Arap Birliği-Türkiye ilişkileri

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Arap Ligi - Türkiye ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Arap Ligi ve Türkiye
Arap Ligi
Türkiye

Arap Birliği-Türkiye ilişkileri, 1945'te kurulan 22 üyesi ve dört gözlemci üyesi olan Arap Birliği ile Türkiye'nin diplomatik ilişkileridir.[1] 2006 yılından itibaren Türkiye daimi gözlemci statüsünde bulunmaktadır.

Türkiye, diğer adı Arap Ligi olan kuruma gözlemci statüsü alma taleplerini dile getirdi, ancak çeşitli siyasi nedenlerden dolayı reddedildi. Taleplerin reddedilme nedenlerinden biri de Atatürk Barajı başta olmak üzere Türkiye'nin Dicle ve Fırat nehirlerindeki Su Projeleri nedeniyle Irak ve Suriye'den geldi. Ayrıca Hatay Devleti'nin 1939'da Türkiye'ye referandum yoluyla kendini ilhak etme tercihi, Türkiye'nin Hatay ilini haritalarında kendi topraklarının bir parçası olarak göstermeye devam eden Suriye tarafından hiçbir zaman tanınmadı.[2]

Sonraki yıllarda Türkiye, Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Tunus ile ilişkilerini geliştirdi. Aynı zamanda İsrail-Suriye barış sürecinde ana aracı olarak görev yaptı. Bununla birlikte, Türkiye için birincil endişe, istikrarsız bir Irak'tan kaynaklanan bağımsız bir Kürt devleti olasılığından kaynaklanıyordu. Aynı durum sonraki yıllarda Suriye'de de gerçekleşti. Türkiye'nin PKK ile çatışması 1984 yılından beri devam etmektedir ve yaklaşık 37.000 kişi hayatını kaybetmiştir.

15 Nisan 2018'de, ABD destekli YPG güçlerini, Halep'in kuzeyindeki Afrin yerleşim bölgesinden uzaklaştırmayı amaçlayan Türkiye'nin Kuzey Suriye'ye müdahalesine yanıt olarak, Arap Birliği Türk birliklerini Afrin'den çekilmeye çağıran bir karar aldı.[3]

12 Ekim 2019 tarihinde Arap Birliği, Kahire'de bir araya gelerek Türkiye'nin kuzeydoğu Suriye'ye yönelik müdahalelerini tartıştı. Toplantı sonrasında üye devletler, Türk müdahalesini kınamaya karar verdiler ve bunu bir Arap devletine karşı 'işgal' ve 'saldırganlık' olarak nitelendirerek uluslararası hukuka aykırı olduğunu iddia ettiler.[4]

Arap Doğalgaz Boru Hattı Mısır ve Irak doğalgazını; Ürdün, Suriye ve Lübnan'a ve ardından Türkiye'ye, dolayısıyla Avrupa'ya bağlayacaktır, ancak başlangıçta 2010 yılında tamamlanması planlanan proje için herhangi bir çalışma yapılamamıştır.[5][6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "The Arab League, on the International Democracy Watch website" (İngilizce). 18 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2011. 
  2. ^ "HATAY, SURİYE VE ORTA DOĞU'DA YÜZ YILIN İZLERİ, BUGÜNÜN GÖZLEMLERİ" (PDF). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi. 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  3. ^ "Turkey slams Arab League resolution on Afrin operation". Yeni Şafak gazetesi. 18 Nisan 2018. 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  4. ^ "Turkey's Syria offensive an 'invasion': Arab League secretary general". Reuters (İngilizce). 12 Ekim 2019. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  5. ^ Önal, Cumali (20 Mart 2006). "Mısır-Türkiye gaz hattı bölgeye barış getirecek". Zaman gazetesi. 23 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Regional Energy Ministers Discuss Arab Gas Pipeline"". 17 Mayıs 2006. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.