İlgi zamiri

İlgi zamirleri, Türkçede aitlik eki -ki ile oluşturulan zamirlerdir. Bu nedenle zaman zaman aitlik eki ve ilgi zamiri kavramları eş anlamlı olarak kullanılır.^[1] İlgi zamiri belirtili isim tamlamalarında ikinci kısmın (tamlananın) yerine geçer.^[1]

• Senin sunumun benimkinden çok daha güzel oldu. (-ki eki "sunum" sözcüğünün yerine kullanılmıştır.)

İlgi zamirleri şu şekilde oluşturulur:

ilgi zamiri = isim soylu sözcük + ilgi eki + aitlik eki 

Örnekler

• sen + in + ki
• Ali + nin + ki

İlgi zamiri eki, bağlaç olan ki ile karıştırılmamalıdır. Bağlaç olan ki -mademki ve sanki gibi istisnalar dışında- ayrı yazılır ve kaldırıldığında cümlenin anlamı pek değişmez. İlgi zamiri eki -ki kaldırıldığında ise cümle ya anlamsız hale gelir ya da apayrı ve kastedilmeyen bir anlam kazanır:

• Her gün gel ki bir şeyler öğrenesin. (bağlaç)
• Ne ki bu? (bağlaç)
• Senin çizimin de çok güzel ancak Ayşe'ninki şahane olmuş. (ilgi zamiri)

İlgi zamiri eki, isimden sıfat türeten -ki eki ile de karıştırılmamalıdır. İlgi zamiri eki olan -ki'den önce -im, -in gibi aidiyet bildiren ekler (ilgi ekleri) gelir. Sıfat türeten -ki eki ise doğrudan isme veya ismin hâllerinden birine eklenir:

• Evdeki hesap çarşıya uymadı. (sıfat)
• Evimizinki akıyor. (ilgi zamiri. Evimizin çatısı, suyu vs.)

Prof. Dr. Muharrem Ergin, -ki sıfat ve zamir yapma eki ile oluşturulan öteki, beriki, deminki, alttaki, dağdaki gibi sözcüklerin belirsizlik zamiri (belgisiz zamir) olduğunu belirtir.^[2]

• Bugünkü yarış kolaydı ancak yarınki çok zorlu olacak. (belgisiz zamir)
• Öteki de senin arkadaşın mı? (belgisiz zamir)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ergin, Muharrem. Üniversiteler İçin Türk Dili. İstanbul: Bayrak Yayım, 2009.