Portekiz'deki Dünya Mirasları listesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirasları, 1972 yılında kabul edilen UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi'nde tanımlandığı şekliyle kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerlerdir.[1][2] Portekiz, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'yi 30 Eylül 1980'de onaylayarak, tarihî yerlerini listeye dâhil edilmeye uygun hâle getirdi.[3]
2019 itibarıyla, Portekiz'de listede 17 alan ve geçici listede 18 alan bulunmaktadır.[3] Listeye eklenen ilk yerler 1983'te Dünya Miras Komitesi'nin 7. oturumunda kayıt altına alınan Lizbon'daki Jerónimos Manastırı ve Belém Kulesi, Batalha Manastırı, Tomar'daki Mesih Manastırı ve Angra do Heroísmo kasabasıdır. En son olarak 2019'da Braga'daki Bom Jesus do Monte Tapınağı ve avcılık parkıyla birlikte Mafra Sarayı listeye dâhil edildi.[3] Madeira adasında bulunan Laurisilva Portekiz'in tek doğal alanı olup diğer alanlar kültüreldir. Azorlar'da iki alan bulunmaktadır. Côa Vadisi ve Siega Verde'deki Tarih Öncesi Kaya Sanatı Alanları İspanya ile paylaşılmakta ve Portekiz'in tek ulusötesi alanıdır.[3]
Dünya Mirasları listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]UNESCO, alanları on kritere göre listelemektedir; Her alan kriterlerden en az birini karşılaması gerekir. i'den vi'ye kadar olan kriterler kültüreldir ve vii'den x'e kadar olan kriterler doğaldır.[4]
Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO verileri | Kaynak |
---|---|---|---|---|---|
Azorlar'daki Angra do Heroísmo Kentinin Orta Bölgesi | Terceira | 1983 | 206; iv, vi (kültürel) | [5] | |
Lizbon'daki Jerónimos Manastırı ve Belém Kulesi | Lizbon | 1983 | 263bis; iii, vi (kültürel) | [6] | |
Batalha Manastırı | Batalha | 1983 | 264; i, ii (kültürel) | [7] | |
Tomar'daki Mesih Manastırı | Tomar | 1983 | 265; i, vi (kültürel) | [8] | |
Évora'nın Tarihî Merkezi | Évora | 1986 | 361; ii, iv (kültürel) | [9] | |
Alcobaça Manastırı | Alcobaça | 1989 | 505; i, iv (kültürel) | [10] | |
Sintra Kültürel Peyzajı | Sintra | 1995 | 723; ii, iv, v (kültürel) | [11] | |
Porto'nun Tarihî Merkezi, I. Luis Köprüsü ve Serra do Pilar Manastırı | Porto | 1996 | 755; iv (kültürel) | [12] | |
Côa Vadisi ve Siega Verde'deki Tarih Öncesi Kaya İşlemeleri[a] | Douro | 1998 | 866bis; i, iii (kültürel) | [13] | |
Madeira Laurisilvası | Madeira | 1999 | 934; ix, x (doğal) | [14] | |
Guimarães'in Tarihî Merkezi ve Couros Bölgesi | Guimarães | 2001 | 1031bis; ii, iii, iv (kültürel) | [15] | |
Alto Douro Şaraplık Bölgesi | Douro Bölgesi | 2001 | 1046; ii, iv, v (kültürel) | [16] | |
Pico Adası Bağcılık Kültürü Peyzajı | Pico Adası | 2004 | 1117rev; iii, v (kültürel) | [17] | |
Elvas Sınır Kasabası Garnizonu ve Tahkimatı | Elvas | 2012 | 1367bis; iv (kültürel) | [18] | |
Coimbra Üniversitesi - Alta ve Sofia | Coimbra | 2013 | 1387bis; ii, iv, vi (kültürel) | [19] | |
Mafra Kraliyet Binası - Saray, Bazilika, Manastır, Cerco Bahçesi ve Avcılık Parkı (Tapada) | Mafra | 2019 | 1573; iv (kültürel) | [20] | |
Braga'daki Bom Jesus do Monte Tapınağı | Braga | 2019 | 1590; iv (kültürel) | [21] |
Geçici liste
[değiştir | kaynağı değiştir]Dünya Mirası listesinde yer alan alanlara ek olarak, üye devletler aday göstermeyi düşünebilecekleri geçici alanların bir listesini de tutabilirler. Dünya Mirası listesine aday göstermeler, yalnızca alanın daha önce geçici listede yer alması durumunda kabul edilir.[22] Portekiz, 2021 itibarıyla geçici listesine 18 alan kaydetti.[3]
Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO kriterleri | Kaynak |
---|---|---|---|---|---|
Lizbon Tarihî Merkezi, Küresel Şehir | Lizbon | 2017 | i, ii, iii, iv, vi (kültürel) | [23] | |
Mértola | Beja | 2017 | ii, iii, vi (kültürel) | [24] | |
Montado, Kültürel Peyzaj | Alentejo, Algarve, Castelo Branco | 2017 | iv, v, vi (kültürel) | [25] | |
Macellan Rotası. Dünya çapında bir ilk[b] | çeşitli alanlar | 2017 | ii, iv, vi (kültürel) | [26] | |
Vila Viçosa, Rönesans dükalık kasabası | Évora | 2017 | ii, iv (kültürel) | [27] | |
Selvagens Adaları | Kuzey Atlas Okyanusu | 2017 | vii, viii, ix, x (doğal) | [28] | |
"Raia"nın (Sınır) Siperli Tahkimatları | Elvas, Marvão, Valença, Almeida | 2017 | iv, vi (kültürel) | [29] | |
Águas Livres Su Kemeri | Lizbon | 2017 | i, ii, iv (kültürel) | [30] | |
Santiago de Compostela Rotaları: Portekiz'deki Rotalar | çeşitli alanlar | 2017 | ii, iii, iv, vi (kültürel) | [31] | |
Tróia'daki Roma Balık Tuzlama ve Muhafaza Üretim Merkezi | Setúbal | 2017 | iii, iv (kültürel) | [32] | |
Álvaro Siza'nın Portekiz'deki Mimari Çalışmaları Topluluğu | çeşitli alanlar | 2017 | i, ii, iv (kültürel) | [33] | |
Güneybatı Sahili | Alentejo Litoral, Barlavento Algarvio | 2017 | viii, ix, x (doğal) | [34] | |
Baixa Pombalina | Lizbon | 2017 | i, ii, iv, vi (kültürel) | [35] | |
Yalınayak Karmelitler Çölü ve Bussaco'daki Saray-Otelin Yapılı Topluluğu | Aveiro | 2017 | ii, iii, iv (kültürel) | [36] | |
Kalust Gülbenkyan Vakfı Merkez Ofisi ve Bahçesi | Lizbon | 2017 | i, ii, iv, vi (kültürel) | [37] | |
Madeira Adası'nın levadaları | Madeira | 2017 | i, iii, iv, v (kültürel) | [38] | |
Atlantik Ortası Sırtı[c] | Azorlar | 2017 | vii, viii, ix, x (doğal) | [39] | |
Küreselleşme Alanları | çeşitli alanlar | 2017 | ii, iv, vi (kültürel) | [40] |
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The World Heritage Convention". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ a b c d e "Portugal". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – The Criteria for Selection". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Central Zone of the Town of Angra do Heroismo in the Azores". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Monastery of the Hieronymites and Tower of Belém in Lisbon". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 17 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Monastery of Batalha". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Convent of Christ in Tomar". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Historic Centre of Évora". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Monastery of Alcobaça". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Cultural Landscape of Sintra". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Historic Centre of Oporto". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Prehistoric Rock Art Sites in the Côa Valley and Siega Verde". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 11 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Laurisilva of Madeira". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Historic Centre of Guimarães". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 17 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Alto Douro Wine Region". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2010.
- ^ "Landscape of the Pico Island Vineyard Culture". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Garrison Border Town of Elvas and its Fortifications". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "University of Coimbra – Alta and Sofia". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
- ^ "Royal Building of Mafra – Palace, Basilica, Convent, Cerco Garden and Hunting Park (Tapada)". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 5 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Sanctuary of Bom Jesus do Monte in Braga". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 5 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – Tentative Lists". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Historical Lisbon, Global City". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Mértola". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Montado, Cultural Landscape". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Route of Magellan. First around the World". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Vila Viçosa, Renaissance ducal town". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Selvagens Islands". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Bulwarked Fortifications of the "Raia" (Border)". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Águas Livres Aqueduct". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Routes of Santiago de Compostela: Routes in Portugal". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Roman Production Centre of Fish Salting and Conservation in Tróia". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Ensemble of Álvaro Siza's Architecture Works in Portugal". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Southwest Coast". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Pombaline Lisbon". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Desert of the Discalced Carmelites and Built Ensemble of the Palace-Hotel in Bussaco". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Head Office and Garden of the Calouste Gulbenkian Foundation". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Levadas of Madeira Island". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Mid-Atlantic Ridge". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Sites of Globalization". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Wikimedia Commons'ta Portekiz'deki Dünya Mirasları listesi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- UNESCO - Portugal 12 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)