, diğer 1.390'u ise başka dilleri anadil olarak konuşur (1.328 Rusun anadili Ermenicedir). Etnik Rusların dışında, 13.012 Rus olmayan insan Rusçayı anadil olarak konuşur (bunların 11.859'u etnik Ermeniler, diğer 1.153 kişi ise diğer etnik gruplardandır). Rusçayı anadil olarak konuşanlara ek olarak, Ermenistan vatandaşlarının yüzde 52,7'si (1.591.246 kişi) Rusçayı ikinci dil olarak konuşur.[6]

Süryanice

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Ermenistan'daki Süryaniler
Süryanilerin çoğunluk oluşturduğu Arzni köyünün girişinde üç dilli işaret (Ermenice, Süryanice ve Rusça).

Süryanice, Ermenistan'ın yaklaşık 3.000 nüfuslu Süryani topluluğu tarafından konuşulur.[4]

2011 Ermenistan Nüfus Sayımı'na göre, Ermenistan'da Süryaniceyi konuşan 2.769 kişi var. Süryaniceyi anadil olarak konuşan 2.402 insan var; bunların 2.265'i etnik Süryanilerdir; geri kalan 137 kişi ise diğer etnik gruplardandır (125'i etnik Ermenilerdir).[6]

Ukraynaca

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Ermenistan'daki Ukraynalılar

2011 Ermenistan Nüfus Sayımı'na göre, Ermenistan'da 1.176 Ukraynalı var. Ermenistan'da Ukraynacayı anadil olarak konuşan 733 kişi var; bunların 606'sı etnik Ukraynalı, 127'si ise diğer etnik gruplardandır (106'sı etnik Ermenilerdir).[6]

Rumca

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Ermenistan'daki Rumlar

Ermeni Rumlarının çoğu çok dillidir ve Rumcanın haricinde Ermeniceyle Rusçayı da biler. 1.176 nüfuslu Rum topluluğu arasında anadil olarak konuşulan lehçe Pontus Rumcasıdır.[4]

2011 Ermenistan Nüfus Sayımı'na göre, Ermenistan'da 900 Rum var. 1970'li yıllarda, Ermenistan'ın Rum topluluğunda 6.000 kişi vardı, fakat özellikle Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, bunların çoğu Yunanistan'a göç etmiş.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Languages of Armenia ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "The Constitution of the Republic of Armenia (with amendments)" [Ermenistan Cumhuriyeti Anayasası (değişiklikler ile)] (İngilizce). Ermenistan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi. 5 Temmuz 1995. 16 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2012. 
  2. ^ Petrossian, Gayane. "Bilingualism and language planning in Armenia" [Ermenistan'da iki dillilik ve dil planlaması] (PDF) (İngilizce). Erivan Devlet Üniversitesi. 21 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Eylül 2012. 
  3. ^ Pavlenko, Aneta (2008). Multilingualism in post-Soviet countries [Sovyet sonrası ülkelerde çokdillilik] (İngilizce). Bristol, İngiltere: Multilingual Matters. ss. 18-22. ISBN 978-1-84769-087-6. 
  4. ^ a b c "De Jure Population (Urban, Rural) by Age and Ethnicity" [Yaşlarına ve Etnisitelerine göre de jure Nüfus (Kentsel ve Kırsal)] (PDF). Ermenistan Ulusal İstatistik Servisi. 24 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Eylül 2012. 
  5. ^ a b "De Jure Population (Urban, Rural*) by Ethnicity and Languages" [Etnisitelerine ve Dillerine göre de jure Nüfus (Kentsal ve Kırsal)] (PDF). Ermenistan Ulusal İstatistik Servisi. 9 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Eylül 2012. 
  6. ^ a b c d "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ermenistan%27da_konuşulan_diller&oldid=32796220" sayfasından alınmıştır