Tp108
| Producent | |
|---|---|
| Lata budowy | |
| Układ osi | D (D n2v) |
| Wymiary | |
| Masa służbowa | 53,5 t (z tendrem: 92,5 t)[1] |
| Długość z tendrem | 15 840 mm[1] |
| Rozstaw osi skrajnych | 4200 mm |
| Średnica kół napędnych | 1 300 mm[1] |
| Napęd | |
| Trakcja | parowa |
| Typ tendra | 15Cl[1] |
| Ciśnienie w kotle | |
| Powierzchnia ogrzewalna kotła | 151,32 m²[1] |
| Powierzchnia przegrzewacza | brak |
| Powierzchnia rusztu | 2,1 m²[1] |
| Średnica cylindra | 520/770 mm[1] |
| Skok tłoka | 650 mm[1] |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Maksymalna siła pociągowa | 11 000 kg[1] |
| Prędkość konstrukcyjna | 45 km/h[1] |
Tp108 – oznaczenie na Polskich Kolejach Państwowych rosyjskiego parowozu towarowego CzW/Ch (właściwie CzWCh, ros. ЧВХ).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Do końca XIX wieku Kolej Warszawsko-Wiedeńska, pomimo znajdowania się na terytorium Cesarstwa Rosyjskiego, używała lokomotyw kupowanych w Europie Zachodniej. Między innymi, od 1895 używano czteroosiowych parowozów towarowych z silnikiem sprzężonym zasilanym parą nasyconą, produkowanych w Hanowerze (oznaczonych później CzWG). W 1904 produkcja zbliżonych parowozów rozpoczęta została w zakładach w Charkowie. Po 1912 roku otrzymały one rosyjskie oznaczenie serii CzWCh (ЧВХ), z tego Cz oznaczało parowóz z czterema osiami wiązanymi (ros. czetyrechosnyj), W - model dla kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, a Ch w indeksie dolnym - producenta (Charków)[2].
Na bazie serii CzWCh opracowano następnie parowozy z przegrzewaczem pary, serii CzWPK i CzWPCh.
Po I wojnie światowej Polskie Koleje Państwowe posiadały 13 parowozów serii CzWCh, która otrzymała następnie oznaczenie Tp108[1].
Po wybuchu II wojny światowej, 12 parowozów zostało przejętych przez Niemców, którzy wcielili je do służby jako seria BR 55611, z numerami 55 6111 do 55 6122[3].
Po II wojnie światowej na PKP służyły 2 parowozy, do 1950 r.[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m J. Piwowoński, Parowozy..., ss.224, 239.
- ↑ B. Pokropiński, op.cit., Młody Technik
- ↑ Michael Reimer, Volkmar Kubitzki, Die Eisenbahn in Polen 1939-1945. Die Geschichte der Generaldirektion der Ostbahn., Stuttgart, Transpress, 2004, ISBN 3-613-71213-X, s. 117. Źródło to podaje jednak parowozy Tp108 do numeru 14, z tego Niemcy przejęli wszystkie oprócz 2 i 5.
- ↑ Paweł Terczyński, Atlas parowozów, wyd. 1, Poznań: Poznań Klub Modelarzy Kolejowych, 2003, s. 64, ISBN 83-901902-8-1, OCLC 917950022.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bogdan Pokropiński, Parowóz serii Tp109 w: Młody Technik nr 2/1986, s. 70
- Jan Piwowoński, Parowozy kolei polskich, Warszawa: WKiŁ, 1978