Habibullah Kalakani

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Habibullah Kalakani
Farsçaحبیب‌الله کلکانی
Afganistan Kralı
Hüküm süresi17 Ocak 1929 – 13 Ekim 1929
Önce gelenİnayetullah Han
Sonra gelenMuhammed Nadir Şah
Doğum19 Ocak 1891
Kabil, Afganistan Emirliği
Ölüm1 Kasım 1929 (38 yaşında)
Kabil, Afganistan Emirliği
DiniSünni İslam

Habibullah Kalakani (d. 19 Ocak 1891 - ö. 1 Kasım 1929; حبیبالله کلکانی), de Bache saqaw olarak da bilinen, Afganistan'ın modernleşme karşıtı olan çeşitli Ghilzai kabilelerinin yardımı ile Emanullah Han'ın tahttan çekilmesinden sonra 1929 yılı Ocak ve Ekim ayları arasındaki Afganistan hükümdarı.

Hükümdarlığını güçlendirdikten sonra kendisine "Allah'ın Habercisi, Dinin Kulu" adını verdi. Kendisi ülkenin dört bir yanından Afgan aşiretlerin yardımını almasına rağmen Muhammed Nadir Şah'ın ordusu tarafından devrildi ve 3 Kasım 1929'da idam edildi.

Gençlik yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Habibullah Kalakani 1890 yılında bir Tacik köyünde doğdu. Babası bir Saka (Su Taşıyıcısı) olduğundan kendisine "Bache Saqqaw" denildi. Babası onu Kur'an öğrenmesi için yerel bir medreseye gönderdi.

Ergenlik döneminde cesaretle köyünden dışarı çıkarak Kabil'e gitti. Daha sonra Celalabad ve Peşaver'e gitti. Buralarda küçük çaplı ticaret işleriyle ilgilendi. Daha sonra Afganistan'ın güney kesimlerine giderek Tasavvufla ilgilendi. 1919 yılında Kabil'e döndü ve Afgan Ulusal Ordusuna katıldı. Mesleki yetersizlik ve itaatsizlik nedeniyle ordudan atıldı. Kısa süre sonra bir eşkıya grubunun lideri oldu.

1928 yılında Emanullah Han'ın Avrupa seyahatinden döndükten sonra ülkesindeki modernleştirme çalışmalarına ağırlık verince muhafazakâr kesim bu duruma karşı çıkarak isyan başlattı. Afgan kabilelerin desteğiyle Kral ve kraliçe yakalanarak sürgüne gönderildi.

16 Ocak 1929 Kral Amanullah sürgündeyken yerine vekalet eden Kral İnayetullah Han'a bir mektup gönderdi. Tahttan feragat eden Kral İnayetullah Han'ın hemen ardından kral ilan edildi.

Krallığı ve devrilmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kral olduktan sonra ilk iş olarak Kral Emanullah'ın modernleşme çalışmalarını geri çekti. Tüm yenilikleri iptal ederek eski hâline getirdi. Kadınların eğitim hakkını geri aldı ve batı eğitim kurumlarını kapattı. 1929 yılında Kandeharda toplanan Emanullah yakınlarını dağıtmak için gönüllülerden oluşan bir ordu topladı. General Muhammed Nadir'in modernize ordusuna karşı koyamayarak Kabil'e geri çekildi. General Muhammed Nadir ordusu daha kuvvetlenerek önce güney kesimleri daha sonra Veziristan'ını ele geçirerek Kabil'e yaklaştı. Ekim 1929'da, Kabil General Muhammed Nadir'ın kuvvetleri tarafından kuşatıldı. Kalakani hayatı tehlikede olduğu için bir kaçak olarak köyüne doğru kaçtı. 1 Kasım 1929'da idam edildi.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Habibullah Kalakani
Doğumu: 19 Ocak 1891 Ölümü: 1 Kasım 1929
Resmî unvanlar
Önce gelen
İnayetullah Han
Afganistan Kralı
14 Aralık 1928 - 13 Ekim 1929
Sonra gelen
Muhammed Nadir Şah