Waga (Tatry)
 Rysy, przełęcz Waga i Kotlinka pod Wagą ze schroniskiem | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość | 2336 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°10′34,1″N 20°05′22,8″E/49,176139 20,089667 | |
Waga (niem. Hunfalvyjoch, słow. Váha, węg. Hunfalvy-hágó[1]) – szeroka przełęcz w głównej grani Tatr w słowackich Tatrach Wysokich. Znajduje się na wysokości 2336 m pomiędzy Ciężkim Szczytem (2510 m) a Kopą nad Wagą (2385 m) w masywie Rysów (2501 m)[2][3]. Południowo-zachodnie zbocza grani opadają z przełęczy do Kotlinki pod Wagą w Dolinie Żabiej Mięguszowieckiej, północno-wschodnie do Doliny Ciężkiej[4].
Przełęcz powstała w strefie skruszałych granitoidów[5]. Nazwa jest prawdopodobnie pochodzenia słowackiego. Walery Eljasz-Radzikowski pisał: „Właściwą jej dano nazwę, bo za pośrednictwem niej ważą się między sobą dwa szczyty, Rysy z Wysoką”. Dawniej jako Wagę określano jednak także same Rysy i Wysoką[6]. Przejście przez Wagę znane było od dawna myśliwym. W latach 1933–38 jurgowscy pasterze z Polany pod Wysoką dwa razy na tydzień wynosili mleko w 25-litrowych bańkach przez Wagę do Schroniska pod Wagą[6]. Turyści chodzili przez Wagę na Rysy i Wysoką od połowy XIX wieku. Na Rysy chodzono przez Wagę także od północnej strony, przez Dolinę Białej Wody. Trasą tą przestano chodzić, gdy w pierwszych latach XX wieku otwarto szlak z Morskiego Oka. Obecnie przez przełęcz prowadzi znakowany i bardzo uczęszczany szlak turystyczny z Doliny Mięguszowieckiej obok schroniska pod Rysami na Rysy[4].
Pierwsze odnotowane wejścia turystyczne:
- letnie: Eduard Blásy i przewodnik Ján Ruman Driečny, 20 lipca 1840 r.,
- zimowe: Theodor Wundt i przewodnik Jakob Horvay, 10 kwietnia 1884 r.[6]
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]
– czerwony szlak, odgałęziający się od niebieskiego w Dolinie Mięguszowieckiej i biegnący Doliną Żabią Mięguszowiecką przez Wagę na Rysy. - Czas przejścia ze Szczyrbskiego Jeziora do początku szlaku (szlakami czerwonym i niebieskim): 1:45 h, ↓ 1:35 h
- Czas przejścia szlakiem czerwonym do schroniska: 1:45 h, ↓ 1:15 h
- Czas przejścia ze schroniska na Rysy: 1 h, ↓ 45 min[7]
-
Przełęcz widziana ze zboczy Rysów -
Szlak ze schroniska pod Rysami w stronę Wagi
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2020-02-21] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
- ↑ Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania [online].
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego.
- ↑ a b Władysław Cywiński, Rysy. Przewodnik szczegółowy, tom 9, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2001, ISBN 83-7104-027-X
- ↑ Józef Nyka, Tatry Słowackie. Przewodnik, wyd. 2, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 1998, ISBN 83-901580-8-6
- ↑ a b c Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1
- ↑ Tomasz Nodzyński, Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie, Marta Cobel-Tokarska, Warszawa: ExpressMap, 2007, ISBN 978-83-60120-88-0, OCLC 749200886.