Türk Hava Yolları
| |||||||
Kuruluş | 20 Mayıs 1933 | )||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Hubları | İstanbul Havalimanı Ankara Esenboğa Havalimanı Sabiha Gökçen Havalimanı | ||||||
Odak şehirler | Adnan Menderes Havalimanı | ||||||
Sık uçuş programı | Miles&Smiles | ||||||
Havayolu ittifakı | Star Alliance | ||||||
İştirakler | AJet (%100) Turkish Technic (%100) SunExpress (%50) Air Albania (%49,12) B&H Hava Yolları (%49) | ||||||
Uçak filosu | 413 Türk Hava Yolları[1] 63 AJET[2] | ||||||
Uçuş noktaları | 342[3] | ||||||
Şirket sloganı | Dünya Daha Büyük. Keşfet! | ||||||
Ticari işletme merkezi | İstanbul Havalimanı İstanbul, Türkiye[4] | ||||||
Önemli kişiler | Ahmet Bolat (Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı)[5] Bilal Ekşi (Genel Müdür, Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkan Vekili)[6] | ||||||
Faaliyet gelirleri | ₺2 milyar 486 milyon (2015)[7] | ||||||
Net gelir | ₺357 milyar 63 milyon (2022)[8] | ||||||
Kazanç | ₺52 milyar 395 milyon (2022)[8] | ||||||
Çalışanların sayısı | 47.000[7] | ||||||
Websitesi | turkishairlines.com | ||||||
Vikiveri öğesi |
Türk Hava Yolları, Türkiye'nin ulusal, bayrak taşıyıcı hava yolu şirketidir. Merkezi İstanbul'da bulunan şirketin uçuş ağı Avrupa, Orta Doğu, Uzak Doğu, Kuzey Afrika, Orta Afrika, Güney Afrika, Okyanusya, Kuzey ve Güney Amerika'ya kadar uzanmaktadır. 2015 yılında 61,2 milyon,[7] 2018 yılında 75,2 milyon, 2019 yılında 74,3 milyon, 2020 yılında 28 milyon, 2021 yılında 44,8 milyon yolcu taşımıştır.[9][10]
Amerikalı havacılık derecelendirme kurumu AviRate tarafından 2018 yılında verilen 5 yıldızlı küresel hava yolu ödülünü günümüze kadar taşımakta.[11][12]
Skytrax'ın 2016 ödüllerine göre[13] arka arkaya 6. kez Avrupa'nın en iyi hava yolu seçilmiştir. Ayrıca pek çok alanda yüksek dereceler elde etmiştir. Star Alliance üyesi Türk Hava Yolları; 127 ülkede, 53'ü iç hat, 287'si dış hat olmak üzere 335 şehir ve 340 havaalanına uçmaktadır.[10][14] Bu geniş uçuş ağı sayesinde dünyanın en çok ülkesine sefer düzenleyen havayolu unvanına sahiptir.[15]
Ayrıca Türk Hava Yolları'nın, Antalya merkezli SunExpress hava yolunda Lufthansa ile %50-%50 ortaklığı, Saraybosna merkezli B&H hava yollarında %49 ortaklığı ve Tiran merkezli Air Albania'da ise %49,12 ortaklığı vardır. İstanbul merkezli AJet hava yolu markasının da sahibidir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk yıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]20 Mayıs 1933 tarihli 2186 sayılı kanunla kurulan ve ilk adı Havayolları Devlet İşletme İdaresi olan Türk Hava Yolları, 1935 yılına kadar Millî Savunma Bakanlığı'na bağlı kaldıktan sonra 2744 sayılı kanunla, Bayındırlık Bakanlığı'na bağlanmıştır. 5 uçak ve 23 koltuk kapasitesi ile Ağustos 1933 tarihinde operasyona başlamıştır. İlk uçağı Amerikan Curtiss imalatı 208 seri numaralı Kelebek adı verilen King Bird D-2 uçağı idi. Tanesi 25.555 dolara satın alınan çift motorlu uçak, sadece beş yolcu taşıyabiliyordu. Uçağın ilk seferi 3 Şubat 1933'te İstanbul’dan Eskişehir aktarmalı Ankara uçuşu olmuştur. King Bird D-2’ler yerini İngiliz De Havilland imalatı DH.89A Dragon Rapide (1936) ve DH.86B Dragon Express’lere (1937) bırakmıştır.
1933 yılındaki filo:
- 2 adet Curtiss King Bird D-2 (5 koltuklu)
- 2 adet Junkers F-13 Limozin (4 koltuklu)
- 1 adet Tupolev ANT-9 (10 koltuklu)
1935 yılında Bayındırlık Bakanlığı'na, 03.06.1938 tarih ve 3424 sayılı kanunla, Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü'ne çevrilmiş ve katma bütçeli bir idare olarak Ulaştırma Bakanlığı'na bağlanmıştır.
İlk uluslararası sefer 12 Şubat 1947 tarihinde Atina'ya yapıldı. Devlet Hava Yolları pilotları Orhan Ayata ve Adil Gözender yönetimindeki, TC-ABA tescil kodlu Douglas DC-3 uçağı o gün saat sabah 10.00’da Ankara’dan havalanmış, İstanbul’da duraklama yaptıktan sonra Atina’ya hareket etmiştir. Yolculuk toplam 2 saat 40 dakika sürmüştür. DHY Genel Müdürü Osman Nuri Baykal da uçakta bulunan heyet içindedir.
Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü bu ânı; “Devlet Hava Yolları Genel Müdürlüğü'nün, Ankara ile Atina arasında uçak servisi tesisi için Yunan Hükûmetiyle bir müddetten beri yapmakta olduğu müzakereler neticelenmiş ve ilk tecrübe uçağı bu sabah saat 10’da Atina'ya gitmek üzere Ankara'dan hareket etmiştir. Douglas DC-3 (Douglas DC-3) tipinde çift motorlu olan bu uçak, bugün İstanbul'dan kalkacak ve yarın sabah Atina'ya gidecektir” şeklinde duyurmuştur.
Atina seferinden sonra, Türk Hava Yolları'nın yakın zamanda uluslararası uçuş noktalarına Lefkoşa, Beyrut ve Kahire de eklenmiştir.
21 Mayıs 1955 tarihli ve 6623 sayılı kanunla Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü kaldırılmış, Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı adı ile "her nevî hava nakliyatı ve buna müteferri yapmak ve hususî hukuk hükümlerine göre idare edilmek üzere Hükûmete bir Anonim Ortaklık kurma" yetkisi verilmiştir. 20 Şubat 1956 tarihinde Esas Mukavelenâmesi'nin Bakanlar Kurulunca tasdik edilmesi, Ticaret Sicili'ne kayıt ve ilan olunması ile Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı kurulmuş ve 1 Mart 1956 tarihinde faaliyete geçmiştir. Kuruluşundaki sermayesi 60 Milyon TL idi.
1955-günümüz
[değiştir | kaynağı değiştir]Kamuya ait bir anonim ortaklık olarak kurulduğundan en büyük ortak TC Maliye Vekâleti'ne bağlı olan Hazine Müsteşarlığı idi. 1956'da anonim ortaklık olurken katılan diğer kurucu ortaklar şunlardır:
- Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş.
- Sedat Simavi Halefleri, Haldun ve Erol Simavi Kolektif Şirketi
- Sefa Kılıçoğlu, Yeni Sabah Gazetesi Sahibi
- Ercüment Karacan, Milliyet Gazetesi Sahibi
- Vatan Gazetecilik ve Matbaacılık T.A.Ş
- Hayat Mecmuası Tifdruk Matbaacılık Sanayi A.Ş.
- Mithat Perin, İstanbul Ekspres Gazetesi Sahibi
- Yusuf Ziya Ortaç, Akbaba Yayınevi Sahibi;
İlk İdare Meclisi (Yönetim Kurulu) Başkanı Rıza Çerçel, üyeler ise Osman Nebioğlu ve Semih Sipahioğlu idi. 1959'da açılan bir yarışma sonucunda mevcut logo ilk kez kullanılmaya başladı.[16][17]
Yıl | Türk Lirası Cinsinden | ABD Doları Cinsinden (yaklaşık) |
---|---|---|
1956 | 65 TL | 23.000.000 |
1967 | 90 TL | 10.000.000 |
1972 | 400 TL | 28.250.000 |
1975 | 1.000 TL | 70.720.000 |
1980 | 3.000 TL | 40.300.000 |
1982 | 20.000 TL | 131.000.000 |
1984 | 60.000 TL | 167.850.000 |
1987 | 150.000 TL | 182.700.000 |
1990 | 700.000 TL | 270.000.000 |
1992 | 2.500.000 TL | 366.200.000 |
1996 | 50.000.000 TL | 641.300.000 |
1999 | 175.000.000 TL | 430.000.000 |
2009 | 875.000.000 TL | 571.500.000 |
2011 | 11.812.549.908 TL | 7.440.000.000 |
2012 | 14.909.003.818 TL | 8.000.000.000 |
2013 | 18.800.000.000 TL | 10.000.000.000 |
2014 | 18.400.000.000 TL | 8.750.000.000 |
2015 | 21.593.000.000 TL | 8.075.000.000 |
2016 | 22.070.000.000 TL | 7.500.000.000 |
1964'te Brüksel, Münih ve Tel Aviv, 1965'te Amsterdam, Belgrad ve Tebriz, 1967'de Zürih, Budapeşte ve Cenevre, 1969'da Köln,1971'de Düsseldorf ve Stuttgart, 1972'de Hannover ve Hamburg, 1973'te Kopenhag, Berlin ve Nürnberg hatları açıldı.[18]
Türk Hava Yolları, 1984 yılında 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 60 milyar TL sermaye ile Kamu İktisadi Teşebbüsü statüsüne geçti. 1985 yılında 4 adet A310 uçağının filoya katılması ile, ilk uluslararası uçuştan yaklaşık 40 yıl sonra Uzak Doğu ve Atlantik ötesi uçuşlar başladı. Bu destinasyonlar Bangkok, New York ve Singapur'du.[19] Ancak uçakların menzilinin yeterince uzun olmamasından dolayı bu uçuşlar yakıt ikmali için duraklamalı olarak icra edilmekteydi. 1987'de Brüksel duraklamalı ilk New York seferi yapıldı.[18] 1990 yılında 700 milyar TL sermayeye ulaşan Türk Hava Yolları, Kamu Ortaklığı İdaresi'ne bağlandı.
Ocak 1990'da Bangkok, New York ve Singapur gibi uzun uçuşları duraklamasız icra etmek için hava yoluna bağlı bir iç kurul, Airbus A340 ve McDonnell Douglas MD-11 uçaklarını değerlendirerek Mart ayında Airbus A340 modelini sipariş etmiştir.[20] Bu sayede Uzak Doğu ve Atlantik ötesi destinasyonların sayısı artmıştır; 9 Ağustos 1993'te İstanbul-Tokyo uçuşları başlamış ve onu ilerleyen zamanda Hong Kong hattı izlemiştir.[19] Temmuz 1994'te İstanbul-New York arası ilk duraklamasız sefer yapılmıştır. 7 Mayıs 1997'de İstanbul-Chicago hattının açılmasıyla Türk Hava Yolları, ABD'deki ikinci uçuş noktasını destinasyonları arasına eklemiştir.[21] 1997 ve 1998 yıllarında Osaka ve Tokyo'ya hizmet vermek için Japan Airlines ile iş birliği yapıldı. ..[22] 2000 yılında, sipariş edilen son A340'ın teslim alınmasıyla beraber filodaki A340 sayısı 9 olmuştur. Filoya katılan dördüncü A340 olan TC-JDM, yaşadığı garip teknik sorunlar nedeniyle teknik personel arasında Deli Mike takma adını almıştır.[23]
Günümüzde T.C. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na bağlı olan Türk Hava Yolları'nın sermaye yapısı, Mayıs 2006'da yapılan yeni bir halka arz ile yeniden değişmiş ve hisselerin %50,88'lik kısmı Borsa İstanbul'da işlem görür hale gelmiştir. Geri kalan %49,12'lik pay ise hâlen T.C. Özelleştirme İdaresi Başkanlığına aittir.[24]
Türk Hava Yolları'nın bakım ünitesi, 2006 yılında THY Teknik Anonim Şirketi adı altında ve %100 sermayesi Türk Hava Yolları A.O.'ya ait olmak üzere ayrı bir yapıya kavuşmuştur. Türk Hava Yolları A.O. ile Teknik AŞ toplamda yaklaşık 21.083 kişilik bir işgücüne sahiptir.[24]
24 Nisan 2007 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul, Türk Hava Yolları tarihine bir ilk olarak geçmiştir. Toplam şirket hisselerin %50'den fazlasının özel mülkiyette olduğu bir ortamda yapılan Genel Kurul sonucunda, Franklin Templeton Investments 4 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adlı yatırım fonu, Türk Hava Yolları Yönetim ve Denetim Kurulları'na ikişer adayını seçme imkânına sahip olmuştur.
2000'de Atatürk Havalimanı'nın yeni terminalinin açılmasıyla beraber 2000li yıllar ve 2010'lu yılların başlarında Türk Hava Yolları filosuna A330 ve B777-300ER uçaklarının dahil olmaya başlamasıyla havayolu, başta Uzak Doğu ve Atlantik ötesi olmak üzere uçuş ağını genişletmeye başladı. Özellikle B777 uçaklarının uzun menzili sayesinde 2010 yılından itibaren Los Angeles, San Francisco, Houston ve São Paulo gibi şehirlere doğrudan uçuşlar gerçekleştirilmeye başlandı. Zamanla filodaki A330 ve B777 sayısı 30'u geçti ve bu uçaklar 2010'lu yıllarda filonun bel kemiğini oluşturdu. Yine 2010'lu yılların ilk yarısında Afrika'da birçok şehir, Türk Hava Yolları'nın uçuş ağına dahil oldu ve bayrak taşıyıcı havayolunun uçuş ağı bu yıllarda büyük bir hızla genişledi. 2012 yılında Somali'nin başkenti Mogadişu'da, yine Türk hükûmeti tarafından modernize edilen, Aden Abdulle Uluslararası Havalimanı'na uçuşların başlatılmasıyla THY Somali'ye uçuş yapan ilk uluslararası havayolu şirketi oldu. Türk Hava Yolları, 2013 yılı sonunda uçuş ağını dünya genelinde toplam 241 destinasyona (199 uluslararası ve 42 iç hat) çıkardı. Böylece ulusal bayrak taşıyıcı, Avrupa'da ve Dünya'da en fazla noktaya uçuş yapan hava yolu unvanını aldı.
2016, Türk Hava Yolları için oldukça zorlu bir yıldı. Zira o yıl Türkiye'deki kaotik atmosferin havacılık sektörüne yansıması hiç iyi değildi. 15 Temmuz Darbe Girişimi'nin hemen arkasından Federal Havacılık İdaresi, Türkiye ile ABD arasındaki uçuşları yasakladı. Yasak 18 Temmuz'da kaldırıldı ve ertesi gün uçuşlar devam etti. Ama bu durum ABD ile Afrika ve Orta Doğu destinasyonları arasında bağlantı sağlayan Türk Hava Yolları'nı zor bir duruma soktu. Aynı yıl ulusal bayrak taşıyıcı, 30 uçağını yere indirmek zorunda kaldı ve 2016'nın ilk yarısında toplam 644.4 milyon$'lık zarar açıklandı.[25] Ancak havayolu, 2017'de hızlı bir toparlanma sürecine girdi. O yılın cirosunda %35'lik artış kaydedildi ve yeniden kara geçildiği belirtildi. Aynı yıl Türk Hava Yolları, 300. uçağını teslim almıştır.
24 Şubat 2017 yılında yayımlanan kararname ile devlete ait %49,12 oranındaki hissenin Türkiye Varlık Fonu'na devredilmesi kararlaştırılmıştır.[26][27] Hisselerinin %50,88'i halka açıkken %<0,01'ı ise T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı yetkisindedir.[28]
7 Nisan 2019'da Türk Hava Yolları, kuruluşundan itibaren merkez (hub) olarak kullandığı Atatürk Havalimanı'ndan İstanbul Havalimanı'na büyük bir taşınma operasyonuyla taşınmıştır. Kargo uçuşları yaklaşık 3 sene daha Atatürk Havalimanı'ndan gerçekleştirildikten sonra 5 Şubat 2022'de İstanbul Havalimanı'ndan icra edilmeye başlanmıştır.
2019 ve 2020 yılından itibaren Türk Hava Yolları filosuna B787 ve A350 uçakları dahil olmaya başlamıştır. Türk Hava Yolları, bu uçakların filoya katılmasıyla birlikte Atlantik ötesinde São Paulo, Caracas, Bogotá, Panama, Cancún, Meksiko, Los Angeles, San Francisco, Chicago, Miami ve Washington, D.C.'de; Uzak Doğuda ise Tokyo, Manila, Singapur, Kuala Lumpur[29] ve Cakarta'da uçuş frekanslarını arttırmıştır. Havayolu, bu uçaklarla ayrıca Sidney, Santiago gibi daha uzak konumlardaki şehirleri uçuş ağına katmayı hedeflemektedir.
31 Temmuz 2022 tarihinde 272.275 yolcu taşıyarak tarihinin en yoğun gününü yaşamıştır.[30] 23 Eylül 2022'de 6 yıl aradan sonra yeniden Skytrax tarafından "Avrupa'nın en iyi havayolu" seçilmiştir.[31] Aynı tarihte yapılan "Dünyanın en iyi havayolu" değerlendirmesinde ise Japon Hava Yolları'nın ardından 7. olmuştur.[32]
Türk Hava Yolları, firma bünyesinde temizlik, güvenlik, tesis yönetimi, mali işler, uçuş ve yer hizmetleri, operasyonel ve organizasyonel işlerin yönetilmesi için 2023 yılı mart ayında THY Destek Hizmetleri Anonim Şirketi kuruldu.[33] Aynı ay içerisinde havayolu, 400. uçağını teslim aldı. A350 modelindeki uçağa "Tek Yürek" adı verildi. İlk uçuşunu 2023 Kahramanmaraş depremlerinden etkilenen çocuklar ve aileleri için organize edilen özel bir seferle İzmir semalarına gidip gelerek yapan uçak[34] ilk tarifeli seferini ise Vancouver'a yapmıştır.[35]
Hava yolu ittifakları
[değiştir | kaynağı değiştir]Türk Hava Yolları ilk hava yolu ittifakı tecrübesini, 1990'lı yılların ikinci yarısında yaşamıştır. O yıllarda Swiss Air'in başını çekmekte olduğu Qualiflyer grubuna 31 Mart 1998 tarihinde üye olmuştur.
Bu kapsamda, Türk Hava Yolları'nın 1989 yılından beri sürdürmekte olduğu 'Sık Uçan Yolcu Programı' (Frequent Flyer), Qualiflyer ile birleştirilmiştir.
Ancak bu ittifak denemesi hedeflendiği gibi gitmemiş, Türk Hava Yolları 2000 yılında gruptan ayrılmıştır.
Bu gelişmenin ardından, Türk Hava Yolları sık uçan yolcu programı yeniden yapılandırılmış ve yoluna 'Miles&Smiles' adı altında devam etmiştir.
Türk Hava Yolları'nın ikinci ittifak denemesi ise, ilkinden tam 10 yıl sonra gerçekleşmiş ve 1 Nisan 2008 tarihinde İstanbul'da imzalanan anlaşma ile şirket bu kez, Lufthansa'nın başını çektiği (SA) Star Alliance'a üye olmuştur.
Ortak uçtuğu hava yolları
[değiştir | kaynağı değiştir]Şubat 2016 itibarıyla Türk Hava Yolları'nın ortak uçuş anlaşmasının bulunduğu havayolu şirketleri aşağıda listelenmiştir:[36]
- Adria Airways
- Aegean Airlines[37]
- Air Astana[38]
- Air Canada[39]
- Air China
- Air India
- Air Kyrgyzstan
- Air Malta
- Air New Zealand[40]
- All Nippon Airways
- Asiana Airlines
- Austrian Airlines
- Avianca[41]
- Azerbaijan Airlines[42]
- Croatia Airlines
- EgyptAir
- Ethiopian Airlines[43]
- Etihad Airways
- EVA Air[44]
- Garuda Indonesia
- Hawaiian Airlines[45]
- Iran Air
- Jetblue Airways
- Kuwait Airways
- Lufthansa
- Luxair[46]
- LOT Polish Airlines[47]
- Malaysia Airlines
- Oman Air[48]
- Pakistan International Airlines
- Philippine Airlines[49]
- Royal Air Maroc
- Royal Brunei Airlines[50]
- Royal Jordanian[51]
- RwandAir[52][53]
- Scandinavian Airlines[54]
- Singapore Airlines
- Swiss International Air Lines
- TAP Portugal
- Thai Airways International
- Ukraine International Airlines[55]
- United Airlines
- UTair
Uluslararası satın almalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Air Albania %49.12
Uçuş noktaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Mart 2024 itibarıyla Türk Hava Yolları, 130 ülkede toplam 346 farklı noktaya uçmaktadır.[56]
Türk Hava Yolları İç Hat Uçuş Noktaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Türk Hava Yolları İç Hatlarda 48 noktaya uçuş düzenlemektedir bunlar;
Adana, Adıyaman, Ağrı, Alanya/Gazipaşa, Amasya, Ankara, Antalya, Batman, Bingöl, Bodrum, Dalaman, Diyarbakır, Denizli, Edremit, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hakkâri, Hatay, Iğdır, Isparta, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kars, Kastamonu, Kayseri, Konya, Kütahya, Malatya, Mardin, Muş, Nevşehir, Ordu/Giresun, Rize/Artvin, Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Şanlıurfa, Şırnak, Tokat, Trabzon, Van ve Zonguldak'tır.
Uçak filosu
[değiştir | kaynağı değiştir]Aralık 2023 itibarıyla, Türk Hava Yolları filosunda bulunan uçaklar ve sayıları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir:[57]
Havayolunun eskiden kullandığı uçak filosu için: Türk Hava Yolları'nın kullandığı uçaklar listesi'ne bakınız.
Uçak Modeli | Uçak Adedi[58] | Siparişler | Yolcu / Kargo Kapasitesi[58] | Notlar | |
---|---|---|---|---|---|
Airbus A319-100 | 6 | - | 132 | - | |
Airbus A320-200 | 18 | - | 150 - 159 | - | |
Airbus A321-200 | 72 | - | 178 - 180 - 194 | - | |
Airbus A321neo | 56 | 186 | 182 | Teslimat: 2018 - 2023[59](Toplam sayıya, alt marka AnadoluJet tarafından işletilen ve sipariş edilen uçaklar dahildir) | |
Airbus A330-200 | 13 | - | 220 - 250 - 279 | - | |
Airbus A330-300 | 36 | - | 289 - 305 | - | |
Airbus A350-900 | 16 | 74 | 329 | Teslimat: 2020-2023[60] | |
Airbus A350-1000 | - | 15 | |||
Boeing 737-800 | 85 | - | 151-165-189 | - | |
Boeing 737-900ER | 15 | - | 151-169 | - | |
Boeing 737 MAX 8 | 30 | 25 | 151 | -[61] | |
Boeing 737 MAX 9 | 5 | - | 169 | -[61] | |
Boeing 777-300ER | 33 | - | 349-400 | - | |
Boeing 787-9 | 22 | 8 | 300 | Teslimat: 2019-2023[60] | |
Türk Hava Yolları Kargo Filosu | |||||
Airbus A310-300F | 2 | - | 220 m³ | ULS CARGO şirketinden kiralık | |
Airbus A330-200F | 10 | - | 330 m³ | - | |
Boeing B777F | 8 | - | 520 m³ | - | |
Boeing | 2 | 777,8 m³ | [62] | ||
Airbus A350F | - | 5 | |||
Total | 440 | 313 |
2022 yılı itibarıyla Havayolu, dünyanın en büyük 9. filosuna sahiptir. Kasım 2020 itibarıyla de dünyanın en büyük A330 işleticisi konumundadır.
Türk Hava Yolları filosunda dikkat çeken en önemli detaylardan biri uçakların tescil kodudur. 70'li yıllardan itibaren jet motorlu uçakların Türk Hava Yolları filosuna dahil olmasıyla birlikte o yıllardan itibaren filoya katılan uçakların tescil kodları, "Jet" kelimesine ithafen "J" [havacılık alfabesinde okunuşu (Juliet) şeklindedir] ile başlamaktaydı. Ancak 2010'lu yılların ortalarından sonra "J" ile başlayan başka tescil kodu kalmadığından dolayı bu zamandan sonra havayoluna teslim edilen yeni uçakların tescil kodu "L" [havacılık alfabesinde okunuşu (Lima) şeklindedir] ile başlamaktadır.
- Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu’nun daha önce ilan ettiği 30’u opsiyonlu toplam 105 uçaklık ihale içinde planlanan alımda, Airbus'a 3’ü opsiyonlu yani kesin siparişe çevrilebilir toplam 10 adet A330, Boeing’e de 7 adet 777-300ER tipi uçak siparişi verildi. Ayrıca Türk Hava Yolları, Boeing’ten 5 adet 777-300ER alacağını açıklamıştı. Böylece 2010-2012 arasında Türk Hava Yolları’na toplam 22 adet geniş gövdeli uçak teslim edildi. Türk Hava Yolları filosunda yeni sipariş verilen uçaklarla birlikte toplam uzun menzilli uçak sayısı 2012’de 37’ye çıktı. Türk Hava Yolları, ara geçişte yararlanmak üzere Hint Jet Airways şirketinden dördüncü 777 uçağını da 2 yıllığına kiralamak üzere anlaşma yaptı. Aralık 2022 itibarıyla mevcut siparişlerle birlikte filodaki toplam uçak sayısının 528 olması planlanıyor.
- 4 Şubat 2009 Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu tarafından daha önce ilan edilen 30’u opsiyonlu 105 uçak alım çalışmaları kapsamında tek koridorlu uçak alımı için verilen ikinci karara göre 20’si kesin 15’i opsiyonlu olmak üzere toplam 35 adet Boeing 737 Yeni Jenerasyon ailesinden uçağın filoya katılması kararlaştırıldı. Alınan uçaklar Boeing 737-800 ve 737-900 ER modellerinden oluşuyordu ve uçakların kabin içi, 787 ailesi uçaklarında da kullanılan “Sky Interior” idi. Alımı planlanan uçaklar 2011 yılından başlayarak, opsiyonlarla birlikte 2015’e kadar filoya katıldı.
- 6 Kasım 2009 Türk Hava Yolları, üç adet Airbus A330-300 uçak satın almak için Airbus firması ile sözleşme imzaladı. Uçaklar, iki sınıf yapılandırma ve yüksek kapasiteli orta mesafe ağında 319 koltuk kapasiteli ve, Rolls-Royce motorları ile güçlendirilmiş olup, Eylül 2010'dan itibaren teslim edilmeye başlandı.
- 30 Ekim 2010 Türk Hava Yolları filosuna Boeing'den ve Airbus'tan yeni alınan 5 uçak dahil edilmiştir. Bu uçakların 2 adedi Boeing B777-300/ER; 2 adedi Airbus A330-300; 1 adedi A330-200F Kargo uçağıydı.
- 1 Nisan 2011 Türk Hava Yolları yönetim kurulu opsiyon hakkını kullanarak kesin siparişe çevirdiği 15 adet yeni nesil 737 uçağı için sipariş anlaşması imzaladı. Bunların 10 adedi Boeing 737-800 ve 5 adedi 737-900ER idi ve yeni nesil Boeing Sky Interior kabin konsepti bulunduruyordu. Sky Interior kabin tasarımında, aydınlatma gökyüzü hissini uyandıran yumuşak mavi tonda uygulandı. Türk Hava Yolları'nın son sipariş ettiği 15 adet Yeni Nesil 737 uçağında ayrıca, Boeing'in sertifikasyon aşamasında olan 737'lerin yakıt performansını yüzde 2 daha artmakla beraber performans geliştirme paketi de vardı.
- 15 Mart 2013 Gerçekleştirdiği büyüme rakamlarıyla dünyanın önemli hava yolu şirketleri arasına giren Türk Hava Yolları, önemli bir karara daha imza atıp Türk Sivil Havacılık tarihinin en büyük uçak alım kararını verdi. Türk Hava Yolları Yönetimi 2015-2020 yılları arasında katılacak ve kira süresi sonunda çıkacak uçaklarla Türk Hava Yolları filosunda kargo uçakları dahil 2020 yılı sonunda toplam uçak sayısının 375'i bulması planlandı. Yönetim Kurulu’nun 15 Mart 2013 tarihinde yaptığı toplantıda aldığı kararla, Avrupa yapımı Airbus’tan 25 adet A321, 4 adet A320neo ve 88 adet A321neo opsiyonunu içeren 117 uçak alımını kapsıyor.[63]
- 14 Nisan 2013 Türk Hava Yolları, dar gövde uçak ihtiyacının temini kapsamında, Boeing firmasına da toplam 95 adetlik uçak siparişi verdi. 70 adet kesin ve 25 adet opsiyonlu olmak üzere toplam 95 adetlik sipariş; 20 adet B737-800, 65 adet B737-8 MAX ve 10 adet B737-9 MAX modellerinden oluşuyor. Yeni uçakların 2016 - 2021 yılları arasında filoya katılması planlandı.
- 06 Temmuz 2015 Türk Hava Yolları, filosundaki son Airbus 310(F) tipi uçağını da görevden çekti ve Airbus 310 dönemi sona ermiştir.
- 9 Mart 2018'de 25'i kesin, 5'i opsiyonlu olmak üzere toplam otuzar adet Boeing 787-9 Dreamliner ve Airbus A350-900 siparişi verildi. Teslimatların 2023'te tamamlanması planlanmaktadır.
- 2013'te verilen geniş çaplı sipariş kapsamında 13 Temmuz 2018'de ilk A321neo uçağı THY filosuna katılmıştır.
- 2013'te verilen geniş çaplı sipariş kapsamında 2018'de ilk B737-8 MAX uçağı filoya katıldı.
- 2013'te verilen geniş çaplı sipariş kapsamında 2019'da ilk B737-9 MAX uçağı filoya katıldı.
- 12 Nisan 2019'da filodaki son A340 uçağının emekli edilmesiyle THY'de 1993'ten beri devam eden A340 dönemi sona erdi.
- 2018'de verilen sipariş kapsamında "rüya uçak" olarak da bilinen ilk B787 uçağı, 25 Haziran 2019'da THY filosuna katıldı. TC-LLA tescil kodlu uçağa Şehit Eren Bülbül'ün anısına "Maçka" adı verildi ve uçak ilk ticari seferini 8 Temmuz 2019'da İstanbul'dan Trabzon'a yaptı.
- Ekim 2019'da yaşanan Boeing 737 MAX kazaları ve sonrasında dünya genelinde patlak veren krizin ardından filodaki tüm MAX uçakları yere indirildi, teslimatlar durduruldu.
- 2018'de verilen sipariş kapsamında THY, normalde Mart 2020'de teslim alacağı ancak pandemi nedeniyle teslimatı ertelenen ilk A350 uçağını 20 Ekim 2020'de filosuna kattı.
- 16 Nisan 2021'de MAX krizinin çözülüp, MAX uçaklarının uçuş yasaklarının kaldırılması sonrası filoda park halindeki tüm MAX uçakları yeniden aktif hizmete alındı ve 2 yıl sonra ilk uçuş, Ankara'ya yapıldı. Durdurulan teslimatlar da devam ettirildi.[64] Ek olarak mevcut siparişlerin 10 adedi iptal edilirken 40 adedi 21 Aralık 2021'e dek opsiyona çevrildi.[65] 15 Ocak 2022'de 25. ve son 737 MAX uçağı filoya dahil edildi ve teslimat tamamlandı. Opsiyona çevrilen siparişlerin akıbeti ise henüz belli değil.[61]
- 18 Mayıs 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sebebiyle Rusya'ya uygulanan ambargo dolayısıyla önceden Aeroflot'a teslim edilmesi planlanıp daha sonra teslimatı iptal edilen 6 adet A350 uçağına Türk Hava Yolları talip oldu ve bu kapsamda (2018'de verilen siparişe ek olarak) Airbus'a 2022-2023 yılları arasında teslim edilmek üzere 6 adet A350 siparişi verildi.
- 8 Temmuz 2022'de, Aeroflot'a teslim edilmeyen A350 uçaklarının ilki Türk Hava Yolla filosuna dahil oldu.[66] 2 Ağustos 2022'de aynı uçaklardan iki tanesi daha filoya katıldı ve filodaki güncel A350 sayısı 11'e yükseldi.[67] Aeroflot renkleriyle teslim alınan 3 uçağın Türk Hava Yolları renklerine boyama işlemleri İstanbul Havalimanı'ndaki THY Teknik hangarında gerçekleştirildi.[68]
- 11 Mayıs'ta THY'nin yeni ikram konseptinin tanıtımının yapıldığı gün Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Ahmet Bolat, şirketin 600'e yakın uçak sipariş etmeyi düşündüğünü ve bunların 200'u geniş gövde, 400'u dar gövde olacağını açıkladı.[69][70]
Turkish Cargo
[değiştir | kaynağı değiştir]Turkish Cargo, Uzakdoğu'dan Amerika'ya, Avrupa'dan Ortadoğu ve Afrika'ya uzanan, geniş uçuş ağı ve çağdaş teknoloji ile hizmet veren TURKISH CARGO, ISO 9001:2000 kalite belgesine sahiptir. Küreselleşen dünyada yaygın kargo otomasyon sistemi sayesinde, gönderici, alıcı, acenteler ve hava yolları arasında mükemmel bir iletişim sağlamaktadır. Yoğun rekabetin yaşandığı havacılık sektöründe, başarıyı, kaliteli hizmet sunumu ile yakalayacağının bilincinde olan TURKISH CARGO; müşteri taleplerini karşılayan, kaliteli, hızlı ve güvenli hava kargo taşıma hizmeti sunmayı misyon ve Uçuş yapılan tüm noktalarda hava kargo taşımacılığı konusunda ilk tercih edilen kuruluş olmayı vizyon edinmiştir.
Turkish Cargo tarihçesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuruluşu 20 Mayıs 1933 tarihine dayanan Türk Hava Yolları'nın bir alt markası olan TURKISH CARGO, ilk kargosunu 12 Şubat 1947 tarihinde Türk Hava Yolları'nın ilk uluslararası uçuşu olan Atina hattında taşıdı. İlk yıllarında “Türk Hava Yolları Kargo” adıyla anılan bölüm, 2000 yılında şirketiçi bir revizyonla TURKISH CARGO adını almış ve Türk Hava Yolları Kargo Başkanlığı yönetim çatısı altında faaliyetlerini daha etkin olarak gerçekleştirmektedir.
1936’dan bu yana iç ve dış hat kargolarını yolcu uçaklarında, yolcu bagajlarından arta kalan kapasiteyi hizmete sunarak kargo servisini yürütmektedir. Dünya ticaretinin gelişimine bağlı olarak pazardan gelen daha fazla hava kargo kapasite taleplerinin sonucu olarak 1990'lı yıllarda iç dizayn ve donanımı değiştirilerek yolcu uçağından kargo uçağına dönüştürülen iki adet B727-200F kargo uçağı olarak hizmete sunulmuştur (TC-JCA ve TC-JCB). İleriki yıllarda bu uçakların servisten çıkarılmasıyla 2000'li yılların başında tekrar Combi-Taşımacılığı dönemine dönen TURKISH CARGO, kendi kargo uçaklarının yokluğunu başka şirketlerden uçak kiralayarak gidermiş ancak pazardan gelen talepler neticesinde yeniden bir Kargo uçağı filosu edinme gereksinimi duymuştur. Türk Hava Yolları’nın elinde bulunan 4 adet A310 yolcu uçağı yine teknik dönüşümü sağlanarak kargo uçağı olarak hizmete alınmıştır.
Türkiye'de ticaretin büyümesiyle bu uçaklarda yeterli olmayınca yeni nesil A330-200F tipi kargo uçaklarından ilki 2010 Ekim ayında, ikincisi ise 2011 Haziran ayında Airbus firmasından törenle teslim alınmış ve törenle filoya katılmıştır. Ayrıca 2012, 2013 ve 2014 yıllarında teslim alınmak üzere adet A330-200F siparişi verilerek eskiyen A310 uçaklarının yerine hizmete alınması planlanmıştır.
TURKISH CARGO ISO 9001:2000 kalite belgesine ve ayrıca uluslararası hava kargo konusunda IATA projesi CARGO 2000 Kalite yönetimine üyedir.
Turkish Cargo uçuş noktaları
[değiştir | kaynağı değiştir]TURKISH CARGO dünyanın 55 noktasına kargo taşımaktadır.[71] Sürekli yeni uçak alarak büyümekte olan Turkish Airlines’e paralel olarak kargo taşımacılığı da hızla gelişmektedir. Özellikle 2010 ve 2011 yıllarında kargo uçağı filosuna takviye edilen uzun menzilli A330-200F tipi kargo uçakları TURKISH CARGO’nun Uzak Doğu’daki daha uzak noktalara non-stop kargo uçuşu gerçekleştirmeye imkân tanımıştır. Merkez İstanbul Havalimanı’ndan yola çıkarak halihazır Kargo uçaklarının gerçekleştirdiği uçuş rotaları şunlardır:
- Akra
- Almatı
- Amman
- Amsterdam
- Aşkabat
- Atlanta
- Bahreyn
- Bangkok
- Barselona
- Belgrad
- Beyrut
- Billund
- Bişkek
- Budapeşte
- Cezayir
- Dakar
- Dakka
- Delhi
- Doha
- Dubai (Al Maktum Havalimanı)
- Entebbe
- Erbil
- Frankfurt
- Guangzu (Kanton)
- Hanoi
- Hartum
- Haydarabat
- Helsinki
- Ho Şi Min Kenti (Saygon)
- Hong Kong
- Kahire
- Karaçi
- Kazablanka
- Kiev
- Kinşasa
- Kuveyt
- Lagos
- Londra (Stansted)
- Maastriht
- Madrid
- Milano
- Minsk
- Mumbay (Bombay)
- Nairobi
- New York (JFK)
- Niş
- Astana
- Punom Pen
- Riyad
- Seul
- Stokholm
- Şangay
- Şanon
- Chicago
- Tahran
- Taşkent
- Tel Aviv
- Tiflis
- Tunus
- Tuzla
- Varşova
- Viyana
- Zürih
THY Teknik A.Ş.
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. |
Türk Hava Yolları, İstanbul Havalimanı (IST)'de, bir teknik bakım merkezine sahiptir. Türk Hava Yolları Bakım Merkezi (THY Teknik), Türk Hava Yolları'nın filosundaki uçakların, motor ve parçaların tüm bakım, onarım ve mühendislik desteğinden sorumludur.
2006 yılı Mayıs ayında, %100'ü Türk Hava Yolları A.O.'ya ait olmak THY Teknik A.Ş. adı altında ayrı bir tüzel kişilik olarak yeniden yapılandırılmıştır.
Ayrıca HABOM adı altında Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı'nda yeni bir bakım merkezi daha kurulmuştur. 2014 yılında tamamlanıp açılışı yapılan tesis 500 milyon dolara mal olmuştur ve kademeli olarak 7 bin kişiye istihdam sağlaması beklenmektedir.[72]
Türk Hava Yolları'nın pilot öğrencilerinin yetiştirdiği Aydın Çıldır Havalimanı (CII) Cessna 172S ve Diamond 40 ve 42 NG uçaklarının bakımını yaptığı bir bakım üsttü de vardır.
HABOM projesinin ilk etabı olarak kabul edilebilecek Türk Motor Bakım Merkezi (Turkish Engine Center) 2010 Yılı Ocak ayında ilk motor kabulünü gerçekleştirerek, faaliyetlerine başlamıştır. TEC, %51 Pratt & Whitney, %49 THY Teknik A.Ş. ortak girişimi şeklinde kurulmuştur. TEC inşaatı 2009 Nisan - 2009 Aralık arasında 7 ay sürede rekor sayılabilecek bir hızla tamamlanmıştır. TEC senelik toplamda 200 motor bakımı yapmayı hedefleyen ve CFM56 ve V2500 motor ailelerine bakım hizmeti vermeyi hedefleyen bir uluslararası motor bakım merkezidir. Ayrıca Türk Hava Yolları'nin, kısa adı Turkbine Teknik olan ve Zorlu Grubu ile THY Teknik'in %50 ortaklıkla kurduğu "Gaz Türbinleri Bakım Onarım A.Ş." adlı bir şirket daha vardır.
Türk Hava Yolları Havacılık Akademisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Türk Hava Yolları A.O. başta olmak üzere sivil havacılık sektöründeki firmalar ile diğer kişi, kurum ve kuruluşlara eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek.
Türk Hava Yolları Havacılık Akademisi, konusunda uzman eğitmenler ile yılda yaklaşık 12.000 kişiye sınıf eğitimi ve 50.000 aşkın kişiye e-learning eğitimi veren, havacılık sektörünün önde gelen eğitim merkezlerinden biridir.
Akademi, Türk Hava Yolları A.O. başta olmak üzere, yurt içi ve yurt dışı havacılık firmalarına, bakım merkezlerine, kargo firmalarına, seyahat acentelerine, üniversitelere, diğer hava yolu çalışanlarına, havalimanı işletmelerine, sivil havacılık sektöründeki firmalar ile diğer kişi, kurum ve kuruluşlara aşağıda belirtilen alanlarda eğitim ve danışmanlık hizmeti vermektedir.
Sponsorluklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Türk Hava Yolları çeşitli spor kulüpleri ile sponsorluk anlaşmaları gerçekleştirmektedir. Bunlar arasında Barcelona, Manchester United ve Shakhtar Donetsk futbol kulüpleri sayılabilir. Bu sözleşmeler ile Türk Hava Yolları River Plate, Barcelona, Manchester United ve Shaktar Donetsk'in resmî hava yolu taşıyıcısı olmuştur. Ayrıca Türkiye'de İstanbul Başakşehir FK, Beşiktaş, Bursaspor, Galatasaray, Fenerbahçe ve Trabzonspor'un ve Yunanistan basketbol liginden Maroussi B.C.'nin de sponsorudur. Bunların dışında Avrupa Basketbol Ligine de sponsor olarak lige Turkish Airlines EuroLeague adı verilmiştir. THY reklam filmlerinde de ünlü isimlere rol vermektedir. Bunlar arasında; Kobe Bryant, Lionel Messi, Caroline Wozniacki, Youssou N'Dour, Kıvanç Tatlıtuğ sayılabilir. THY bu sponsorluklar ile Avrupa'daki etkinliğini arttırarak şirketler sıralamasında ilk 3'e yerleşmeyi hedeflemiş ve bunu 2010 yılında gerçekleştirmiştir.
Manchester United sponsorluğu (2010-2013)
[değiştir | kaynağı değiştir]Manchester United Air Asia'dan sonra Ocak 2010'da, Türk Hava Yolları ile sponsorluk anlaşması imzalamıştır. 3.5 yıl süren anlaşma 2013 yılı başında sona ermiş ve kulüp Rus Aeroflot ile anlaşmıştır.
Anlaşmanın 2. yılında kulüp oyuncularının yer aldığı bir uçak içi uçuş emniyeti filmi çekilmiş ve uçuşlarda gösterimine başlanmıştır. Güvenlik prosedürlerinin anlatıldığı filmde United'dan Darren Flacher, Wayne Rooney, Nani, Chris Smalling, Rafael ve Fabio da Silva oynamaktadır.
Borussia Dortmund sponsorluğu (2013)
[değiştir | kaynağı değiştir]Türk Hava Yolları United yerine, UEFA Şampiyonlar Ligi'nde yarı finalde Real Madrid'i farklı eleyen Alman Borussia Dortmund kulübü ile 3 yıllık anlaşmaya varmıştır. Mayıs 2013'te başlayan anlaşma gereği Dortmund kulübü Londra'daki Şampiyonlar Ligi finaline, kendi renklerini taşıyan Türk Hava Yolları'nın TC-JHU tescilli Boeing 737-800 model uçağı ile gitmiştir.
Kazalar ve olaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 17 Şubat 1959 - Başbakan Adnan Menderes'i Londra'ya götüren Türk Hava Yolları'nın Vickers Viscount 793 tipi, TC-SEV kayıtlı yolcu uçağı, Gatwick Havaalanı yakınlarında düştü. Menderes'in yaralı kurtulduğu kazada, uçaktaki 21 kişiden 14'ü öldü.
- 23 Eylül 1961 - Türk Hava Yolları'nın 835 uçuş numaralı yolcu uçağı Fokker F27 Friendship 100 tipi TC-TAY; Karanlıktepe, Ankara'da alçaktan uçtuğu için düştü. 4 mürettebatın tamamı ve 25 yolcunun 24'ü öldü.
- 26 Ocak 1974 - Türk Hava Yolları'nın F-28 tipi uçağı, İzmir'den kalkışı sırasında pistin 100 metre uzağında yere çakıldı. Beş mürettebattan dördü ve 68 yolcudan 62'si öldü.
- 3 Mart 1974- THY'nin 981 uçuş numaralı DC-10 tipi Ankara adlı yolcu uçağı Paris'ten havalandıktan bir süre sonra Ermenonville Ormanlarına düştü. Kargo kapısındaki üretim hatası nedeniyle düşen uçaktaki 12'si mürettebat olmak üzere toplam 346 kişi öldü.
- 30 Ocak 1975 - THY'nİn İzmir-İstanbul seferini yapan F-28 tipi Bursa isimli yolcu uçağı elektrik kesilmesi yüzünden Yeşilköy Havaalanı'na inemedi ve Marmara Denizine düştü. 4 mürettebat ile 37 yolcunun tamamı öldü.
- 19 Eylül 1976 - İstanbul - Antalya seferini yapan THY'ye ait Boeing 727 tipi yolcu uçağı Isparta üzerinde iken alçalma hatası nedeniyle Toros Dağlarına çarptı. 8'i personel toplam 155 kişi öldü.
- 23 Aralık 1979 - THY'nin Samsun - Ankara seferini yapan Trabzon adlı F-28 tipi yolcu uçağı, Ankara yakınlarında türbülans nedeniyle düştü. Dört mürettebattan üçü ve 39 yolcudan 36'sı öldü.
- 16 Ocak 1983 - THY'nin 158 uçuş numaralı Boeing 727-2F2 tipi TC-JBR, Afyon isimli yolcu uçağı, Ankara'da sis ve kar yağışı nedeniyle yere çakıldı. 60 yolcudan 47'si öldü.
- 29 Aralık1994 - THY'nin 278 uçuş numaralı Boeing 737-4Y0 tipi TC-JES, Mersin isimli yolcu uçağı, Van yakınlarında, dördüncü iniş denemesinde tepeye çarptı. Yedi mürettebattan altısı ve 55 yolcudan 49'u yaşamını yitirdi.
- 7 Nisan 1999 - THY'nin 5904 uçuş numaralı Boeing 737-4Q8 tipi TC-JEP, Trakya isimli yolcu uçağı, Adana'dan Cidde'ye giderken, kötü hava şartları nedeniyle, kalkıştan dokuz dakika sonra Ceyhan'da düştü. Hacıları almak için Suudi Arabistan'a giden ve yolcusu bulunmayan uçağın 6 mürettebatı yaşamını yitirdi.
- 8 Ocak 2003 - THY'nin 634 uçuş numaralı Avro RJ-100 tipi TC-THG, Konya isimli yolcu uçağı Diyarbakır'a inerken piste çakıldı. 75 yolcudan 71'i, 5 kişilik müretebattan 4'ü yaşamını yitirdi.
- 25 Şubat 2009 - THY'nin 1951 uçuş numaralı Boeing 737-800 tipi TC-JGE, Tekirdağ isimli yolcu uçağı, İstanbul - Amsterdam seferini yaparken Schiphol havaalanı'na 500 metre kala düştü. 135 yolcudan 6'sı ağır 25 kişi yaralandı, 4'ü mürettebat 9 kişi yaşamını yitirdi. Aylar süren araştırmalar sonrası elde edilen bilgilere göre kaza nedeni, Boeing 737 tipi uçağın yükseklik ölçen ve adına altimetre denilen göstergesidir ve bu nedenle %80 Boeing firması suçludur. Hollanda Schiphol Havaalanı'nın da yüzde 10 oranında suçlu olduğu belirtildi.[kaynak belirtilmeli]
- 5 Ocak 2011 - THY'nin 1754 sefer sayılı Boeing 737-800 tipi TC-JGZ Midyat ismli yolcu uçağı 1’i çocuk 59 yolcu ve 7 mürettebatı ile Norveç’in başkenti Oslo’dan İstanbul’a hareket hâlinde iken Bulgaristan üzerinde bir yolcu, "Üzerimde bomba var" diyerek koltuğundan kalktı. Diğer yolcular tarafından etkisiz hale getirilen şüpheli, uçak, Atatürk Havalimanı’na acil iniş yaptığında polis tarafından gözaltına alındı.
- 9 Ağustos 2013 - THY'nin Beyrut seferini yapan tarifeli uçağının 2 pilotu otellerine giderken kaçırıldı.
- 3 Mart 2015 - THY'nin 726 sefer sayılı Airbus A330-300 TC-JOC Katmandu havalimanına iniş yaparken yoğun sis nedeniyle ikinci iniş denemesinde pistten çıktı. Pilot konuşma kayıtlarına göre görüş mesafesi 900 metreye kadar düşmüştü. Uçak 27 Nisan 2014'te THY'nin filosuna katılmıştı, kazada ön iniş takımı ve motorları hasar aldı. Yolcular açılan şişme kaydıraklar ile tahliye edildi tahliye sırasında şişme kaydıraktan düşen 1 yolcu hafif yaralandı.[73]
Wingo
[değiştir | kaynağı değiştir]Wingo, Türk Hava Yolları'nın küresel alt markasıdır ve Ağustos 2012'de hayata geçmiştir. Temel amacı Türk Hava Yolları'nın en avantajlı fırsat ve kampanyalarını duyurmaktır.
Wingo markasının logosu, Türk Hava Yolları’nın ilgili hizmetlerini tanımlayan bir görsel öğedir. Wingo markasıyla ilişkili ürün ve hizmetlerin özgün ve belirgin bir şekilde algılanmasına hizmet eder. Kırmızı ve mavi renklerde tasarlanan logodaki “W” harfi, Wingo karakterini çağrıştırmaktadır.
Wingo’nun maskotu, Türk Hava Yolları’nın logosunda da yer alan, en uzun süre havada kalabilen kuş olma özelliğine sahip yaban kazı olarak tasarlanmıştır. Eskizlerle ana hatları belirlendikten sonra sayısal ortamda üç boyutlu olarak son görünümüne bürünen Wingo karakteri; markayla ilgili ürün ve hizmetlerin, özgün ve belirgin bir şekilde sembolize edilmesine yardımcı olur. Maceraperestlik, yeni yerler keşfetme, sık sık seyahat etme, seyahat arkadaşı gibi betimlemeler Wingo karakterini özetler.
Wingo karakterinin yer aldığı ilk reklam filmi 2012 yazında Türkiye ve 200’e yakın ülkede yayınlanmıştır ve televizyon reklamları, basılı yayınlar ve sosyal medya kanalları üzerinden kullanıcıyla birebir ilişki kurmaya devam etmektedir.
Logoları
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1933-1956 yılları arasında T.C. Devlet Hava Yolları adıyla kullanılan logo
- 1956-1964 yılları arasında kullanılan logo
- 1960-1986 yılları arasında kullanılan logo
- 1964-1990 yılları arasında kullanılan logo
- 1990-2008 yılları arasında kullanılan logo
- 2010-2017 yılları arasında kullanılan logo
- 2019 yılından beri kullanılan logo (kompakt)
- 2019 yılından beri kullanılan logo (yatay)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır.Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) ( |
- ^ {{Web kaynağı | url = https://www.planespotters.net/airline/Turkish-Airlines 4 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | başlık = Türk Hava Yolları - Filo |
- ^ {{Web kaynağı | url = https://www.planespotters.net/airline/Anadolu-Jet 5 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | başlık = Anadolu Jet - Filo |
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- ^ http://www.turkishairlines.com/tr-tr/corporate/contact_us/map.aspx [ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Ahmet Bolat THY Yönetim Kurulu Başkanı oldu". Sözcü. 27 Ocak 2022. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
- ^ a b c Aslıyüce, Hüseyin (29 Şubat 2016). "THY'den kâr açıklaması". İstanbul. DHA. 1 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2016.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/thy-2022-yilini-2-7-milyar-dolar-net-kar-ile-tamamladi/2834811
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "THY, 2018'de 75,2 milyon yolcu taşıdı". Haberturk.com. 10 Ocak 2019. 19 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2019.
- ^ a b "sayılarla türk hava yolları". 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2022.
- ^ "Turkish Airlines". www.avirate.us (İngilizce). Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "THY yeni Business class kabiniyle 5'inci yıldızı aldı". www.haberturizm.com. 23 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2010.
- ^ "PowerPoint Presentation - Roadshow_Presentation_Jun16_(23.06.2016)v2.pdf" (PDF). 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016.
- ^ "Türk Hava Yolları 2015 yılının ilk altı ayında 12 milyar 303 milyon satış geliri, 1 milyar 35 milyon TL net kar elde etti". 8 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018.
- ^ a b "THY, 87 yılda küresel marka haline geldi". Anadolu Ajansı. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ a b "Airbus A340, THY Filosuna 25 Yıl Önce Katılmıştı" (İngilizce). 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ Kozlu, Cem (2007). Bulutların üstüne tırmanırken: THY, bir dönüşüm öyküsü. Remzi Kitabevi. s. 104–105. ISBN 9789751411983.
- ^ iha.com.tr. "Türk Hava Yolları'nın Chicago'da 20. yılı". İhlas Haber Ajansı. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ "History of Turkish Airlines Inc. (Türk Hava Yollari A.O.) – FundingUniverse". www.fundinguniverse.com (İngilizce). 11 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2022.
- ^ Uğur Cebeci (23 Ağustos 2017). "'Deli Mayk' 21 yaşında". Hürriyet. 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2022.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2015.
- ^ "Turkish Airlines posts loss of $644 mln, revises target - Latest News". Hürriyet Daily News (İngilizce). 26 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2017.
- ^ "Türk Hava Yolları - Yatırımcı İlişkileri". investor.turkishairlines.com. 6 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ "THY Kuala Lumpur seferlerini artırıyor". www.airporthaber.com. 23 Aralık 2022. 23 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ "THY'den yüzde 88 doluluk ile yeni yolcu rekoru". TRT Haber. 5 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ "THY Avrupa'nın en iyi hava yolu şirketi". Ensonhaber. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ "2022'nin en iyi havayolları belli oldu (THY kaçıncı sırada?)". NTV. 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ "THY şirket kuruluşunu tamamladı". Hürriyet. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023.
- ^ "THY'nin "Tek Yürek" isimli 400'üncü uçağının ilk yolcuları depremzede çocuklar ve aileleri oldu". Anadolu Ajansı. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023.
- ^ "THY'nin "Tek Yürek" adlı 400. uçağı deprem bölgesine yardım taşıdı". Anadolu Ajansı. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023.
- ^ "Turkish Airlines - Code Share Airlines". turkishairlines.com. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2015.
- ^ "Aegean Airlines - Turkish Airlines". 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015.
- ^ "Air Astana and Turkish Airlines sign a codeshare agreement" (Basın açıklaması). Turkish Airlines. 4 Haziran 2013. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Air Canada and Turkish Airlines enter into Code Share Agreement" (Basın açıklaması). Turkish Airlines. 30 Kasım 2012. Erişim tarihi: 30 Kasım 2012.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Air New Zealand Codeshare Agreement" (Basın açıklaması). Turkish Airlines. 5 Haziran 2013. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ UBM Information Ltd. 2015 (1 Temmuz 2014). "Avianca / Turkish Airlines to Start Codeshare Partnership from July 2014". Routesonline. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015.
- ^ L, J (16 Mart 2015). "Turkish Airlines / Azerbaijan Airlines to Launch Codeshare Service from late-March 2015" ('). Airline Route. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2015.
- ^ "Turkish Airlines and Ethiopian Airlines Code Share Agreement" (Basın açıklaması). Turkish Airlines. 8 Mart 2013. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Turkish Airlines, EVA Air sign code-sharing agreement - BUSINESS". Hurriyetdailynews.com. 13 Eylül 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
- ^ "Türk Hava Yolları ve Hawaiian Havayolları Arasında Codeshare Anlaşması İmzalandı" (Basın açıklaması). Turkish Airlines. 28 Ocak 2016. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2016.
- ^ "Turkish Airlines Announces Its Codeshare Agreement with Luxair" (Basın açıklaması). Turkish Airlines. 22 Haziran 2012. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2013.
- ^ "Turkish Airlines and LOT Polish Airlines announce their 5th frequencies in Warsaw and Istanbul together with their extended commercial cooperation" (Basın açıklaması). Turkish Airlines. 3 Haziran 2014. 3 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 3 Aralık 2013. "Oman Air and Turkish Airlines sign codeshare agreement" (Basın açıklaması). Turkish Airlines. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2013.
- ^ "PAL, Turkish Airlines sign codeshare pact". Rappler.com. 18 Haziran 2015. 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2015.
- ^ "Turkish Airlines signs codeshare agreement with Royal Brunei Airlines". Daily Sabah. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
- ^ "Royal Jordanian, Turkish Airlines sign codeshare agreement". MENAFN. 14 Eylül 2015. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015.
- ^ 21 Ağustos 2011. "RwandAir and Turkish Airlines sign Memorandum of Understanding". rwandair.com. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2013.
- ^ John Pope. "Code sharing deal to increase options for Rwandair customers - News - www.airohub.com". 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015.
- ^ "SAS and Turkish Airlines commence code-share partnership" (Basın açıklaması). Turkish Airlines. 17 Nisan 2013. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2013.
- ^ "UIA concluded partner agreement with Turkish Airlines". Ukraine INternational Airlines. 15 Eylül 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2013.
- ^ "THY, Avustralya'nın Melbourne kentini uçuş ağına dahil ediyor". Anadolu Ajansı. 21 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2024.
- ^ "Türk Hava Yolları - Yatırımcı İlişkileri". investor.turkishairlines.com. 10 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2023.
- ^ a b "Türk Hava Yolları - Yatırımcı İlişkileri". investor.turkishairlines.com. 10 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "YK_Faaliyet_Raporu_4Q2015_TR_DG.pdf - investor.turkishairlines.com" (PDF). 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2018.
- ^ a b c "THY 25'inci 737 MAX'i aldı, teslimat tamamlandı – Tolga Özbek". 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ "Türk Hava Yolları - Yatırımcı İlişkileri". investor.turkishairlines.com. 10 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ "THY'den 117 uçak siparişi!". Haberturk.com. 15 Mart 2013. 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2014.
- ^ Haber, Hava (1 Haziran 2021). "THY'de 737MAX-8 teslimatları başlıyor; İlk uçak 11 Haziran'da İstanbul'da - HavaHaber". havahaber.com. 1 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ "THY seferlere başladığı gün 10 siparişini iptal etti". Haber Aero. 15 Nisan 2021. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Özen, Ege Buğra (8 Temmuz 2022). "THY filosuna bir A350 daha". AirTurkHaber.com. 16 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Özen, Ege Buğra (2 Ağustos 2022). "THY'nin yeni A350-900'leri geliyor". AirTurkHaber.com. 2 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ "THY'nin A350-900'ü böyle boyandı – Tolga Özbek". 20 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ "THY, 600'e yakın uçak sipariş edecek". Anadolu Ajansı. 25 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023.
- ^ "THY, 600'e yakın uçak sipariş edecek.. Bolat: Bunların 200'ü geniş gövde, 400'ü dar gövde olacak". HavaHaber. 11 Mayıs 2023. 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2015.
- ^ "Konya'da askeri uçak düştü: 2 pilot şehit". Hürriyet. 5 Mart 2014. 13 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2014.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]* X'te Türk Hava Yolları * Instagram'da Türk Hava Yolları * Facebook'ta Türk Hava Yolları * YouTube'da Türk Hava Yolları
- Türk Hava Yolları resmî internet adresi3 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türk Hava Yolları Filo Detayı 29 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türk Hava Yolları Yolcu Fikirleri 24 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.